Τέμπη: Το «μαύρο κουτί» της τραγωδίας – Το ξεχασμένο κλειδί και οι ελλείψεις

Στο φως έρχονται νέα στοιχεία για τα αίτια της τραγωδίας που σημειώθηκε στα Τέμπη, την στιγμή που η «μαύρη λίστας» με τους νεκρούς να ανέρχονται στους 46!

Το μοιραίο λάθος του σταθμάρχη, όπως παραδέχθηκε και ο ίδιος, οδήγησε στη σύγκρουση με τους δεκάδες νεκρούς και τραυματίες, ωστόσο όπως καταγγέλλουν μηχανοδηγοί, όλο το τελευταίο διάστημα υπήρχαν προειδοποιήσεις για παραμέληση των υποδομών και έλλειψη σύγχρονων συστημάτων ασφαλείας.

Τέμπη: Τα ερωτήματα γύρω από τη 12λεπτη πορεία θανάτου

Το δυστύχημα στην κοιλάδα των Τεμπών έφερε ξανά στην επιφάνεια το ζήτημα των αρμοδιοτήτων μεταξύ των σιδηροδρομικών φορέων, με φόντο και την πολυσυζητημένη ιδιωτικοποίηση της άλλοτε δημόσιας ΤΡΑΙΝΟΣΕ.

Η συγκρότηση Επιτροπής

Όπως ανακοινώθηκε χθες, συγκροτείται ανεξάρτητη και υπερκομματική Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων που θα εξετάσει τα αίτια του δυστυχήματος και τις καθυστερήσεις στην υλοποίηση των σιδηροδρομικών έργων.

Σύμφωνα με πληροφορίες, στο «μικροσκόπιο» τίθενται όλες οι συμβάσεις σηματοδότησης ανακατασκευής του δικτύου, με σκοπό να αναζητηθούν οι ευθύνες ΟΣΕ, ΕΡΓΟΣΕ και αναδόχων για τις καθυστερήσεις ή μη άρτιες παραδόσεις – συντηρήσεις σιδηροδρομικών έργων και υποδομών.

Οι προειδοποιήσεις

Έγγραφα που έρχονται στο φως της δημοσιότητας μετά το τραγικό δυστύχημα αναδεικνύουν τις τραγικές αμέλειες, τα τραγικά λάθη που είχαν προηγηθεί του τραγικού δυστυχήματος.

Πριν από 10 μήνες, ο πρόεδρος του έργου της εγκατάστασης του συστήματος σιδηροδρομικής σηματοδότησης έφθασε στο σημείο να παραιτηθεί γιατί δεν τηρούνταν τα μέτρα ασφαλείας και ούτε οι συμβάσεις υλοποίησης των έργων. Με επιστολή παραίτησης προς τoυς επικεφαλής της ΕΡΓΟΣΕ προειδοποιούσε για το αναπόφευκτο.

Την ίδια ώρα, σχεδόν ένα μήνα πριν, στις 7 Φεβρουαρίου η Δημοκρατική Ενωτική Συνδικαλιστική Κίνηση Σιδηροδρόμων (ΔΕΣΚ-Σ) μέσω επιστολής της τονίζει ρητά:  «Δεν θα περιμένουμε το δυστύχημα που έρχεται για να τους δούμε να χύνουν κροκοδείλια δάκρυα κάνοντας διαπιστώσεις.

Στην ανακοίνωση αναφέρεται επίσης: «Όσο δεν παίρνονται μέτρα προστασίας στους εργασιακούς χώρους και την ασφαλή λειτουργία και κυκλοφορία των τρένων, τα ατυχήματα δεν έχουν τελειωμό».  Παράλληλα, αναφέρονται σε δύο πρόσφατα ατυχήματα τα οποία όπως σημειώνουν έθεσαν σε κίνδυνο τις ζωές των επιβατών και του μηχανοδηγού.

Το ξεχασμένο κλειδί

Στο φως ήρθαν οι διάλογοι πριν από την τραγωδία με τη σύγκρουση των τρένων στα Τέμπη. Όπως προκύπτει ο σταθμάρχης ακούγεται να δίνει έγκριση στην επιβατική αμαξοστοιχία να μπει στην παρακαμπτήριο και να συνεχίσει το ταξίδι του από τη γραμμή Θεσσαλονίκη – Αθήνα, στην οποία όμως ήδη κινούνταν η εμπορική αμαξοστοιχία.

Μάλιστα, το κόκκινο φωτόσημο που αναφέρεται στη συνομιλία, δεν φαίνεται να ανησυχεί τους συνομιλούντες καθώς το σύστημα φωτοσήμανσης δεν λειτουργούσε.

