Ξενοδόχοι: Αύξησαν 20% το κόστος μισθοδοσίας αλλά προσωπικό δεν βρίσκουν

Pay them more, είχε συστήσει με παροιμιώδη τρόπο, μιλώντας σιγά κοντά στο μικρόφωνο, το 2021 ο πρόεδρος Biden τους Αμερικανούς εργοδότες προκειμένου να βρουν εργαζόμενους.

Οι Έλληνες ξενοδόχοι άκουσαν την συμβουλή του, και έκοντες άκοντες, έδωσαν αυξήσεις στο προσωπικό τους και τώρα μπορεί να βλέπουν τα λειτουργικά κόστη να εκτοξεύονται, ωστόσο όμως βραβεύονται και από τους διεθνείς πελάτες τους  με το υψηλότερο βαθμό ικανοποίησης έναντι των ανταγωνιστών τους στη Μεσόγειο καθώς διατηρούν σε υψηλά επίπεδα τις παρεχόμενες υπηρεσίες.

Τουρισμός: Σπάει τα κοντέρ με 35 εκατ. αφίξεις – SOS για ελλείψεις προσωπικού [γραφήματα]

Κίνητρα

Φιλοξενία είναι πάνω απ’ όλα το ανθρώπινο χαμόγελο, συνηθίζει να υποστηρίζει ο πρόεδρος του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου Ελλάδος Αλέξανδρος Βασιλικός και για να το διατηρήσουν στο μέτρο του δυνατού στα χείλη των εργαζόμενών του κλάδου οι ξενοδόχοι, επέλεξαν ακόμη και την περίοδο των μνημονίων να διατηρήσουν τον θεσμό της συλλογικής σύμβασης εργασίας, επιδιώκοντας την κοινωνική ειρήνη.

Μετά την πανδημία η  ανάγκη για την κάλυψη των κενών θέσεων στον τουρισμό οδηγεί τους ξενοδόχους, κυρίως τις μεγάλες μονάδες, στην παροχή επιπλέον κινήτρων συμπεριλαμβανομένων των υψηλότερων μισθών προκειμένου να διατηρήσουν ένα ποιοτικό επίπεδο προσφερόμενων υπηρεσιών προς τους πελάτες τους, χωρίς να λείπουν βέβαια και τα ακραία κακά παραδείγματα που δυσφημούν τους Έλληνες τουριστικούς επιχειρηματίες σε ορισμένα δημοφιλή νησιά.

Ελλείψεις προσωπικού

Ωστόσο τα πρόβλημα εξεύρεσης ανθρωπίνου δυναμικού μετά την πανδημία και την αποχώρηση πολλών εργαζομένων από τον κλάδο   άρχισαν να αντιμετωπίζονται μέσα από ένα ιδιότυπο «πλειοδοτικό διαγωνισμό» για το ποιος θα κερδίσει τους καλύτερους εργαζόμενους με αποτέλεσμα την αύξηση του κόστους μισθοδοσίας, που σε μία «τετράστερη» μεγάλη μονάδα έφτασε τον προηγούμενο μήνα το 20% σε σύγκριση με πέρυσι την ίδια περίοδο. Παράλληλα ο ξενοδοχειακός τομέας υποχρεώθηκε προκειμένου να καλύψει τα κενά να προσλάβει και ανθρώπους που πρώτη φορά ασχολούνται με το αντικείμενο, με αποτέλεσμα τη πτώση της παραγωγικότητας όπως εκτιμά σημαίνον παράγων του κλάδου.

Σύμφωνα με το Ινστιτούτο Τουριστικών Ερευνών και Προβλέψεων (ΙΤΕΠ) ως έλλειψη θεωρείται η διαφορά του πραγματικού αριθμού των εργαζομένων στα ξενοδοχεία από αυτόν που προβλέπεται στο οργανόγραμμα του κάθε ξενοδοχείου.

Στη βάση του παραπάνω ορισμού εκτιμάται ότι μία στις πέντε θέσεις στα ξενοδοχεία δύσκολα θα καλυφθεί και φέτος παρά την βελτίωση που εμφανίζει η εικόνα της απασχόλησης στα ελληνικά ξενοδοχεία στην τρέχουσα σεζόν.

