Ιράν: Τα αποτελέσματα των εκλογών απομακρύνουν τους επενδυτές

Η διστακτικότητα των δυτικών επενδυτών για το Ιράν μόλις ενισχύθηκε. Ακόμα και πριν από τη νίκη του σκληροπυρηνικού Ebrahim Raisi στις προεδρικές εκλογές της Παρασκευής, εταιρείες πετρελαίου όπως η TotalEnergies είχαν ενδοιασμούς για συνεργασία με την Ισλαμική Δημοκρατία του Ιράν που βασίζεται στα ορυκτά καύσιμα. Τώρα είναι ακόμη πιο πιθανό να κάνουν πίσω.

Ο επικεφαλής δικαστικός Raisi θα αναλάβει τα καθήκοντά του τον Αύγουστο, αντικαθιστώντας τον Χασάν Ρουχανί, έναν ρεαλιστή που δεν μπόρεσε να διεκδικήσει μια Τρίτη θητεία λόγω συνταγματικών περιορισμών. Η νίκη του Raisi ήταν προβλέψιμη, δεδομένου του τι συνέβη από τότε που οι Ηνωμένες Πολιτείες αποχώρησαν το 2018 από το Κοινό Συνολικό Σχέδιο Δράσης (JCPOA), μια συμφωνία που τρία χρόνια νωρίτερα προέβλεπε ότι η μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου και άλλες μεγάλες δυνάμεις θα ήραν πολυμερείς κυρώσεις με αντάλλαγμα το Ιράν να περιορίσει το πυρηνικό του πρόγραμμα. Οι κυρώσεις των ΗΠΑ ανανεώθηκαν, οι εξαγωγές πετρελαίου κατέρρευσαν και το Ιρανικό ΑΕΠ υποχώρησε 12% τα δύο χρόνια πριν από το χτύπημα της πανδημίας.

Ενδέχεται η κυβέρνηση του Ρουχανί να συνάψει μια νέα πυρηνική συμφωνία πριν παραδώσει τα ηνία. Εάν ναι, οι ημερήσιες εξαγωγές αργού πετρελαίου του Ιράν θα μπορούσαν να αυξηθούν από κάτω από 1 εκατομμύριο βαρέλια στο επίπεδο του 2018 που ξεπερνά τα 2 εκατομμύρια βαρέλια ημερησίως. Ακόμα καλύτερα, η παγκόσμια αγορά πετρελαίου ενδέχεται να είναι σε θέση να απορροφήσει την επιπλέον προσφορά χωρίς να πέσουν οι τιμές πολύ χαμηλά, καθώς ο Οργανισμός των χωρών εξαγωγής πετρελαίου και οι σύμμαχοί τους όπως η Ρωσία μάλλον θα εξακολουθήσουν να έχουν χαμηλότερη παραγωγική ικανότητα μέχρι το τέλος του τρέχοντος έτους. Ωστόσο, οι ελπίδες του βετεράνου υπουργού Πετρελαίου Bijan Zanganeh για αύξηση της ημερήσιας παραγωγής πετρελαίου άνω των 6 εκατομμυρίων βαρελιών απέχει μακράν δεδομένου ότι αυτό θα απαιτούσε ξένες επενδύσεις.

Όταν υπογράφηκε το JCPOA το 2015, οι διαβεβαιώσεις των ΗΠΑ ότι η οικονομία του Ιράν ύψους 385 δισεκατομμυρίων δολαρίων θα άνοιγε δημιουργούσαν πραγματικό ενδιαφέρον. Η TotalEnergies, για παράδειγμα, είχε πετύχει μια συμφωνία φυσικού αερίου 4,8 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Ωστόσο, τέτοια σχέδια αναγκαστικά ανατράπηκαν μετά την κατάργηση του JCPOA από τον τότε Πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ. Οι ξένοι επενδυτές θα διστάσουν τώρα για οποιαδήποτε νέα συμφωνία που υπόσχεται να άρει τις κυρώσεις.

Πρώτον, υπάρχει ο κίνδυνος της ακούσιας συνεργασίας με το Σώμα της Ισλαμικής Επαναστατικής Φρουράς, του στρατιωτικού κλάδου που ελέγχει ένα μεγάλο κομμάτι της οικονομίας και το οποίο είναι σε καθεστώς κυρώσεων από τις Ηνωμένες Πολιτείες. Δεύτερον, δεδομένου ότι η Αμερική έχει επιβάλει κυρώσεις στον ίδιο τον Raisi, ο τόνος της διοίκησής του θα είναι πιθανώς πιο αντιφατικός από αυτόν του προκατόχου του. Προκειμένου να δικαιολογηθεί η νέα επένδυση σε ορυκτά καύσιμα καθώς αυξάνεται η σημασία της κλιματικής αλλαγής, οι πετρελαϊκοί όμιλοι και οι χρηματοοικονομικοί όμιλοι θα συνεχίσουν να μένουν προσκολλημένοι σε λιγότερο δύσκολες αγορές. Αυτό σημαίνει ότι τα χρήματά τους θα μείνουν μακριά από την Ισλαμική Δημοκρατία.

REUTERS BREAKINGVIEWS