Εμβληματικές μεταρρυθμίσεις που αλλάζουν τη ζωή μας

Η Ελλάδα ήταν η δεύτερη χώρα που κατέθεσε το Εθνικό της Σχέδιο Ανάκαμψης και θα είναι μία από τις πρώτες στην Ευρώπη που θα λάβει την τελική έγκριση του Σχεδίου από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο μέσα στις επόμενες εβδομάδες. Τι θα σημαίνει όμως πρακτικά η εφαρμογή αυτού του σχεδίου για την οικονομία και τους ανθρώπους; Ο καλύτερος τρόπος για να το απαντήσει κανείς αυτό είναι να παρουσιάσει εμβληματικές επενδύσεις και μεταρρυθμίσεις που εμπεριέχονται στο Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης «Ελλάδα 2.0». Επενδύσεις και μεταρρυθμίσεις που αφορούν όλους τους βασικούς πυλώνες του Σχεδίου (Πράσινος και ψηφιακός μετασχηματισμός, απασχόληση, δεξιότητες, κοινωνική συνοχή, ιδιωτικές επενδύσεις και οικονομικός και θεσμικός μετασχηματισμός) και δίνουν στον πολίτη μια αίσθηση του συνολικού του περιεχομένου και του τρόπου με τον οποίο το σχέδιο αυτό θα επηρεάσει βαθιά την οικονομική ζωή, αλλά και την καθημερινότητά μας.

Πιο συγκεκριμένα, εμβληματικές επενδύσεις και μεταρρυθμίσεις που περιλαμβάνονται στην πράσινη μετάβαση είναι:

Πρόγραμμα «Εξοικονομώ» για κατοικίες – επιχειρήσεις – δημόσια κτίρια:

Αφορά την ενεργειακή αναβάθμιση του κτιριακού αποθέματος της χώρας, με παράλληλη χωροταξική μεταρρύθμιση, μια επένδυση συνολικού ύψους 1,721 δισ. ευρώ. Πέρα από τις κατοικίες (αντικατάσταση κουφωμάτων, αναβάθμιση συστημάτων ψύξης και θέρμανσης, ηλιακούς θερμοσίφωνες, αντλίες θερμότητας, «έξυπνα» συστήματα ενεργειακής εξοικονόμησης και διαχείρισης οικιακών συσκευών, φωτοβολταϊκά στις στέγες κ.λπ., ενισχύσεις ύψους 1,081 δισ. ευρώ), το πρόγραμμα περιλαμβάνει τη βελτίωση της ενεργειακής αποδοτικότητας της λειτουργίας των μικρομεσαίων επιχειρήσεων (ενισχύσεις ύψους 450 εκατ. ευρώ) και των δημόσιων κτιρίων (άμεση δαπάνη 200 εκατ. ευρώ που θα πολλαπλασιαστεί με τη συγχρηματοδότηση από τον ιδιωτικό τομέα, στη βάση συμφωνιών εξοικονόμησης ενέργειας). Ολα τα προγράμματα έχουν ως προϋπόθεση εξοικονόμηση ενέργειας κατ’ ελάχιστον 30%, ενώ στο πρόγραμμα για τις κατοικίες υπάρχουν ειδικές πρόνοιες για την καταπολέμηση της ενεργειακής φτώχειας. Στο πρόγραμμα για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις περιλαμβάνονται ενεργειακές αναβαθμίσεις κτιρίων, ενεργειακή αναβάθμιση παραγωγικών διαδικασιών, συστήματα ανάκτησης θερμότητας, εγκατάσταση «έξυπνων» ενεργειακών συστημάτων, ηλεκτρικά οχήματα διανομής κ.λπ. Παράλληλα προβλέπεται και ένα πρόσθετο «εξοικονομώ» για το νερό για νοικοκυριά και επιχειρήσεις.

Υποθαλάσσια ηλεκτρική σύνδεση των νησιών:

H διασύνδεση των νησιών (όπως π.χ. των Κυκλάδων) θα μειώσει σημαντικά το ενεργειακό κόστος νοικοκυριών και επιχειρήσεων και θα επιτρέψει την καλύτερη αξιοποίηση του δυναμικού της χώρας σε Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας. Η συμμετοχή του «Ελλάδα 2.0» σε ένα πολύ μεγαλύτερο σε προϋπολογισμό έργο με πολλαπλές πηγές χρηματοδότησης ανέρχεται στα 195 εκατ. ευρώ.