Υπάρχει μια σχετική καλυτέρευση της κατάστασης σε σχέση με πέρυσι εκτιμά ο πρόεδρος της ΠΟΞ κ. Γιάννης Χατζής προσθέτοντας ότι η εστίαση αντιμετωπίζει μεγαλύτερο πρόβλημα.

Αύξηση της απασχόλησης μείωση του ελλείμματος

Είναι γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια η απασχόληση στα ξενοδοχεία αυξάνεται με το έλλειμμα να μειώνεται ελαφρώς. Σύμφωνα με στοιχεία του ΙΤΕΠ το 2021 απασχολήθηκαν στα ξενοδοχεία 190.875 άτομα ενώ το 2023 ανήλθαν στα 212.553 άτομα μια αύξηση κατά 11%, με το έλλειμμα να υποχωρεί στο  20% (53.229 θέσεις) ελαφρώς μειωμένο από το 2022 (έλλειμμα 23%)

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι οι απαιτούμενες θέσεις εργασίας αυξήθηκαν από το 2022 κατά 1,5% και ένα ακόμη 7,8% το 2022 από το 2021. Συνολικά πάνω από 20.000 νέες θέσεις εργασίας προστέθηκαν τα δυο τελευταία χρόνια στα ξενοδοχεία , από 244.124 σε 265.782.

Αν και οι απαιτούμενες θέσεις εργασίας αυξήθηκαν το 2023 σε σχέση με τις προηγούμενες χρονιές, το ποσοστό των ελλείψεων εκτιμάται ότι μειώθηκε, αφού αυξήθηκε ο αριθμός των εργαζομένων κατά περίπου 10.000.

Πάντως μία προσπάθεια για την πρόσληψη εργαζομένων από τρίτες χώρες πολύ λίγο αποδίδει καθώς δεν είναι εκπαιδευμένοι αλλά και ο αριθμός τους δεν επαρκεί.

Μεγαλύτερο πρόβλημα έλλειψης εργαζομένων εμφανίζουν οι χαμηλότερες κατηγορίες ξενοδοχείων (1,2,3 αστεριών) καθώς σύμφωνα με το ΙΤΕΠ το υψηλότερο ποσοστό ελλείψεων προσωπικού εκτιμάται στα ξενοδοχεία 3* (24%), ενώ το χαμηλότερο ποσοστό ελλείψεων προσωπικού στα ξενοδοχεία 5* (14%). Ωστόσο οι μεγαλύτερες ελλείψεις προσωπικού, σε απόλυτους αριθμούς, καταγράφεται στα ξενοδοχεία 4* (16.283) και ακολουθούν τα ξενοδοχεία 3* (14.753).

Τα μεγάλα ξενοδοχειακά συγκροτήματα έχουν και τη δυνατότητα να προσφέρουν επιπλέον κίνητρα για την προσέλκυση προσωπικού, όπως πολύ ικανοποιητικές συνθήκες διαμονής. Όπως σημειώνει χαρακτηριστικά ο Γιώργος Σταματίου, CEO των Ella Resorts  για τις ανάγκες του προσωπικού στα ξενοδοχεία της αλυσίδας στη Ρόδο έχει μισθωθεί ένα άλλο μικρότερο ξενοδοχείο ενώ προσθέτει ότι η στρατηγική της εταιρείας είναι και στην Ρόδο και τη Κρήτη και την Κέρκυρα να αναπτύξει ειδικούς χώρους διαμονής για τους εργαζόμενους.

