Ο οικονομικός πόλεμος της Ρωσίας πλήττει τα εργοστάσια της Ευρώπης

Η βιομηχανική παραγωγή στην Ευρώπη παραπαίει, καθώς ο οικονομικός πόλεμος μεταξύ Ρωσίας και Δύσης αρχίζει να πλήττει τα οικονομικά θεμέλια της ευρωπαϊκής ηπείρου.

Τα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που δόθηκαν στη δημοσιότητα την Τετάρτη, έδειξαν ότι η βιομηχανική παραγωγή της ευρωζώνης μειώθηκε κατά 2,3% τον Ιούλιο σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα -η πρώτη μείωσή της από τον Μάρτιο – αντανακλώντας, έτσι, εν μέρει τις περικοπές στους ενεργοβόρους τομείς.

Διαβάστε επίσης: Ο πόλεμος στην Ουκρανία δεν έχει τέλος, 200 ημέρες μετά την αρχή του

Από τότε που εισέβαλε στην Ουκρανία, ο Ρώσος πρόεδρος, Βλαντίμιρ Πούτιν, έχει χρησιμοποιήσει ως όπλο τα τεράστια ενεργειακά αποθέματα της χώρας του με σκοπό να υπονομεύσει τη στήριξη της Ευρώπης στο Κίεβο. Αυτόν τον μήνα, η Ρωσία έκλεισε τις στρόφιγγες ενός βασικού αγωγού φυσικού αερίου, του Nord Stream. Όπως έδειξαν τα στοιχεία της Τετάρτης, οι πιέσεις που ασκεί η Μόσχα στον ενεργειακό εφοδιασμό της Ευρώπης έχει αυξήσει το κόστος παραγωγής, δυσχεραίνοντας, έτσι, την οικονομική λειτουργία ορισμένων κατασκευαστών.

Οι περισσότεροι οικονομολόγοι αναμένουν συρρίκνωση των κύριων οικονομιών της Ευρώπης, εντός των επόμενων μηνών, με τη σοβαρότητα της ύφεσης να εξαρτάται από τις μέσες θερμοκρασίες, την πρόοδο στην αποθήκευση φυσικού αερίου από άλλους προμηθευτές εκτός της Ρωσίας και την αποτελεσματικότητα των μέτρων των κυβερνήσεων για την υποστήριξη των νοικοκυριών και βιομηχανιών.

«Η μεγαλύτερη δυσκολία εντοπίζεται σαφώς στην ευρωζώνη», δήλωσε ο Marcelo Carvalho, επικεφαλής οικονομικών στη BNP Paribas.

Τα εργοστάσια στην Ευρώπη δεν είναι τα μόνα που θεωρούν ότι η αύξηση του κόστους αποτελεί συνέπεια του πολέμου. Τα νοικοκυριά στην Ευρώπη έρχονται, επίσης, αντιμέτωπα με απότομα υψηλότερους λογαριασμούς κοινής ωφέλειας.

Το φυσικό αέριο, το οποίο τα νοικοκυριά χρησιμοποιούν κυρίως για θέρμανση, και η ηλεκτρική ενέργεια έχουν δει τις μεγαλύτερες αυξήσεις το τελευταίο διάστημα, ενώ οι τιμές της βενζίνης έχουν αρχίσει να παρουσιάζουν πτώση. Αυτό βοήθησε να μειωθεί ο ετήσιος ρυθμός πληθωρισμού, στο Ηνωμένο Βασίλειο, στο 9,9%, τον Ιούλιο, από 10,1% ,τον Ιούνιο, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Τετάρτης.

Παρά την άνοδο των τιμών της ενέργειας, η Ευρώπη αποτέλεσε μία από τις ισχυρότερες περιοχές της παγκόσμιας οικονομίας, το πρώτο εξάμηνο του τρέχοντος έτους. Τα στοιχεία που δημοσιεύθηκαν την Τρίτη από τον Οργανισμό Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) έδειξαν ότι το συνολικό ακαθάριστο εγχώριο προϊόν της ομάδας των 20 μεγαλύτερων οικονομιών -που αντιπροσωπεύουν περίπου το 80% της παγκόσμιας παραγωγής- μειώθηκε τους τρεις μήνες μέχρι τον Ιούνιο. Αυτό οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην Κίνα, όπου τα lockdown για τον περιορισμό της πανδημίας του κορωνοϊού συνεχίζουν να έχουν μεγάλο οικονομικό κόστος, με τις οικονομίες της Ινδίας και των ΗΠΑ να παρουσιάζουν, επίσης, συρρίκνωση.