Εθνικό Σχέδιο Αναδάσωσης:

Το Σχέδιο προβλέπει αναδάσωση 165.000 στρεμμάτων σε όλη την Ελλάδα, με έμφαση σε περιαστικές περιοχές. Το έργο στοχεύει στην αποκατάσταση καμένων περιοχών, αλλά και στην ποιοτική διαφοροποίηση των νέων αναδασωμένων εκτάσεων με νέες ποικιλίες ανθεκτικότερες στις θερινές πυρκαγιές.

Στο ίδιο σχέδιο εντάσσονται ως ειδικότερα έργα η ολοκληρωμένη παρέμβαση στην περιοχή της Πάρνηθας και αντίστοιχη στη Θεσσαλονίκη. Στόχος είναι η αναβάθμιση και η προστασία του φυσικού περιβάλλοντος και της βιοποικιλότητας, αλλά και η βελτίωση της ποιότητας ζωής των πολιτών. Ο συνολικός προϋπολογισμός ανέρχεται στα 224 εκατ. ευρώ.

Προχωρώντας τον (ψηφιακό) μετασχηματισμό σε Υγεία, Παιδεία, Δημόσιο Τομέα. Στον πυλώνα αυτόν ξεχωρίζουν τα εξής:

Ηλεκτρονικός φάκελος ασθενούς και ανακαίνιση εξοπλισμού στα νοσοκομεία:

Στόχος της μεταρρύθμισης αυτής είναι η ενίσχυση της προσβασιμότητας, της αποτελεσματικότητας και της ποιότητας του Συστήματος Υγείας. Η δημιουργία του ηλεκτρονικού φακέλου ασθενούς εντάσσεται στον ευρύτερο ψηφιακό μετασχηματισμό του Συστήματος Υγείας που περιλαμβάνει ακόμα τη βελτίωση της ψηφιακής ετοιμότητας των νοσοκομείων με έμφαση στην ανάπτυξη κλινικών πληροφοριακών συστημάτων και στην τροφοδότηση του εθνικού ηλεκτρονικού φακέλου υγείας, πρόγραμμα ψηφιακού μετασχηματισμού για τη διαχείριση του καρκίνου και την ενίσχυση δράσεων τηλεϊατρικής, συνολικού προϋπολογισμού 278 εκατ. ευρώ.

Παράλληλα, η ανακαίνιση εξοπλισμού στα νοσοκομεία, συνολικής δαπάνης 317 εκατ. ευρώ, αφορά την ολοκληρωμένη παρέμβαση εκσυγχρονισμού των υλικοτεχνικών υποδομών των νοσοκομείων σε ολόκληρη την Ελλάδα, με ανακαίνιση κτιρίων και προμήθεια νέου ιατροτεχνολογικού εξοπλισμού. Στόχος δε είναι να παρασχεθούν στο ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό του ΕΣΥ τα κρίσιμα εργαλεία για τη βελτίωση της ποιότητας και της θεραπευτικής αποτελεσματικότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών.

Ψηφιακό μάθημα στις τάξεις:

Η μεταρρύθμιση αυτή στοχεύει στην ενίσχυση της εκπαίδευσης και της διά βίου μάθησης, καθώς και στον εκσυγχρονισμό της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης. Μεταξύ άλλων περιλαμβάνει την ψηφιοποίηση του εκπαιδευτικού υλικού και περιεχομένου, ψηφιακές υποδομές σε όλες τις τάξεις για διαδραστικό ψηφιακό μάθημα και αναβαθμισμένο εξοπλισμό στα εργαστήρια, vouchers για απόκτηση τεχνολογικών εργαλείων για τους μαθητές, εργαλεία και εξοπλισμό για ρομποτική και επιστημονικές εφαρμογές για το σύνολο των σχολικών μονάδων, ψηφιακά και τεχνολογικά εργαλεία για μαθητές με αναπηρία και ειδικές ανάγκες μάθησης, επανακατάρτιση των εκπαιδευτικών στις νέες τεχνολογίες και εργαλεία που ενσωματώνονται στην εκπαίδευση, ψηφιακές υπηρεσίες στα σχολεία (e-school), επαγγελματικό προσανατολισμό με ψηφιακά εργαλεία, ψηφιακά εργαλεία για τα πανεπιστήμια κ.ά. Η δαπάνη του Ταμείου Ανάκαμψης ανέρχεται σε 364 εκατ. ευρώ.