Στο ηχητικό ντοκουμέντο που ακολουθεί αναφέρονται τα εξής:

Μηχανοδηγός: Η Λάρισα ακούει;

Σταθμάρχης: Ακούει. Με 47 νούμερο περνάτε κόκκινο φωτόσημο εξόδου έως φωτόσημο εισόδου νέων Πόρων.

Μηχανοδηγός: Βασίλη φεύγω;

Σταθμάρχης: Φεύγεις, φεύγεις.

Μηχανοδηγός: Έγινε, καλό βράδυ.

Σταθμάρχης: Καλή συνέχεια.

Υπάλληλος σιδηροδρομικού σταθμού: Βασιλη να γυρίσω;

Σταθμάρχης – Όχι, όχι άστο όπως είναι γιατί ακολουθεί το 1564.

Υπάλληλος σιδηροδρομικού σταθμού – Έγινε, καλώς, το αφήνω όπως είναι η διαγώνιος.

Η συνομιλία φανερώνει τι πραγματικά συνέβη: Ο κλειδούχος ρώτησε τον σταθμάρχη αν έπρεπε να γυρίσει το κλειδί στην ευθεία – οπότε το τρένο θα συνέχιζε στην κανονική γραμμή, χωρίς πρόβλημα.

Ωστόσο, ο σταθμάρχης του είπε ότι επρόκειτο να χρησιμοποιήσει τη διαγώνιο ένα τοπικό τρένο, όπως και συνέβη. Όμως, στη συνέχεια ο σταθμάρχης ξέχασε να γυρίσει το κλειδί, οπότε το Intercity μπήκε στο «αντίθετο ρεύμα».

Το σύστημα τηλεματικής

Μιλώντας στην εκπομπή «Κοινωνία Ώρα MEGA», ο Νικόλαος Κακαμούκας, πραγματογνώμων και μηχανολόγος μηχανικός, τόνισε ότι σε περίπτωση που υπήρχε το σύστημα της τηλεματικής, η σύγκρουση θα είχε αποφευχθεί.

«Πιστεύω ότι είναι ανθρώπινο λάθος, από την πείρα μου σας το λέω, γιατί συμβαίνουν πάντα με αυτά τα κλειδιά, δεν τα αλλάζουν στον χρόνο που πρέπει. Αν υπήρχαν τα συστήματα της τηλεματικής, δε θα είχαμε αυτό το αποτέλεσμα, δε θα έμπαινε στην ίδια γραμμή το ίδιο τρένο. Το σύστημα θα το έβλεπε ότι στην ίδια γραμμή υπάρχουν δύο τρένα».

Σύμφωνα με τον κ. Κακαμούκα, τα 12 λεπτά που τα τρένα κινούνταν στην ίδια γραμμή ήταν αρκετά για να φρενάρουν, στην περίπτωση που ο σταθμάρχης είχε αντιληφθεί το λάθος του.

«Γιατί να είναι μόνος του ο σταθμάρχης; Τουλάχιστον δύο άτομα έπρεπε να υπάρχουν. Ο ένας να ελέγχει τους πίνακες και ο άλλος να ρυθμίζει την κίνηση των τρένων».

Φρενάραν ή όχι τα τρένα

Ο πραγματογνώμονας, Χρήστος Γκλαβόπουλος μίλησε στην «Κοινωνία Ώρα MEGA» και σχολίασε τις συνθήκες που οδήγησαν στην εθνική τραγωδία στα Τέμπη.

«Μέχρι στιγμής δεν έχει προκύψει το έγγραφο που να δείχνει ότι ο σταθμάρχης ήξερε ότι ερχόταν εμπορική αμαξοστοιχία στην ίδια γραμμή. Πάντα υπάρχει έγγραφο, το λεγόμενο τηλεγράφημα που στέλνεται με φαξ. Στην περίπτωση κατά την οποία το ήξερε ( ότι έρχεται εμπορική αμαξοστοιχία), τότε πρόκειται για ανθρώπινο λάθος» είπε αρχικά.

Σε ερώτηση εάν μπορούσε να έχει αποφευχθεί το μοιραίο σχολίασε ο πραγματογνώμονας ότι τα 12 λεπτά είναι αρκετός χρόνος εάν είχε αντιληφθεί το λάθος του ο σταθμάρχης να επικοινωνήσει τηλεφωνικά με τους οδηγούς και να τους σταματήσει.

Για την περίπτωση του εάν υπήρξε ή όχι φρενάρισμα ο πραγματογνώμονας εξήγησε ότι ο ταχογράφος των τρένων αυτών είναι ηλεκτρονικός και θα δείξει αν υπήρξε φρενάρισμα, ωστόσο έκρινε ο κ. Γκλαβόπουλος, βάσει των γνώσεων του, ότι οι επιβάτες θα είχαν αντιληφθεί σε κάθε περίπτωση το φρενάρισμα αν αυτό είχε συμβεί.