Αγορά εργασίας: Η εποχή των μεγάλων αυξήσεων για τους χαμηλόμισθους έχει τελειώσει

Αντιστρέφοντας μία πρόσφατη τάση, η αύξηση των μισθών για τους εργαζόμενους με χαμηλότερο εισόδημα επιβραδύνεται, ενώ η αύξηση των μισθών για τους εργαζόμενους με υψηλότερο εισόδημα παραμένει σταθερή.

Κάτι αξιοσημείωτο συνέβη τα χρόνια αμέσως πριν και, ιδιαίτερα, μετά την πανδημία: οι μισθοί για τους φτωχούς εργαζόμενους άρχισαν να αυξάνονται πολύ πιο γρήγορα από ό,τι για τους πλούσιους. Ωστόσο, αυτή η εποχή μπορεί τώρα να έχει σταματήσει τουλάχιστον προσωρινά. Και με τις ανησυχίες για την ευρωστία της αγοράς εργασίας  στις ΗΠΑ να έχουν αυξηθεί μετά την απογοητευτική έκθεση για την απασχόληση του Ιουλίου, αυτή η τάση μπορεί να έχει τελειώσει οριστικά.

Η αύξηση των μισθών για τους εργαζόμενους με χαμηλό εισόδημα φαίνεται να έχει επιδεινωθεί σημαντικά τους τελευταίους μήνες, ενώ η αύξηση των μισθών για τους αντίστοιχους εργαζόμενους με υψηλότερο εισόδημα έχει διατηρηθεί σε πολύ καλύτερη κατάσταση. Πρόκειται για μια μετατόπιση που θα μπορούσε να έχει σημασία όχι μόνο για τους χαμηλόμισθους εργαζόμενους, αλλά και για τη συνολική οικονομία.

Αποκαλυπτικά στοιχεία

Όπως αναφέρει η Wall Street Journal η έκθεση για την απασχόληση που δημοσιεύθηκε στις αρχές αυτού του μήνα ήταν αποκαλυπτική. Έδειξε ότι οι μέσες αποδοχές για τους εργαζόμενους στον τομέα της αναψυχής και της φιλοξενίας, στα 22,83 δολάρια την ώρα, αυξήθηκαν κατά 3,5% σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Εν τω μεταξύ, οι μέσες ωριαίες αποδοχές για τους εργαζόμενους στον τομέα της πληροφορικής αυξήθηκαν κατά 5,4%, στα 52,61 δολάρια.

Αυτό απέχει πολύ τον Δεκέμβριο του 2021. Τότε, τα κέρδη των εργαζομένων στον τομέα της αναψυχής και της φιλοξενίας – οι χαμηλότερα αμειβόμενοι από τους ευρείς τομείς που παρακολουθεί το Υπουργείο Εργασίας – αυξήθηκαν κατά 14%. Τα κέρδη στον τομέα της πληροφόρησης με τις υψηλότερες αμοιβές αυξήθηκαν λιγότερο από 2%.

Τα μαθήματα από το ’80

Τα χρόνια από τις αρχές της δεκαετίας του 1980 έως και μεγάλο μέρος της δεκαετίας του 2000 χαρακτηρίστηκαν από την αυξανόμενη ανισότητα των μισθών. Αλλά γύρω στο 2015, το χάσμα μεταξύ των αμοιβών των εργαζομένων με χαμηλό και υψηλό εισόδημα άρχισε να μειώνεται. Ήταν μια αλλαγή που οι οικονομολόγοι πιστεύουν ότι οφείλεται, εν μέρει, σε μια απότομη πτώση του ποσοστού ανεργίας που δυσκόλεψε την κάλυψη θέσεων εργασίας με χαμηλές αποδοχές. Τον Φεβρουάριο του 2020 το ποσοστό ανεργίας ήταν στο 3,5%, το χαμηλότερο επίπεδό του από τα τέλη της δεκαετίας του 1960.