Ψηφιοποίηση αρχείων σε πολεοδομίες, Κτηματολόγιο, Δικαιοσύνη:

Η εμβληματική και μεγάλη αυτή επένδυση (ύψους 565 εκατ. ευρώ) θα οδηγήσει σε δραστική βελτίωση της ταχύτητας εξυπηρέτησης του πολίτη από τις κρατικές υπηρεσίες, ενώ ταυτόχρονα θα απελευθερώσει δημόσιους πόρους λόγω της μείωσης του κόστους πρόσβασης του Δημοσίου στα αρχεία του. Συνδυάζεται με τον σχεδιασμό, ανάπτυξη και εφαρμογή πληροφοριακού συστήματος για τη διαχείριση κάθε είδους συναλλαγής ή αλληλεπίδρασης της Δημόσιας Διοίκησης με τους πολίτες και τις επιχειρήσεις (CRM), ώστε να εξυπηρετούνται σε όλο και περισσότερες υπηρεσίες από ένα μόνο ψηφιακό σημείο, όπως για παράδειγμα την αναζήτηση της έκδοσης οποιασδήποτε άδειας (π.χ. οικοδομής, άδειες λειτουργίας, περιβαλλοντικές άδειες κ.λπ.). Εργο προϋπολογισμού 80 εκατ. ευρώ.

Ευκαιρίες απασχόλησης

Εμβληματική είναι η μεγάλη μεταρρύθμιση που αφορά την κατάρτιση και έχει σαν στόχο την αναβάθμιση των δεξιοτήτων του εργατικού δυναμικού (ιδίως των ψηφιακών), που θα ενισχυθεί με 1.040 εκατ. ευρώ. Η μεταρρύθμιση αυτή αφορά τον σχεδιασμό μιας νέας στρατηγικής, η οποία προβλέπει τη συστηματική και διαρκή αξιολόγηση των παρόχων, συνδέει την αμοιβή τους και την αμοιβή των καταρτιζομένων με πιστοποιημένη από τρίτους απόκτηση δεξιοτήτων και διασφαλίζει τη διαρκή σύνδεση της κατάρτισης με τις ανάγκες της αγοράς εργασίας. Η μεταρρύθμιση αυτή συνδέεται επιπλέον και με ένα ευρύ, οριζόντιο πρόγραμμα κατάρτισης σε νέες δεξιότητες (ψηφιακές, πράσινες και ήπιες) για το εργατικό δυναμικό της χώρας, μέσα από ένα στοχευμένο σύστημα ανάλυσης των κενών στις δεξιότητες και των αναγκών κάθε ομάδας-στόχου. Εδώ εντάσσονται ακόμα η μεταρρύθμιση και η ανάπτυξη του συστήματος μαθητείας του ΟΑΕΔ, συνολικού προϋπολογισμού 143 εκατ. ευρώ, καθώς και ο εκσυγχρονισμός του συστήματος επαγγελματικής κατάρτισης του ΟΑΕΔ και του ΛΑΕΚ, προϋπολογισμού 131 εκατ. ευρώ.

Τέλος, το «Ελλάδα 2.0» περιλαμβάνει πρόσθετες μεγάλες επενδύσεις, ιδιωτικές και δημόσιες, σε τομείς όπως ο τουρισμός (μαρίνες, ορεινός τουρισμός, ιαματικός, καταδυτικός, τουρισμός υγείας, προσβάσιμες παραλίες κ.ά.), η αγροδιατροφή (πράσινη γεωργία και γεωργία ακριβείας ενθαρρύνοντας τη δημιουργία συνεργατικών σχημάτων), η βιομηχανία, η έρευνα, οι υποδομές (βόρειος άξονας του Ε65, Βόρειος άξονας Κρήτης, προαστιακός σιδηρόδρομος Δυτικής Αττικής), ο πολιτισμός, οι στρατηγικές αστικές αναπλάσεις, η βιοποικιλότητα.

Αν και εμβληματικές, οι επενδύσεις και μεταρρυθμίσεις που παρουσιάστηκαν εδώ είναι μέρος μόνο του συνολικού προϋπολογισμού του «Ελλάδα 2.0», που φτάνει στα 17,8 δισ. ευρώ σε επιδοτήσεις και τα 12,7 δισ. σε δάνεια για ιδιωτικές επενδύσεις. Βοηθούν όμως να γίνει κατανοητή η έκταση αυτού του σχεδίου και να αρχίσει να αντιλαμβάνεται ο πολίτης τόσο τις θετικές μακροοικονομικές επιπτώσεις (7% επιπλέον μόνιμη αύξηση του ΑΕΠ και 200.000 νέες μόνιμες θέσεις εργασίας μέχρι το 2026) όσο και τις αλλαγές που θα φέρει το Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης στην καθημερινή ζωή όλων μας.

Ο κ. Θεόδωρος Σκυλακάκης είναι αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών.