Διαχωρισμός

Η Ελλάδα την τελευταία τριετία κατάφερε κάτι μοναδικό. Κατάφερε να θεωρείται μια κανονική χώρα. Χωρίς εισαγωγικά. Υπήρχε σχέδιο, καλή διάθεση και έξυπνες κινήσεις από την παρούσα κυβέρνηση, αλλά μας βοήθησε και η συγκυρία. Δεν πρέπει να διαφεύγει την προσοχή ότι η εικόνα που έμεινε διεθνώς από τον χειρισμό του Covid-19 ήταν αυτή της πρώτης καραντίνας. Ηταν μια καλή εικόνα, έπειτα από μία δεκαετία και περισσότερο, μιας χώρας που δεν μπορούσε να χειριστεί ούτε να εφαρμόσει τίποτα. Τη στιγμή που σε χώρες όπως η Ιταλία πέθαιναν δεκάδες κάθε μέρα και μεταδίδονταν τριτοκοσμικές εικόνες από τα νοσοκομεία τους, στην Ελλάδα το άμεσο κλείσιμο της χώρας είχε οδηγήσει σε περιορισμό της ζημιάς. Ασχετο αν η κατάσταση άλλαξε προς το χειρότερο στις υπόλοιπες φάσεις της πανδημίας, η εικόνα που καταγράφηκε διεθνώς ήταν η αρχική. Αυτή έμεινε. Αυτή η εικόνα μας βοηθάει ακόμα επενδυτικά.

Το δεύτερο που εκμεταλλευτήκαμε και οφειλόταν επίσης στη συγκυρία ήταν τα πολλά εγχώρια και ευρωπαϊκά λεφτά που επιχείρησαν να απαλύνουν τις πληγές που προκαλούσε η πανδημία. Τα λεφτά ήταν τόσο πολλά, που επιχειρήσεις κρατήθηκαν όρθιες, άλλες αναστήθηκαν και οι περισσότερες έβαλαν και χρήματα στο πλάι. Ετσι για ώρα ανάγκης. Η προσδοκία μάλιστα που είχε δημιουργηθεί ήταν ότι δεν υπήρχε κανένα εμπόδιο πλέον στον δρόμο μιας μακράς και βιώσιμης ανάπτυξης με τα πολλά λεφτά του Ταμείου Ανάκαμψης και του ΕΣΠΑ.

Και η προσδοκία αυτή θα επιβεβαιωνόταν αν δεν ερχόταν ο πόλεμος και κάτι ακόμα που περιμέναμε ότι θα επιστρέψει πιο ήπια: η επιστροφή των δημοσιονομικών κανόνων. Είμασταν «μαζί» – και η Ελλάδα μαζί – με την Ευρώπη, για δύο και πλέον χρόνια. Αλλά ήδη ξεπροβάλλει ο διαχωρισμός μεταξύ των χωρών με υψηλό χρέος που υποχρεωτικά λέει τώρα η ΕΕ θα πρέπει να κινηθούν αναλόγως, δηλαδή να το μειώσουν. Οπως η Ελλάδα και η Ιταλία. Και των χωρών που μπορούν να ξοδέψουν δικά τους χρήματα για να συγκρατήσουν τις απώλειες ανάπτυξης που προκαλούν ο πληθωρισμός και ο πόλεμος.

Επί της ουσίας γυρίζουμε στον προ της πανδημίας ευρωπαϊκό διαχωρισμό. Απλά αυτή τη φορά έχουμε περισσότερα λεφτά για να ανακάμψουμε. Εχουμε όμως και έναν πόλεμο που μας επιβαρύνει ενεργειακά, αλλά και χαμηλότερη δημοσιονομική βάση. Μην ξεχνάμε ότι η ελληνική οικονομία επέστρεψε σε «υποχρεωτικά», λόγω πανδημίας, δημοσιονομικά ελλείμματα μετά το 2020.

Και τώρα της λένε απότομα ότι τη στιγμή που ένας πόλεμος στην ευρύτερη περιοχή της τής προκαλεί τεράστιες επιβαρύνσεις, άμεσες και έμμεσες, ροκανίζοντας το ΑΕΠ της, πρέπει όχι απλώς να τα μηδενίσει, αλλά να εμφανίσει και πλεονάσματα, προκειμένου να μειώνεται το χρέος. Ευρωπαϊκή… παράνοια. Από όπου και αν το πιάσεις ως στάση και συμπεριφορά, πρόκειται για το λιγότερο αντιοικονομική συμπεριφορά.

Το χρέος προφανώς είναι χρέος και βαραίνει τη χώρα που το δημιούργησε. Αλλά η ελληνική οικονομία δεν βρίσκεται εκεί που τη βρήκε ο κορωνοϊός, έπειτα από τρία προγράμματα προσαρμογής. Βρίσκεται τουλάχιστον δημοσιονομικά πιο κάτω από τις αρχές του 2020, όχι με δική της ευθύνη. Κι όμως πριν βρεθεί έστω στα προ πανδημικά επίπεδα αρχίζει και λειτουργεί ξανά η ευρωπαϊκή «κανονικότητα», παραδόξως όμως μόνο για την Ελλάδα…