Ψηφιακά Nομίσματα Kεντρικής Tράπεζας – Mια νομισματική άγκυρα για την ψηφιακή καινοτομία

«Η συνεχιζόμενη ψηφιοποίηση της οικονομίας μας οδηγεί σε εκτεταμένες αλλαγές σε πολλούς τομείς της ζωής μας. Οι πληρωμές δεν αποτελούν εξαίρεση: καινοτόμες μορφές ιδιωτικού ψηφιακού χρήματος αναδύονται ως απάντηση στις μεταβαλλόμενες ανάγκες, οι οποίες μεταμορφώνουν τον τρόπο πληρωμής μας και το τοπίο πληρωμών ευρύτερα»

Αυτά ανέφερε μεταξύ άλλων, ο Φάμπιο Πανέτα, μέλους του Εκτελεστικού Συμβουλίου της ΕΚΤ, στο Elcano Royal Institute στη Μαδρίτη.

Ο κ. Πανέτα υπογράμμισε ότι αυτές οι εξελίξεις αγγίζουν τον πυρήνα των εντολών των κεντρικών τραπεζών ως εκδότες κρατικού χρήματος. Και οι κεντρικές τράπεζες σε όλο τον κόσμο αναζητούν τρόπους να ανταποκριθούν.

Η ΕΚΤ διερευνά εάν θα εκδώσει ψηφιακό ευρώ – μια ψηφιακή μορφή χρημάτων από την κεντρική τράπεζα για χρήση από άτομα και επιχειρήσεις σε πληρωμές λιανικής.

Διαβάστε επίσης – Φάμπιο Πανέτα: Πώς θα γίνει το ψηφιακό ευρώ – Το χρονοδιάγραμμα

Σύμφωνα με τον ίδιο, έχει υποστηριχθεί ότι ένα τέτοιο ψηφιακό νόμισμα κεντρικής τράπεζας (CBDC), εάν εκδοθεί, θα ήταν περιττό, δεδομένης της τεράστιας προσφοράς ιδιωτικών ψηφιακών χρημάτων, συμπεριλαμβανομένων τραπεζικών καταθέσεων, πιστωτικών καρτών, ηλεκτρονικού χρήματος και εφαρμογών για κινητές συσκευές και πιθανών μελλοντικών λύσεων πληρωμών που βασίζονται σε σταθερά νομίσματα.

«Σήμερα, θα ήθελα να υποστηρίξω ότι, στην πραγματικότητα, η νομισματική σταθερότητα και η ομαλή λειτουργία των συστημάτων πληρωμών εξαρτώνται τελικά από τη δυνατότητα του καθενός να έχει ευρεία πρόσβαση και να χρησιμοποιεί το δημόσιο χρήμα. Και δεν υπάρχει λόγος να μην ισχύει αυτό στην ψηφιακή εποχή. Αλλά αυτό απαιτεί από τις κεντρικές τράπεζες να εξελίσσονται παράλληλα με τις μεταβαλλόμενες τεχνολογίες, τις συνήθειες πληρωμών και τα χρηματοπιστωτικά οικοσυστήματα» τόνισε και πρόσθεσε:

«Σήμερα έχουμε πρόσβαση σε χρήματα της κεντρικής τράπεζας με τη μορφή μετρητών. Ωστόσο, η σημασία των μετρητών στις πληρωμές μειώνεται, καθώς οι άνθρωποι προτιμούν όλο και περισσότερο να πραγματοποιούν ψηφιακές πληρωμές και να ψωνίζουν διαδικτυακά»

Εάν δινόταν η επιλογή, σχεδόν οι μισοί καταναλωτές της ζώνης του ευρώ θα προτιμούσαν να πληρώνουν με μέσα πληρωμών χωρίς μετρητά, όπως κάρτες.

Και ενώ το απόθεμα μετρητών συνέχισε να αυξάνεται και μάλιστα έχει ενισχυθεί από την πανδημία λόγω της υψηλότερης προληπτικής ζήτησης για μετρητά, μόνο το 20% περίπου του αποθέματος μετρητών χρησιμοποιείται τώρα για συναλλαγές πληρωμών, από 35% πριν από δεκαπέντε χρόνια.

Εάν αυτές οι τάσεις συνεχίσουν και επιταχυνθούν, τα μετρητά θα κατέληγαν να χάσουν τον κεντρικό τους ρόλο και να γίνουν ένα μέσο πληρωμής που οι άνθρωποι θα ήταν απρόθυμοι να χρησιμοποιήσουν επειδή θα ήταν λιγότερο προσαρμοσμένα στις ανάγκες τους.

«Όπως το γραμματόσημο έχασε μεγάλο μέρος της χρησιμότητάς του με την άφιξη του Διαδικτύου και του email, έτσι και τα μετρητά θα μπορούσαν να χάσουν τη σημασία τους σε μια οικονομία που γίνεται όλο και πιο ψηφιακή» είπε χαρακτηριστικά.

Οι προϋποθέσεις επιτυχίας ενός ψηφιακού ευρώ

Σύμφωνα με τον κ.Πανέτα σε έναν ψηφιακό κόσμο τα CBDC είναι απαραίτητα για να εγγυηθούν την ομαλή λειτουργία της αγοράς πληρωμών, ειδικά σε περιόδους κρίσης. Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι η επιτυχία των CBDC πρέπει να θεωρείται δεδομένη.

Ενώ έχουμε συζητήσει εκτενώς την πιθανότητα ένα ψηφιακό ευρώ να είναι παραδόξως «πολύ επιτυχημένο», πρέπει να δώσουμε εξίσου μεγάλη προσοχή στον κίνδυνο να μην είναι αρκετά επιτυχημένη, είπε.

Ποιες είναι λοιπόν οι προϋποθέσεις επιτυχίας;

«Εκτός από την εγγενή έλξη, ένα επιτυχημένο ψηφιακό ευρώ θα πρέπει να είναι ευρέως προσβάσιμο και χρησιμοποιήσιμο» δηλαδή να μπορούν οι άνθρωποι να το χρησιμοποιούν εύκολα οπουδήποτε μπορούν να πληρώσουν ψηφιακά.

Οι καταναλωτές θα χρησιμοποιούν ένα ψηφιακό ευρώ μόνο εάν το αποδέχονται οι έμποροι και οι έμποροι θα θέλουν να είναι σίγουροι ότι οι καταναλωτές θέλουν να το χρησιμοποιήσουν. Οι μεσάζοντες, με τη σειρά τους, θα ακολουθήσουν το παράδειγμά τους μόνο εάν υπάρχουν απαραίτητες αποδείξεις ότι το όφελος από τη διανομή του υπερτερεί του κόστους της.

Με την ψηφιοποίηση σε πλήρη ταχύτητα, οι κεντρικές τράπεζες πρέπει να προετοιμαστούν για ένα ψηφιακό μέλλον στο οποίο η ζήτηση για μετρητά ως μέσο συναλλαγής μπορεί να αποδυναμωθεί.

Κι αυτός – σύμφωνα με τον κ. Πανέτα- είναι ο πρωταρχικός λόγος για τον οποίο η ΕΚΤ θα εκδώσει ψηφιακό ευρώ.

«Εργαζόμαστε για να κάνουμε το ψηφιακό ευρώ ένα ελκυστικό μέσο πληρωμής για όλους – νοικοκυριά, επιχειρήσεις, εμπόρους και μεσάζοντες – έτσι ώστε να μπορεί να παίξει τον επιδιωκόμενο ρόλο του ως η απαραίτητη νομισματική άγκυρα για την ψηφιακή εποχή».