Αντλίες θερμότητας: Έρχονται επιδοτήσεις και άδειες εξπρές – Ραγδαία διείσδυση στα νοικοκυριά έως το 2030

Σημαντικές επιδοτήσεις από τα επόμενα προγράμματα εξοικονόμησης ενέργειας και αδειοδότηση εξπρές προβλέπει το σχέδιο του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) για τη διείσδυση των αντλιών θερμότητας σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις.

Στόχος είναι η αύξηση της κατανάλωσης ενέργειας, μέσω αντλιών, να πολλαπλασιαστεί τόσο στον  εμπορικό και δημόσιο τομέα όσο και στον οικιακό.

Μάλιστα, ειδικά για τα νοικοκυριά, στο τελικό draft του υπό αναθεώρηση Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ) ο στόχος είναι έως το 2030 να αυξηθεί 3,5 φορές η ενεργειακή κατανάλωση από  αντλίες θερμότητας.

Fast track διαδικασίες για εγκατάσταση φωτοβολταϊκών σε βιομηχανίες και επιχειρήσεις

Σε πρώτη φάση, ο σχεδιασμός προβλέπει απλοποίηση της διαδικασίας αδειοδότησης για την εγκατάσταση αντλιών θερμότητας  ώστε να μην καθυστερούν οι διαδικασίες στα διάφορα στάδια των προγραμμάτων τύπου «Εξοικονομώ» και να επιτευχθούν οι στόχοι για τα έτη από το  2030 έως και το 2050.

Αντλίες χωρίς άδεια εγκατάστασης 

Έτσι, όπως αναφέρει στον «Οικονομικό Ταχυδρόμο» στέλεχος του ΥΠΕΝ, δεν θα απαιτείται άδεια για την εγκατάσταση αερόψυκτων αντλιών θερμότητας ανεξαρτήτως ισχύος (προορίζονται για θέρμανση – ψύξη χώρων μέσω της εκμετάλλευσης της θερμότητας του αέρα) και για γεωθερμικές αντλίες θερμότητας κλειστού κυκλώματος με ισχύ που δεν υπερβαίνει τα  100 kW (εκμεταλλεύονται τη θερμότητα  των γεωλογικών σχηματισμών ή των νερών).

Θα απαιτείται μόνο, πριν την έναρξη των εργασιών εγκατάστασης, η υποβολή δήλωσης γνωστοποίησης στην αρμόδια διεύθυνση της Περιφέρειας στην οποία υπάγεται το ακίνητο διαφορετικά θα  επιβάλλεται πρόστιμο περίπου 500 ευρώ.

Επιπλέον, για αντλίες έως  50 κιλοβάτ (kWe), ο Διαχειριστής του Ελληνικού Δικτύου Διανομής Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΔΕΔΔΗΕ) θα πρέπει να προχωρά στη σύνδεση και στην  ηλεκτροδότησή τους, το πολύ εντός δύο εβδομάδων  από την υποβολή αίτησης, εκτός εάν απαιτούνται περαιτέρω εργασίες για τις συνδέσεις με το δίκτυο.

Οι σχετικές ρυθμίσεις αναμένεται να τεθούν σύντομα σε δημόσια διαβούλευση.

Αντλίες με άδεια εγκατάστασης

Για την εγκατάσταση  γεωθερμικών αντλιών θερμότητας κλειστού κυκλώματος με ισχύ άνω των 100 kWe, ή εκείνων που βρίσκονται  εντός θεσμοθετημένου γεωθερμικού πεδίου με βάθος εγκατάστασης των γεωεναλλακτών πάνω από τα 100 μέτρα, αλλά και για αντλίες ανοιχτού κυκλώματος ανεξαρτήτως ισχύος, θα απαιτείται άδεια.

Εξοικονομώ και αντλίες

Οι αντλίες θα επιδοτούνται γενναία από τα επόμενα «Εξοικονομώ». Ειδικότερα, το φθινόπωρο προγραμματίζεται η έναρξη ενός μίνι προγράμματος για όλα τα νοικοκυριά το οποίο μεταξύ άλλων μέτρων θα περιλαμβάνει και την τοποθέτηση αντλιών θερμότητας.

