Η πρώτη Porsche, το Volkswagen και ο Χίτλερ

Σαν σήμερα το 1948 κατασκευάζεται η πρώτη Porsche με αυτό το Brandname. Ωστόσο, το πρώτο μοντέλο που κατασκεύασε ο Φέρντιναντ Πόρσε ήταν άλλο.

Το πρώτο του όχημα, παρουσιάστηκε στη Στουτγάρδη και ήταν κρυμμένο σε ένα υπόστεγο στην Αυστρία από το 1902. Πρόκειται για το ηλεκτρικό μοντέλο του 1898 Egger-Lohner γνωστό ως P1, δηλαδή το πρώτο του Φέρντιναντ Πόρσε. Το είχε σχεδιάσει πολύ πριν ιδρύσει την εταιρεία του, το 1948, όταν ήταν ακόμη ένας νεαρός με γνώσεις μηχανολογίας, αλλά χωρίς να διαθέτει τη σχετική εκπαίδευση.

Πηγή: Βικιπαίδεια

Ο ίδιος γεννήθηκε στις 3 Σεπτεμβρίου του 1875 στο Λίμπερετς της Τσεχίας, που τότε ανήκε στην Αυστρο-ουγγρική Αυτοκρατορία. Από μικρός έδειξε κλίση στις βίδες και τα κατσαβίδια, δουλεύοντας στο μηχανουργείο του πατέρα του, παράλληλα με τη φοίτησή του σε νυχτερινό σχολείο. Δεν έλαβε ποτέ του ανώτερη εκπαίδευση, αλλά σε ηλικία 23 ετών παρουσίασε το πρώτο του μοντέλο, με τελική ταχύτητα 56 χιλιομέτρων.

Το 1902 κλήθηκε να υπηρετήσει τη στρατιωτική του θητεία. Έγινε οδηγός του διαδόχου του θρόνου Αρχιδούκα Φραγκίσκου Φερδινάνδου, η δολοφονία του οποίου το 1914 στο Σεράγεβο προκάλεσε την έκρηξη του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου.

Το 1906 ξεκινά τη συνεργασία του με την Daimler (προδρόμου της Mercedes), ως επικεφαλής σχεδιαστής και αργότερα ως τεχνικός διευθυντής, ενώ παράλληλα, σχεδιάζει αγωνιστικά αυτοκίνητα. Το 1917 αναγορεύεται επίτιμος διδάκτωρ του Πολυτεχνείου της Βιέννης.

Τo όνειρο του Πόρσε ήταν η κατασκευή ενός μικρού, ελαφρού αυτοκινήτου, προσιτού στον πολύ κόσμο. Η Mercedes απορρίπτει το σχέδιό του κι αυτός την εγκαταλείπει το 1929. Προσλαμβάνεται στη Στάγιερ, η οποία γρήγορα θα καταρρεύσει οικονομικά, εξαιτίας της οικονομικής κρίσης.

Έτσι, ο Πόρσε μένει άνεργος.

Ωστόσο, το 1934, τον καλεί ο Χίτλερ, για να δημιουργήσει το «αυτοκίνητο του λαού» ή γνωστότερο ως Volkswagen, ήτοι ένα όχημα που να μπορεί  να αποκτήσει η εργατική τάξη.

Τους επόμενους μήνες, ο Πόρσε, μαζί με τον γιο του (επίσης Φέρντιναντ) δημιουργούν στο γκαράζ του σπιτιού τους το πρωτότυπο του αυτοκινήτου που αργότερα θα γίνει γνωστό ως Beetle (Σκαραβαίος). Ο Χίτλερ το εγκρίνει με ενθουσιασμό και με τη στήριξή του, χτίζεται ένα εργοστάσιο για να το κατασκευάσει. Όμως, με το ξέσπασμα του πολέμου, η μαζική παραγωγή του Volkswagen «παγώνει».

Την περίοδο του πολέμου, πατέρας και γιος Πόρσε σχεδιάζουν και κατασκευάζουν ό,τι χρειάζεται ο στρατός του Χίτλερ.

Η «Πόρσε» πήρε και άλλα συμβόλαια από το Γ’ Ράιχ για το σχεδιασμό και κατασκευή των αρμάτων μάχης «Τάιγκερ» και «Έλεφαντ».

