Ευλογιά προβάτων: Κτηνοτροφία υπό κατάρρευση – Χιλιάδες θανατώσεις, εγκατάλειψη και απόγνωση

Εφιάλτης για τους κτηνοτρόφους και την ύπαιθρο έχει μετατραπεί η ευλογιά προβάτων, η οποία πλήττει σφοδρά παραγωγικές κτηνοτροφικές περιοχές της χώρας. Από τη μια οι μαζικές θανατώσεις ζώων, από την άλλη οι καθυστερημένες αποζημιώσεις, οι κενές θέσεις κτηνιάτρων και η άρνηση για στοχευμένο εμβολιασμό, συνθέτουν ένα σκηνικό εγκατάλειψης. Οι πρωταγωνιστές αυτής της κρίσης δεν είναι οι αριθμοί – είναι οικογένειες που μένουν χωρίς εισόδημα, χωρίς εκμεταλλεύσεις, χωρίς ελπίδα.

Από τις «μαϊμού» δηλώσεις ζώων και το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ έως τις ανύπαρκτες επιτροπές και τις χαμένες ευκαιρίες για πρόληψη, πρόκειται, σύμφωνα με τους ίδιους τους κτηνοτρόφους, για μια κρίση που θα προστεθεί στις πλάτες των ίδιων των παραγωγών. «Ζούμε έναν παραλογισμό και στο τέλος αυτός που θα την πληρώσει είναι ο πραγματικός παραγωγός», λέει χαρακτηριστικά στον ΟΤ, ο πρόεδρος του Συνδέσμου Ελληνικής Κτηνοτροφίας (ΣΕΚ), Δημήτρης Μόσχος.

Συνολικά για το 2024 και 2025 185.110 αιγοπρόβατα, εκ των οποίων τα 91.301 το 2024 και τα 94.809 το 2025. Οι εστίες που εκδηλώθηκαν ανέρχονται σε 322 το 2024 και 358 έως τώρα το 2025

Μέχρι τώρα η ευλογιά έχει χτυπήσει τη Βόρεια Ελλάδα και ειδικότερα τη Θράκη, την Αιτωλοακαρνανία, τη Φθιώτιδα, τις Σέρρες αλλά και την «καρδιά» της κτηνοτροφικής παραγωγής τη Θεσσαλία.

Χιλιάδες θανατώσεις ζώων

Χαρακτηριστικό είναι ότι από το Πάσχα μέχρι και σήμερα σε δύο μόνο νομούς της Θεσσαλίας, στη Μαγνησία και τη Λάρισα έχουν οδηγηθεί στη σφαγή περίπου 40.000 αιγοπρόβατα, με εκατοντάδες κτηνοτροφικές μονάδες να βρίσκονται σε απόγνωση.

Σύμφωνα με τα στοιχεία των αρμόδιων υπηρεσιών του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων έχουν θανατωθεί συνολικά για το 2024 και 2025 185.110 αιγοπρόβατα, εκ των οποίων τα 91.301 το 2024 και τα 94.809 το 2025. Οι εστίες που εκδηλώθηκαν ανέρχονται σε 322 το 2024 και 358 έως τώρα το 2025.

«Αν προσθέσουμε τις φωτιές που εκδηλώθηκαν το ‘23, τις καταστροφές από τον Daniel, αλλά και τις ζωονόσους πανώλη και ευλογιά, οι θανατώσεις πραγματικών παραγωγικών ζώων, έχουν ξεπεράσει τις 350.000», λέει χαρακτηριστικά στον ΟΤ ο πρόεδρος του Συνδέσμου Ελληνικής Κτηνοτροφίας (ΣΕΚ) Δημήτρης Μόσχος, επισημαίνοντας ότι «πάνω από 500 οικογένειες έχουν εγκαταλείψει την κτηνοτροφία τον τελευταίο χρόνο».

«Καταστροφή χωρίς προηγούμενο»

Για  καταστροφή χωρίς προηγούμενο κάνει λόγο στον ΟΤ ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Κτηνοτρόφων Θεσσαλίας Δημήτρης Μπαλούκας: «Έχουμε φτάσει πλέον σχεδόν τις 40.000 θανατώσεις από το χειμώνα, σε Μαγνησία και Λάρισα. Ξέφυγε η κατάσταση. Έχουμε πολλές μονάδες και συναδέλφους κτηνοτρόφους οι οποίοι έμειναν με τα χέρια άδεια, χωρίς δουλειά, χωρίς εισόδημα, περιμένοντας αποζημιώσεις».

Η χαλάρωση των μέτρων μετά το Πάσχα φαίνεται να συνέβαλε στην εξάπλωση: «Από το Πάσχα και μετά υπήρξε μια χαλάρωση απ’ όλους. Υπάρχουν μονάδες που ενώ τηρήθηκαν όλα τα μέτρα βιοασφάλειας, βγαίνουν θετικές. Πραγματικά και εμείς είμαστε έκπληκτοι».

«Το 2025 εκτιμούμε ότι θα έχουμε μείωση στην παραγωγή γάλακτος κατά 10-15%, στο κρέας πάνω από 30%. Αυτό σημαίνει αύξηση τιμών, ελλείψεις, ελληνοποιήσεις», προβλέπει ο πρόεδρος του ΣΕΚ

Αίτημα για στοχευμένους εμβολιασμούς

Η απροθυμία του ΥπΑΑΤ να προχωρήσει σε στοχευμένο εμβολιασμό αποτελεί σημείο τριβής με τους παραγωγούς: «Εμείς ως ΣΕΚ εμμένουμε στον στοχευμένο εμβολιασμό. Αλλά το υπουργείο ακούει τις βιομηχανίες που λένε ότι θα χαθεί η υπεραξία του προϊόντος», λέει χαρακτηριστικά στον ΟΤ, ο κ. Μόσχος.