Η δυναμική ενισχύθηκε από την πανδημία. Οι επιχειρήσεις απέλυσαν γρήγορα αρκετούς εργαζόμενους, συμπεριλαμβανομένων χαμηλόμισθων υπαλλήλων σε καταστήματα λιανικής, ξενοδοχεία και εστιατόρια. Στη συνέχεια, όμως, οι ίδιες αυτές επιχειρήσεις άνοιξαν ξανά και αναζητούσαν απεγνωσμένα εργαζόμενους, επιτρέποντας σε πολλούς ανθρώπους σε χαμηλόμισθες θέσεις εργασίας να αναβαθμιστούν και να αποκτήσουν καλύτερες αποδοχές.

Οι επιπτώσεις ήταν μεγάλες. Ένα εργαλείο παρακολούθησης μισθών που αναπτύχθηκε από την Ομοσπονδιακή Τράπεζα της Ατλάντα, χρησιμοποιώντας δεδομένα που αποτελούν τη βάση της έκθεσης για την απασχόληση του Υπουργείου Εργασίας, έδειξε ότι η ετήσια αύξηση των μισθών για τον μέσο εργαζόμενο στο χαμηλότερο τρίμηνο με βάση το εισόδημα είχε εκτοξευθεί στο 7,5% τον Νοέμβριο του 2022. Αυτό σε σύγκριση με 4,8% για τον μέσο εργαζόμενο στο υψηλότερο τρίμηνο.

Το χάσμα στην αγορά εργασίας

Δεν ωφελήθηκαν όλοι οι χαμηλόμισθοι εργαζόμενοι. Η αύξηση των μισθών μεταξύ των ηλικιωμένων, οι οποίοι ήταν λιγότερο πιθανό να αλλάξουν εργασία, δεν ήταν τόσο ισχυρή. Ο πληθωρισμός, φυσικά, επηρεάστηκε αρνητικά. Συνολικά, όμως, μια ανάλυση των στοιχείων του Υπουργείου Εργασίας που διεξήγαγαν οι οικονομολόγοι David Autor , Arindrajit Dube και Annie McGrew διαπίστωσε ότι οι πραγματικοί ή προσαρμοσμένοι στον πληθωρισμό μισθοί για όσους βρίσκονται στο κάτω μέρος αυξήθηκαν σε σχέση με εκείνους στην κορυφή.

Αυτό δεν φαίνεται να ισχύει πλέον.

Μια πιο ήπια αγορά εργασίας πιθανότατα έχει να κάνει με την πρόσφατη επιβράδυνση της αύξησης των μισθών για τους εργαζόμενους με χαμηλό εισόδημα. Το ποσοστό ανεργίας, το οποίο μειώθηκε στο 3,4% τον Απρίλιο του 2023, έκτοτε έχει αυξηθεί στο 4,2%.

Ωστόσο, το τρέχον περιβάλλον της αγοράς εργασίας, όπου οι εργοδότες διστάζουν να απολύσουν αλλά και να προσλάβουν , θέτει σε μειονεκτική θέση πολλούς φτωχότερους εργαζόμενους. Αυτό συμβαίνει επειδή είναι πιο πιθανό να εργαστούν σε θέσεις εργασίας όπου η εναλλαγή προσωπικού είναι συχνή, συχνά επειδή η απασχόληση είναι έντονα εποχιακή, όπως ξενοδοχεία, εστιατόρια και λιανικό εμπόριο.

«Ο καλύτερος τρόπος για να μπορέσουν οι εργαζόμενοι να λάβουν αυξήσεις μισθών είναι να αλλάξουν εργασία, και αυτό δεν συμβαίνει τόσο συχνά», εξηγεί στη Wall Street Journal η Elise Gould , οικονομολόγος στο Ινστιτούτο Οικονομικής Πολιτικής.

Σύμφωνα με την Fed της Ατλάντα, η αύξηση των μισθών για άτομα που άλλαξαν πρόσφατα εργασία ανήλθε στο 4,3% τον Ιούλιο, το ίδιο με εκείνο των ατόμων που παρέμειναν στη θέση τους. Πριν από φέτος, η τελευταία φορά που η αύξηση των μισθών για όσους άλλαξαν εργασία δεν ήταν υψηλότερη από ό,τι για όσους παρέμειναν ήταν τον Οκτώβριο του 2010.