Επώδυνη προσπάθεια επανόδου παγκοσμίως

Η παγκόσμια οικονομία, πάρα τις επίμονες και συντονισμένες σε μεγάλο βαθμό αντιδράσεις των μεγάλων κεντρικών τραπεζών, μέσα από μία σφιχτή νομισματική πολιτική, με διαδοχικές αυξήσεις των επιτοκίων, δεν μπορεί εύκολα να επανέλθει σε μια κανονικότητα.

Αυτή τη στιγμή μεσοσταθμικά, η παγκόσμια ανάπτυξη έχει καθηλωθεί πέριξ του 3% και δεν αναμένεται αύξηση για το 2024, όταν αρκετές δυτικές οικονομίες φλερτάρουν με την ύφεση, ενώ ο επίμονος πληθωρισμός δεν αναμένεται να επιστρέψει στον επιθυμητό στόχο του 2% πριν από τα τέλη του 2025 σύμφωνα με τους περισσότερους αναλυτές.

Είναι αξιοσημείωτο το γεγονός πως το παγκόσμιο χρέος έχει ήδη ξεπεράσει τα 330 τρις ευρώ, με σημαντική αύξηση τα τελευταία δύο έτη, ενώ η αναλογία χρέους προς ΑΕΠ, βρίσκεται ήδη πάνω από το 300%, δημιουργώντας μια έντονη φούσκα ρευστότητας, που αν εκραγεί μπορεί να συμπαρασύρει σχεδόν όλο το παγκόσμιο οικοδόμημα.

Δεν πρέπει να ξεχνάμε πως το μεγαλύτερο μέρος της αύξησης του χρέους, αναλογεί στις αναπτυγμένες οικονομίες, όπως οι ΗΠΑ, η Γαλλία, η Βρετανία, ενώ και οι αναδυόμενες οικονομίες, έχουν μεγάλη αναλογία ιδιωτικού χρέους όσον αφορά τα νοικοκυριά σε σχέση με το διαθέσιμο εισόδημά τους.

Εκτός αυτού η αναιμική ανάπτυξη της Κίνας, που δεν μπορεί πλέον να απορροφήσει τις εξαγωγές σε ποσότητα και αξία όπως στο παρελθόν, κυρίως από την Ευρώπη και ειδικά την Γερμανία, δημιουργούν διαταραχές στο παγκόσμιο εμπόριο, που δεν μπορούν άμεσα να ομαλοποιηθούν χωρίς το παγκόσμιο σύστημα να περάσει από τον σκόπελο της ύφεσης ή μίας διαδικασίας στασιμοπληθωρισμού, που θα χρειαστεί χρόνο για να ξεπεραστεί.

Επίσης δεν πρέπει να υποτιμούμε και τον πόλεμο που συνεχίζεται στην Ουκρανία με την ρωσική εισβολή, γεγονός που έχει επηρεάσει τόσο την ενεργειακή ισορροπία στην Ευρώπη, καθώς και την συνεχή αναζήτηση εναλλακτικών διαδρόμων, καθώς και τρόπους απεξάρτησης από το ρωσικό πετρέλαιο και φυσικό αέριο.

Η γεωπολιτική αστάθεια που παρατηρείται αυτή την στιγμή στην Ευρώπη λόγω της Ουκρανίας και της Ρωσίας, επηρεάζει ένα ουσιαστικό κομμάτι της ανάπτυξης, αλλά και της ανάκαμψης σημαντικών οικονομιών, όπως η Πολωνία για παράδειγμα που διαθέτει έναν από τους μεγαλύτερους αγροτικούς τομείς στην Ευρώπη την δεδομένη στιγμή.

Σε κάθε περίπτωση, όλοι οι παραπάνω παράγοντες, αποτελούν μία κοινή συνισταμένη στην καθυστέρηση επανόδου της παγκόσμιας οικονομίας σε μία τροχιά ισχυρής ανάπτυξης, γεγονός που σημαίνει, πως οι νέες συμμαχίες που διαμορφώνονται καθώς και οι διαρκείς μεταβολές στην κατεύθυνση του διεθνούς εμπορίου, ενδέχεται να οδηγήσουν σε ένα νέο σημείο ισορροπίας, κατευθυνόμενο από μία νέα τάξη πραγμάτων οικονομικά και γεωπολιτικά.

*Ο Μελέτης Ρεντούμης είναι οικονομολόγος τραπεζικός