Στις αρμόδιες επιτροπές, οι εκπρόσωποι των κτηνοτρόφων έχουν ήδη παραθέσει το παράδειγμα της Ισπανίας, η οποία το 2016 όταν «χτυπήθηκε» από την ευλογιά προχώρησε σε στοχευμένους εμβολιασμούς. «Στην Ισπανία το 2016, εμβολίασαν τα ζώα σε ακτίνα 60 χλμ να περιορίσουν τη ζωονόσο. Με ελέγχους, ενισχύσεις για απώλεια εισοδήματος και αναπλήρωση του ζωικού κεφαλαίου κατάφεραν να κάνουν δουλειά. Εδώ δεν το κάνουν».

Την ίδια στιγμή, οι κτηνιατρικές υπηρεσίες είναι υποστελεχωμένες: «Μας λένε ότι λείπει το 60% των οργανικών θέσεων στους κτηνιάτρους. Και ζητάνε από εμάς να πιέσουμε για προσλήψεις!», καταγγέλλει ο κ. Μόσχος.

Το πρόγραμμα 5.2 και οι αποζημιώσεις

Ακόμα και το πολυδιαφημιζόμενο πρόγραμμα 5.2 για την αποκατάσταση του ζωικού κεφαλαίου στη χώρα μας, όπως χαρακτηριστικά λέει ο κ. Μόσχος, «δεν περπάτησε και ούτε προχωράει ειδικά μετά την εμφάνιση των κρουσμάτων. Όμως, όπως φαίνεται ούτε το ΥπΑΑΤ έχει τη διάθεση να το προχωρήσει και στις περιοχές που δεν υπάρχουν κρούσματα», λέει χαρακτηριστικά.

Ταυτόχρονα, οι παραγωγοί βλέπουν τις επιδοτήσεις από την ΚΑΠ να μειώνονται έως και 25%, την ώρα που το κόστος παραγωγής εκτοξεύεται και τα προγράμματα ενίσχυσης βαλτώνουν.

Την ίδια στιγμή, οι αποζημιώσεις καθυστερούν και το εισόδημα χάνεται από τη μια μέρα στην άλλη: «Ο κτηνοτρόφος για ένα χρόνο μέχρι και αν, καταφέρει να αναπληρώσει το κοπάδι του, μένει χωρίς εισόδημα, ενώ οι υποχρεώσεις του «τρέχουν». «Προτείναμε οι πληγέντες κτηνοτρόφοι να μπορούν να λαμβάνουν ένα επίδομα από το Ταμείο Ανεργίας. Η απάντηση όμως, ήταν αρνητική, με τη δικαιολογία ότι «δεν το επιτρέπει ο ΚΑΔ», συμπληρώνει ο κ. Μόσχος.

Η ζωονόσος της ευλογιάς πλήττει βαθιά την οικονομία της ελληνικής κτηνοτροφίας

Κίνδυνος για ελλείψεις

Η ζωονόσος της ευλογιάς πλήττει βαθιά την οικονομία της ελληνικής κτηνοτροφίας, με άμεσες και έμμεσες συνέπειες: μείωση της παραγωγής γάλακτος και κρέατος, αύξηση των τιμών στα ράφια, ενώ ορατός είναι ο κίνδυνος ελληνοποιήσεων.

«Το 2025 εκτιμούμε ότι θα έχουμε μείωση στην παραγωγή γάλακτος κατά 10-15%, στο κρέας πάνω από 30%. Αυτό σημαίνει αύξηση τιμών, ελλείψεις, ελληνοποιήσεις», προβλέπει ο πρόεδρος του ΣΕΚ.

Έλλειψη πολιτικής βούλησης

Στο επίκεντρο της κριτικής για τον πρόεδρο του ΣΕΚ, βρίσκεται η έλλειψη πολιτικής βούλησης και «επαφής» με την πραγματικότητα: «Το μεγάλο κακό είναι ότι δεν δέχονται από εμάς τους κτηνοτρόφους προτάσεις. Ακούμε πράγματα που δεν μπορούν να εφαρμοστούν», λέει ο ίδιος.

Χαρακτηριστικό μάλιστα, είναι ότι ακόμα και η σύσταση Ειδικής Επιτροπής για τη διαχείριση της κρίσης που έχει προκύψει από την ευλογιά, την οποία ανακοίνωσε στα μέσα του Ιουλίου το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων μετά τη συνάντηση με τον ΣΕΚ, ακόμα έχει μείνει στα «χαρτιά». «Βρισκόμαστε σε διαρκή επικοινωνία με το ΥπΑΑΤ, αλλά η όλη διαδικασία ακόμα δεν έχει προχωρήσει», λέει στον ΟΤ, ο πρόεδρος του ΣΕΚ.

Όπως έχει ανακοινωθεί από το ΥπΑΑΤ, στην Επιτροπή θα μετέχουν υπηρεσιακοί παράγοντες του ΥπΑΑΤ και της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων, εκπρόσωποι του ΣΕΚ, των Διεπαγγελματικών Κρέατος και Φέτας, εκπρόσωποι της ακαδημαϊκής κοινότητας και του Πανελληνίου Κτηνιατρικού Συλλόγου καθώς και εκπρόσωποι των Περιφερειών.