Επίσης λιγότερα  προβλήματα φαίνεται να αντιμετωπίζουν ορισμένοι παραδοσιακοί τουριστικοί προορισμοί που απασχολούν προσωπικό από την περιοχή τους, καθώς έχουν αναπτύξει ισχυρούς δεσμούς με το προσωπικό ενώ προσφέρουν και κίνητρα για να μην τους χάσουν από το ανταγωνισμό. Όπως σημειώνει ο διευθυντής πωλήσεων του ComerHotels κ. Γιάννης Τσεκούρας  για τα ξενοδοχεία Ramada by Wyndham Loutraki Poseidon Resort και Wyndham Loutraki Poseidon Resort, του Ομίλου στο Λουτράκι,  δεν δυσκολεύονται στη εξεύρεση προσωπικού καθώς η περιοχή ζει από τον τουρισμό. Επίσης οι μονάδες έχουν αναπτύξει σταθερή σχέση με το προσωπικό που προέρχεται από την περιοχή με αποτέλεσμα κάθε χρόνο να απασχολούνται στα ξενοδοχεία και πολλοί εργαζόμενοι φτάνουν να παίρνουν σύνταξη μετά από πολύχρονη απασχόλησης τις δυο μονάδες.

Ποιες θέσεις έχουν μεγαλύτερο έλλειμμα

Οι θέσεις του Γενικού Διευθυντή, Front Office Manager, Λογιστή και Βοηθού Λογιστή, Sales Manager, Housekeeping Director, Προϊσταμένης Ορόφου, Marketing Manager, πληροφορικάριoυ (ΙΤ) και του Sommelier παρουσιάζουν υψηλά ποσοστά έλλειψης ανά ειδικότητα, σύμφωνα με το ΙΤΕΠ. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ο Sommelier που εξακολουθεί να αποτελεί την ειδικότητα με τη μεγαλύτερη ποσοστιαία έλλειψη (60%) με σημαντική διαφορά από τις υπόλοιπες και με μικρή τάση ανόδου σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά. Γενικά στα εξειδικευμένα στελέχη το ποσοστό ελλείψεων ανά ειδικότητα είναι υψηλό, γεγονός που δείχνει την ανάγκη για τη δημιουργία τέτοιων στελεχών μέσω προγραμμάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης. Από το σύνολο των ξενοδοχείων, το 35% εμφανίζει έλλειψη σε τουλάχιστον μία θέση καμαριέρας, το 25% εμφανίζει έλλειψη σε τουλάχιστον μία θέση σερβιτόρου, το 21% εμφανίζει έλλειψη σε τουλάχιστον μία θέση receptionist και Barista/Barman-Barwoman και Receptionist, και το 19% εμφανίζει έλλειψη σε τουλάχιστον μία θέση καθαριστή εσωτερικών και εξωτερικών χώρων και λαντζέρη.

Σε επίπεδο τμημάτων τα τμήματα F&B, Οροφοκομίας και Κουζίνας αποτελούν το 60% των προβλεπόμενων θέσεων εργασίας με βάση το οργανόγραμμα. Το τμήμα Υποστηρικτικών υπηρεσιών παρουσιάζει το μεγαλύτερο ποσοστό ελλείψεων (27%), ακολουθούμενο από τα τμήματα F&B και Διοικητικών υπηρεσίες, πωλήσεων, μάρκετινγκ & ΙΤ (21%). Το ποσοστό ελλείψεων σε Κουζίνα και Υποδοχή εκτιμάται στο 19%, και για το τμήμα Οροφοκομίας στο 18%. Παρατηρείται μια τάση ανόδου του ποσοστού των ξενοδοχείων που χρησιμοποιούν υπηρεσίες outsourcing. To 2021 το 68% των ξενοδοχείων έκανε outsourcing σε τουλάχιστον ένα τμήμα του ξενοδοχείου, ποσοστό που αυξήθηκε στο 82% το 2023. Επίσης, φαίνεται να υπάρχει και μια τάση ανόδου του ποσοστού των ξενοδοχείων που χρησιμοποιούν υπηρεσίες outsourcing σε περισσότερα του ενός τμήματα. Η πιο συχνή υπηρεσία που παρέχεται από εξωτερικό συνεργάτη για το 60% των ξενοδοχείων είναι η τήρηση των λογιστικών τους βιβλίων.

Συμπερασματικά οι ελλείψεις δεν φαίνεται να κσλύπτονται και από την πρόσληψη εργαζομένων από τρίτες χώρες και γι’ αυτό και είναι απαραίτητη η υλοποίηση κατάλληλων προγραμμάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης για τη δημιουργία τέτοιων στελεχών προκειμένου να καλυφθεί η ζήτηση, τονίζει το ΙΤΕΠ.