Burnout: Tips για την αντιμετώπιση της προσωπικής και επαγγελματικής εξουθένωσης

Η επαγγελματική εξουθένωση, το γνωστό μας burnout, είναι ένα φαινόμενο που απασχολεί τον ακαδημαϊκό πληθυσμό αλλά και τον κάθε άνθρωπο ξεχωριστά. Αναζητώντας τη σημασία του burnout θα συνειδητοποιήσουμε, μάλλον οι περισσότεροι, ότι γνωρίζουμε κάποιον που έχει περάσει ή περνάει μια περίοδο επαγγελματικής εξουθένωσης. Για να μπορέσουμε να ξεπεράσουμε αυτή τη δυσάρεστη περίοδο ή να βοηθήσουμε άλλους να το κάνουν, αξίζει να αναφερθούμε σε παράγοντες που βοηθούν ή αντίθετα επιβαρύνουν το άτομο που τη βιώνει, ώστε να καταφέρουμε να βρούμε τρόπους αντιμετώπισής της.

Αρχικά, σημαντικό είναι να καταλάβουμε τί είναι το burnout. Ο όρος σημαίνει «αναλώνομαι προοδευτικά́, εκ των έσω, μέχρι το σημείο της απανθράκωσης». Ο Freudenberger τον δανείστηκε το 1974 για να περιγράψει τη σταδιακή συναισθηματική εξάντληση, την απώλεια κινήτρου και τη μειωμένη δέσμευση μεταξύ των εθελοντών της κλινικής στην οποία εργαζόταν. Αρα, εξουθενωμένος είναι ο εργαζόμενος που δεν δείχνει ενδιαφέρον και αισθάνεται αρνητικά για τους ασθενείς, πελάτες, μαθητές, συναδέλφους του κ.λπ., ενώ σταματάει να αισθάνεται ικανοποίηση από την εργασία και την απόδοσή του αναπτύσσοντας αρνητική εικόνα για τον εαυτό του.

Υπάρχουν, ευτυχώς, παράγοντες που βοηθούν το άτομο να αποφύγει, διαχειριστεί ή αντιμετωπίσει δύσκολες καταστάσεις, σε προσωπική και επαγγελματική ζωή, και να είναι αυτάρκες και προσαρμοστικό. Οι παράγοντες αυτοί λέγονται προστατευτικοί καθώς προστατεύουν από την εξάντληση και είναι ατομικοί, οικογενειακοί και κοινωνικοί. Χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι το φύλο, το νοητικό επίπεδο, οι δεξιότητες, η αυτοπεποίθηση, το χιούμορ, οι υγιείς ανθρώπινες σχέσεις και τα υποστηρικτικά κοινωνικά και επαγγελματικά δίκτυα.

Από την άλλη, δυστυχώς, υπάρχουν και παράγοντες που ωθούν στην επαγγελματική εξουθένωση και για αυτό τους χαρακτηρίζουμε ως παράγοντες επικινδυνότητας, μιας και θέτουν το άτομο σε κίνδυνο. Παραδείγματα τέτοιων παραγόντων περιλαμβάνουν τραυματικές εμπειρίες, στρες, καταστροφές ή δύσκολες συνθήκες διαβίωσης, ενώ αν επικεντρωθούμε στον εργασιακό χώρο είναι ανεργία, διαρκείς αλλαγές σταδιοδρομίας και υπερ-εργασία.

Επομένως, αν λάβουμε υπόψιν ότι μια φωτιά καίει όπου και για όσο υπάρχουν επαρκείς πόροι που την αναπληρώνουν, καλούμαστε να βρούμε πώς θα σταματήσουν αυτοί οι πόροι. Τέτοιοι τρόποι μπορούν να αναπτυχθούν σε ατομικό ή και οργανωσιακό επίπεδο. Συγκεκριμένα παρακάτω σου δίνουμε κάποια tips για την αντιμετώπιση της προσωπικής και εργασιακής εξουθένωσης.

3 Tips για την προσωπική ζωή

Διαχειρίσου αποτελεσματικά το χρόνο σου

Μπορούμε να πετύχουμε τη διαχείριση χρόνου μέσα από τρία βήματα, να ιεραρχούμε τις εργασίες μας ώστε να ξέρουμε ποιές πρέπει να γίνουν τώρα και ποιές μπορούν να περιμένουν, να προγραμματίζουμε όσα έχουμε να κάνουμε και τέλος να εφαρμόζουμε το πρόγραμμα που φτιάξαμε χωρίς χρονοτριβές μιας και τα έχουμε ήδη σκεφτεί όλα.

Κάνε διαλείμματα χαλάρωσης

Τόσο το σώμα μας όσο και το μυαλό μας χρειάζεται έστω και για λίγα να λεπτά να χαλαρώνουν, για αυτό μέσα στο τρέξιμο της καθημερινότητας προσπάθησε να βάλεις σωματική άσκηση, επικεντρώσου σε βαθιές αναπνοές, χαλάρωσε του μυς σου και κάνε απλώς μικρά διαλείμματα.

Ζήτησε κοινωνική υποστήριξη

Μοιράσου όσα σκέφτεσαι με οικογένεια, φίλους, συναδέλφους ή και με κάποιον ειδικό για να μπορέσεις να δεις τα πράγματα με πιο καθαρή ματιά και να εξωτερικεύσεις τα συναισθήματά σου.

3 Tips για τον χώρο εργασίας σου

Περιποιήσου το γραφείο σου

Στο χώρο εργασίας μας περνάμε πολλές ώρες όποτε χρειάζεται να τον φτιάξουμε όπως μας αρέσει για να τον νιώθουμε δικό μας για αυτό βάλε φωτογραφίες αγαπημένων προσώπων, αντικείμενα που χαίρεσαι να βλέπεις και βρες έναν ακόμη χώρο όπου θα πηγαίνεις για τα διαλείμματά σου.

Εκπαιδεύσου

Η δια βίου εκπαίδευση είναι απαραίτητη για να νιώθεις παραγωγικός και να προοδεύεις. Αναζήτησε ευκαιρίες μέσα από σεμινάρια, δραστηριότητες ή και άλλους ανθρώπους ώστε να μαθαίνεις νέα πράγματα και να εξελίσσεσαι. Επικεντρώσου στις ποιοτικές σου δεξιότητες, ενισχύοντας την κριτική σκέψη, την δημιουργικότητα και την γρήγορη μάθηση.

Βρες ισορροπία μεταξύ δουλειάς και σπιτιού

Επειδή είσαι τόσο εργαζόμενος όσο και άνθρωπος προσπάθησε να μην παίρνεις δουλειά για το σπίτι, να παίρνεις κανονικά τις άδειες που σου αναλογούν και να φροντίζεις εξίσου την προσωπική και επαγγελματική σου ζωή.

Να θυμόμαστε, τέλος, ότι πρώτα από όλα χρειάζεται να ανακαλύψουμε ποιός είναι ο πόρος εκείνος που πυροδοτεί το burnout μας και να τον περιορίσουμε. Να είμαστε αισιόδοξοι ότι ο καθένας, με δικό του ρυθμό και σε δικό του χρόνο, θα αποκτήσει ξανά τον εαυτό του και θα ανακάμψει.

Της Ελπινίκης Λέκκας, Σύμβουλος Σταδιοδρομίας της Career Gate