Αντίθετα, όμως, η ευρωζώνη είδε ανάκαμψη της ανάπτυξης και μείωση του ποσοστού ανεργίας σε ιστορικά χαμηλό επίπεδο.

Το κλίμα αυτό ενδεχομένως να αντιστραφεί καθώς πλησιάζουμε προς το τέλος του έτους. Η άρση των περισσότερων περιορισμών που είχαν επιβληθεί εξαιτίας της πανδημίας δείχνει ότι η τουριστική βιομηχανία της νότιας Ευρώπης βιώνει το πρώτο της κανονικό καλοκαίρι από το 2019, γεγονός που μπορεί να βοηθήσει την ευρωζώνη να αποφύγει τη συρρίκνωση τους τρεις μήνες έως τον Σεπτέμβριο.

Ωστόσο, η πλειονότητα των αναλυτών θεωρούν ότι η οικονομία θα συρρικνωθεί τους τελευταίους τρεις μήνες του έτους και το πρώτο τρίμηνο του 2023, καθώς η χρήση ενέργειας αυξάνεται, εξαιτίας των χαμηλών θερμοκρασιών, και οι τιμές παραμένουν υψηλές.

«Η ενεργειακή κρίση στην Ευρώπη είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα οδηγήσει την ήπειρο σε ύφεση», δήλωσε ο Mark Cus Babic, οικονομολόγος στη Barclays.

Το βάθος της όποιας συρρίκνωσης θα εξαρτηθεί από το πόσο υψηλές θα είναι οι τιμές ενέργειας και από το εάν η Ευρώπη θα μπορέσει να αποφύγει την επιβολή περιορισμών στη χρήση ενέργειας, η οποία θα μπορούσε να οδηγήσει ακόμη και στο κλείσιμο εργοστασίων.

Οι οικονομολόγοι της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας εκτιμούν ότι η πλήρης διακοπή των ρωσικών προμηθειών φυσικού αερίου θα μπορούσε να προκαλέσει «απότομη μείωση» του ΑΕΠ της ευρωζώνης, το τελευταίο τρίμηνο του τρέχοντος έτους και το πρώτο τρίμηνο του επόμενου, συμβάλλοντας, έτσι, σε συρρίκνωση 0,9%, το 2023.

Ωστόσο, πολλά εξαρτώνται από τις τιμές φυσικού αερίου. Ορισμένες μειώσεις τιμών, τις τελευταίες ημέρες, καθώς ο στρατός της Ουκρανίας ανέκτησε κάποια εδάφη που είχε καταλάβει η Ρωσία, τους πρώτους μήνες της σύρραξης, θα μπορούσαν να υποδηλώνουν μια ελαφρώς μικρότερη πτώση της παραγωγής. Οι τιμές φυσικού αερίου κορυφώθηκαν στα τέλη Αυγούστου σε περισσότερα από 320 ευρώ ανά μεγαβατώρα – που ισοδυναμούν με περίπου 319 δολάρια – αλλά, αυτή την εβδομάδα, υποχώρησαν κάτω από 200 ευρώ.

«Εάν οι τιμές του φυσικού αερίου καθοριστούν πολύ χαμηλότερα από τα 200 ευρώ ανά μεγαβατώρα, η ύφεση στην Ευρώπη θα μπορούσε να είναι αρκετά πιο «ρηχή» και ο πληθωρισμός να μην είναι τόσο υψηλός όσο εκτιμούμε σήμερα», δήλωσε ο Holger Schmieding, οικονομολόγος στη Berenberg Bank.

Μέχρι στιγμής, η οικονομική επίθεση του Πούτιν στην Ευρώπη δεν έχει κάνει τους Ευρωπαίους να αλλάξουν στάση και να περιορίσουν την υποστήριξή τους προς την Ουκρανία, στον αγώνα της κατά της Ρωσίας. Δημοσκόπηση του Politbarometer, την προηγούμενη εβδομάδα, έδειξε ότι το 70% των Γερμανών συνεχίζει να υποστηρίζει την Ουκρανία, ακόμη κι αν αυτό συνεπάγεται υψηλότερες τιμές ενέργειας. Μόνο το 21% δήλωσε ότι η Δύση θα πρέπει να περιορίσει την υποστήριξή της προς την Ουκρανία, ώστε να μειωθούν οι τιμές ενέργειας