Αυστραλία: Παπαγάλοι μαθαίνουν να λεηλατούν κάδους απορριμμάτων

Τα προάστια του Σίδνεϊ είναι το νέο οικοσύστημα που κατακτούν οι παπαγάλοι κακατούα, γνήσιοι οπορτουνιστές που καταβροχθίζουν μισοφαγωμένα σάντουιτς και ό,τι άλλο πετούν οι άνθρωποι στο δρόμο.

Κάποιοι κάτοικοι της αυστραλιανής μεγαλούπολης απεχθάνονται τους ιπτάμενους εισβολείς, όχι όμως και ο ορνιθολόγος Ρίτσαρντ Μέιτζορ του Αυστραλιανού Μουσείου.

Ήταν πριν λίγα χρόνια όταν ο ερευνητής είδε έναν κακατούα του είδους Cacatua galerita να ανοίγει τον κάδο απορριμμάτων έξω από το σπίτι του.

Το πτηνό άρπαξε με το ράμφος το καπάκι και απομακρύνθηκε περπατώντας στην άκρη μέχρι να το ρίξει προς τα πίσω και να αποκαλύψει τον θησαυρό.

Ενθουσιασμένος, ο Μέιτζορ συνεργάστηκε με συναδέλφους του στη Γερμανία για να μελετήσει πόσο διαδεδομένο ήταν το φαινόμενο, και χρησιμοποίησε τα κοινωνικά δίκτυα για να συγκεντρώσει πάνω από 1.300 αναφορές πολιτών.

Το 2018, η πρωτότυπη μέθοδος αναζήτησης τροφής παρατηρήθηκε μόνο σε τρία προάστια του Σίδνεϊ. Μέχρι τα τέλη του 2019, ο αριθμός είχε εκτιναχθεί στα 44.

«Η εξάπλωση ήταν ταχύτατη» σχολίασε ο Μέιτζορ στο Associated Press. «Και δεν ήταν τυχαία, αφού ξεκίνησε από τα νότια προάστια και εξαπλώθηκε ακτινωτά προς τα έξω».

Για να βεβαιωθούν ότι οι κακατούα μάθαιναν την τεχνική ο ένας από τον άλλο, οι ερευνητές τοποθέτησαν δαχτυλίδια στα πόδια 486 πτηνών στις γειτονιές όπου η παραβίαση των κάδων είχε γίνει μόδα. Στη συνέχεια ανέλαβε δράση η Μπάρμπαρα Κλαμπ του γερμανικού Ινστιτούτου «Μαξ Πλανκ», η οποία ακολουθούσε τα απορριμματοφόρα και βιντεοσκοπούσε τις επιδρομές των παπαγάλων.

Πράγματι, τα πτηνά μάθαιναν το κόλπο παρατηρώντας τους συντρόφους τους, αναφέρει η ομάδα στο περιοδικό Science. Είναι ένα είδος «πολιτιστικής τάσης» που εξαπλώνεται μεταξύ των άκρως κοινωνικών κακατούα, οι οποίοι σπάνια περιφέρονται μόνοι.

Υπάρχουν εξάλλου κι άλλα παραδείγματα κοινωνικής μάθησης στα πτηνά. Μια χαρακτηριστική περίπτωση αφορά ένα μικρό πουλί, τη γαλαζοπαπαδίτσα, που έμαθε να τρυπά με το ράμφος τα καπάκια από αλουμινόχαρτο στα μπουκάλια γάλακτος στη Βρετανία τη δεκαετία του 1920. Τα κόλπα των κακατούα, όμως, δίνουν νέες διαστάσεις στο φαινόμενο.

Εξετάζοντας τα βίντεο, η Κλουμπ διαπίστωσε ότι η μεγάλη πλειονότητα των παπαγάλων που ανοίγουν κάδους είναι αρσενικά, τα οποία είναι συνήθως πιο μεγαλόσωμα από τα υλικά και ίσως τραβούν το καπάκι πιο εύκολα. Επιπλέον, όμως, τα πουλιά που είχαν μάθει το τρικ έτειναν επίσης να έχουν υψηλή θέση στην κοινωνική ιεραρχία.

«Αυτό υποδεικνύει ότι αν είσαι συνδεδεμένος από κοινωνική άποψη έχεις περισσότερες ευκαιρίες να παρατηρείς τους άλλους και να αποκτάς νέες συμπεριφορές» είπε η ερευνήτρια.

Οι παπαγάλοι θεωρούνται από τα πιο έξυπνα πτηνά. Σε αντίθεση όμως με τον αφρικανικό παπαγάλο, ο οποίος είναι διάσημος για τις μιμήσεις του και την ικανότητά του να επικοινωνεί με ανθρώπινες λέξεις, οι κακατούα φημίζονται για τον επιδέξιο χειρισμό εργαλείων και άλλων αντικειμένων – όπως τα καπάκια των σκουπιδοτενεκέδων.

Όπως επισήμανε η Λούσι Άπλιν του Ινστιτούτου «Μαξ Πλανκ», «η προσαρμοστικότητα στο αστικό περιβάλλον σχετίζεται με χαρακτηριστικά όπως η ευρηματικότητα, η συμπεριφορική ευελιξία και η εξερεύνηση».

Και όπως συμπλήρωσε ο δρ Μέιτζορ, «είτε σου αρέσουν αυτά τα μεγάλα, φανταχτερά κοινωνικά πτηνά, είτε τα θεωρείς παράσιτα, πρέπει να τους δείχνεις σεβασμό».