Ήταν Ναζί ο Πόρσε;

Όπως γράφουν οι New York Times,  οι Πόρσε , όπως και άλλοι Γερμανοί βιομήχανοι, δεν αποδέχθηκαν ποτέ ότι είχαν ηθική ευθύνη για τη συνεργασία τους με το ναζιστικό καθεστώς. Ο Φέρι Πόρσε είχε πάρει τιμητικά τον τίτλο του αξιωματικού των SS, τον οποίο όμως επέμενε ότι αποδέχθηκε μόνο και μόνο γιατί «δεν υπήρχε τρόπος να αρνηθώ».

Ο Φέρντιναντ Πόρσε είχε ωστόσο και μετέπειτα σημαντικά οφέλη από το ναζιστικό καθεστώς, όπως δείχνει ένα νέο βιβλίο με τίτλο: «Πόρσε: από γραφείο σχεδιασμού σε διεθνή εταιρία». Το έργο του γνωστού ιστορικού Βόλφγραμ Πιτά και των συνεργατών του Νιλς Χάβεμαν και Γιούτα Μπράουν, αποτελεί την πρώτη επιστημονική έρευνα για τα πρώτα βήματα του Πόρσε και του «εναγκαλισμού» του με τους ναζί. Για τους συγγραφείς του βιβλίου δεν χωρά αμφιβολία ότι την περίοδο των ναζί ο κύκλος εργασιών της Πόρσε εκτοξεύθηκε.

Ήταν όμως ναζί ο Φέρντιναντ Πόρσε; Οι συγγραφείς εκτιμούν ότι η αλήθεια βρίσκεται κάπου στη μέση. Από το 1937 ο Πόρσε ήταν μέλος του ναζιστικού κόμματος, δεν έλεγε όχι όταν το ναζιστικό κόμμα του απένειμε διακρίσεις και δεν αντέδρασε όταν ο Χίτλερ τον αποκάλεσε διάνυα. Από την άλλη πλευρά η επιστημονική ομάδα καταλήγει ότι η Πόρσε, μολονότι απασχολούσε καταναγκαστικά εργάτες, δεν τους συμπεριφέρονταν τόσο απάνθρωπα όσες άλλες γερμανικές εταιρίες. Για τον ιστορικό Βόλφγραμ Πιτά ο Φέρντιναντ Πόρσε υπήρξε «απολιτικός τεχνοκράτης, σαφέστατα κερδοσκόπος και κερδισμένος των χαλαρών σχέσεων με τους ναζί».

Οι Πόρσε δεν δικάστηκαν ποτέ για τον ρόλο τους στον καιρό του πολέμου. Σε μία μπερδεμένη υπόθεση, ο Φέρντιναντ Πόρσε ο γηραιότερος και ο γαμπρός του, Άντον Πιχ, φυλακίστηκαν από τους Γάλλους, οι οποίοι τους κατηγόρησαν για εγκλήματα πολέμου, με τους New York Times, όμως, να θεωρούν ότι ο πραγματικός λόγος της σύλληψής τους ήταν μία προσπάθεια να αναγκαστούν να συνεργαστούν με τη γαλλική αυτοκινητοβιομηχανία. Ωστόσο, αποφυλκίστηκαν έναντι αδράς αμοιβής.

Έτσι βάζουν…μπροστά το σχέδιό τους για ένα νέο σπορ αυτοκίνητο, το Type 356, το οποίο έχει τον κινητήρα στη μέση του σασί, για μεγαλύτερη σταθερότητα. Ο Φέρντιναντ Πόρσε το εγκρίνει και το 356 μπαίνει σε παραγωγή τον χειμώνα του 1947-48. Το πρωτότυπο από αλουμίνιο, φτιαγμένο αποκλειστικά στο χέρι, ολοκληρώνεται στις 8 Ιουνίου του 1948. Πλέον, ο Φέρντιναντ θεωρεί ότι δεν πρέπει να συνεργάζεται με άλλες εταιρείες, αλλά να υπάρχει η δική του επωνυμία, κάτι το οποίο οδηγεί στο πρώτο Porsche αυτοκίνητο.

Πηγές: Sansimera, mixanitouxronou, Deutsche Welle