Παράλληλα, η πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΝ αναζητεί κονδύλια και για άλλο ένα «Εξοικονομώ» το οποίο θα αφορά στην επιδότηση αποκλειστικά αντλιών θερμότητας με στόχο να καλύπτει το 50% με 60% του κόστους τους.

Σημαντική στήριξη στην τεχνολογία θα υπάρχει και στο μεγάλο «Εξοικονομώ 2024», ύψους περίπου 780 εκατ. ευρώ, του οποίου ο οδηγός δεν αναμένεται να δημοσιευθεί πριν τις αρχές του 2025.

Ο ρόλος των αντλιών στον εξηλεκτρισμό

Η προώθηση των αντλιών θερμότητας αποτελεί την απάντηση στις προβλέψεις του νέου ΕΣΕΚ για θεαματική αύξηση του εξηλεκτρισμού της θέρμανσης κατοικιών και εμπορικών κτιρίων λαμβάνοντας υπόψη τα νέα μέτρα που έρχονται,  τα οποία θα αυξήσουν το κόστος χρήσης των ορυκτών καυσίμων για τους καταναλωτές.

Δηλαδή αφενός την  απαγόρευση πώλησης νέων καυστήρων πετρελαίου από το 2025 (σύμφωνα με τον Κλιματικό Νόμο) και την απαγόρευση χορήγησης κινήτρων για νέους λέβητες αερίου μετά το 2025 (βάσει της οδηγίας   2024/1275) και αφετέρου την υποχρέωση  ανάμειξης του πετρελαίου θέρμανσης με bio-diesel κατά 30% κ.ο. τουλάχιστον από το 2030 (Κλιματικός Νόμος) και την ένταξη του κτιριακού τομέα στο καθεστώς δικαιωμάτων εκπομπής αερίων του  θερμοκηπίου.

3,5 φορές αύξηση της κατανάλωσης μέσω αντλιών

Για τον οικιακό τομέα, οι αναβαθμισμένοι στόχοι του νέου ΕΣΕΚ προβλέπουν αύξηση κατά 254% της ενεργειακής κατανάλωσης μέσω αντλιών θερμότητας.

Ειδικότερα, προτείνεται  για   αερόψυκτες αντλίες θερμότητας  3,9 TWh (τεραβατώρες)  το 2030 (από μόλις 1,1 TWh σήμερα), 4,6  TWh το 2035, 5,6  TWh το 2040 και 4,5 TWh το 2050. Όσο για τον ηλεκτρισμό στον οικιακό τομέα προβλέπεται 19,3 TWh το 2030 (από 16,6 TWh σήμερα),  19,5   TWh το 2035, 20,3 TWh το 2040 και  20,5  TWh το 2050.

Εξίσου φιλόδοξοι είναι και οι στόχοι για τον εμπορικό και δημόσιο τομέα. Ο πήχης έχει μπει στις 18 τεραβατώρες (TWh) ηλεκτρισμού από αντλίες θερμότητας και ηλεκτρικές αντιστάσεις το 2030, στις 18,5  TWh το 2035, στις 19,6 TWh το 2040 και στις 20,1 TWh το 2050.

Αντιστοίχως, υψηλοί είναι οι στόχοι και για  αερόψυκτες αντλίες θερμότητας  που  εκμεταλλεύονται τη θερμότητα του αέρα: 5,8 TWh το 2030 (από 4,1 TWh), 6,9 TWh το 2035, 7,7 TWh το 2040 και 9,2 TWh το 2050.

438.000 νέες κατοικίες με αντλίες το 2030

Τον ρόλο των αντλιών θερμότητας για το ηλεκτρικό δίκτυο έχει συμπεριλάβει στο σχέδιο ανάπτυξής του για την περίοδο 2024-2028 και ο ΔΕΔΔΗΕ, ο οποίος  προβλέπει  ότι το πλήθος των κατοικιών που αναμένεται να αναβαθμισθούν ενεργειακά με αντλίες θερμότητας έως το 2030 θα φτάσει τις 438.000 κατοικίες, ενώ το αντίστοιχο πλήθος κτιρίων  υπηρεσιών  τα 170.000 κτίρια.

Μάλιστα, σύμφωνα με την εκτίμηση των ενεργειακών αναγκών για τις κατοικίες που θα αντικαταστήσουν τα συμβατικά συστήματα θέρμανσης με αντλίες υπολογίστηκε στις  0,2 TWh κατ’ έτος.