Τουρκία: Συνεδριάζει η κεντρική τράπεζα – Πόσο θα αυξήσει τα επιτόκια

Το πρώτο κρίσιμο τεστ τους αναμένεται να περάσουν αύριο Πέμπτη οι δύο πρώην τραπεζίτες της Wall Street, οι οποίοι κρατούν πλέον τα ηνία της οικονομίας των 900 δισεκατομμυρίων δολαρίων της Τουρκίας. Γιατί δεν είναι απλώς η απόφαση, που θα ληφθεί αυτή για αυτή καθ΄αυτή την επιτοκιακή πολιτική, αλλά αυτό που μένει να διαφανεί είναι αν και για πόσο θα διατηρήσουν την ευελιξία και την αυτονομία που τους υποσχέθηκε ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν για να αναλάβουν τη θέση αυτή.

Η επικεφαλής της κεντρικής τράπεζας Χαφιζέ Γκαγέ Ερκάν και ο υπουργός Οικονομικών Μεχμέτ Σίμσεκ, με σχεδόν δύο δεκαετίες εμπειρίας σε αμερικανικές επενδυτικές τράπεζες, καλούνται να ανακτήσουν την εμπιστοσύνη των αγορών στην τουρκική οικονομία.

Τουρκία: Διπλασιασμό των επιτοκίων με το «καλημέρα» σχεδιάζει η Ερκάν

Το δράμα αναμένεται να κορυφωθεί την Πέμπτη, όταν η κεντρική τράπεζα αυξήσει τα επιτόκιά της, κόντρα στην ανορθόδοξη πολιτική που ακολουθούσε το προηγούμενο διάστημα ο Τούρκος πρόεδρος, ο οποίος πρόκρινε το φθηνό χρήμα ως εργαλείο για την πάταξη του πληθωρισμού.

Αν και οι αναλυτές είναι πεπεισμένοι ότι η Ερκάν θα ανακοινώσει αύριο το μεσημέρι αύξηση των επιτοκίων επιτοκίων για πρώτη φορά σε περισσότερα από δύο χρόνια, διαφωνούν ωστόσο για το  μέγεθος αυτής της αύξησης.

Όπως αναφέρει το Bloomberg, το spread των προβλέψεων για το επιτόκιο επαναγοράς μιας εβδομάδας — το οποίο τώρα ανέρχεται στο 8,5% — είναι το μεγαλύτερο που έχει καταγραφεί. Η Goldman Sachs Group Inc. βρίσκεται στην κορυφή, προβλέποντας τεράστιο άλμα 31,5 ποσοστιαίων μονάδων στο 40%, ενώ η Standard Chartered Plc εκτιμά μια πιο μέτρια αύξηση στο 14%.

Περισσότερο από το ένα τρίτο των ερωτηθέντων αναμένει μια κίνηση στο 20%. Αυτό πάντως, θα εξακολουθούσε να διατηρεί το σημείο αναφοράς σχεδόν στο 20% κάτω από το μηδέν, όταν προσαρμοστεί με βάση τον πληθωρισμό 40%, αφήνοντάς το ως το χαμηλότερο πραγματικό επιτόκιο στον κόσμο μεταξύ περισσότερων από 50 οικονομιών που παρακολουθεί το Bloomberg.

Ήξεις αφήξεις

Το μεγάλο αυτό spread αντανακλά τη διφορούμενη καθοδήγηση τόσο από τον Ερντογάν όσο και από τον Σίμσεκ από τις εκλογές – και τη σκληρή επιλογή που αντιμετωπίζουν τώρα, προκειμένου να κουμαντάρουν μια οικονομία που βρίσκεται εκτός ισορροπίας μετά από μήνες ακραίας νομισματικής χαλάρωσης και συνεχών κρατικών παρεμβάσεων με σκοπό να στηρίξουν τη λίρα.

Η Τουρκία έχει ξοδέψει σχεδόν 200 δισεκατομμύρια δολάρια για να στηρίξει το νόμισμα τους τελευταίους 18 μήνες, εξαντλώντας τα αποθέματά της.

Και η λίρα εξακολουθεί να υποχωρεί περισσότερο από 20% φέτος, τη χειρότερη επίδοση μεταξύ των μεγάλων αναδυόμενων νομισμάτων μετά το πέσο της Αργεντινής.

Η κεντρική τράπεζα αποσύρθηκε από την υπεράσπιση του νομίσματος νωρίτερα αυτό το μήνα, σε μια κίνηση που χαιρετίστηκε σε μεγάλο βαθμό από τους επενδυτές. Αλλά αποδείχθηκε βραχύβια, με τους κρατικούς δανειστές να ξαναρχίζουν να αγοράζουν λίρες μετά τη βουτιά κατά 7% σε μια μέρα.

Η απόφαση της Πέμπτης μπορεί να σηματοδοτήσει το μεγαλύτερο βήμα μέχρι σήμερα για την επιστροφή στην οικονομική ορθοδοξία και να δώσει τον τόνο για τη νέα κυβέρνηση του Ερντογάν.

Αλλά οι επενδυτές εξακολουθούν να είναι δύσπιστοι ότι ο Ερντογάν – ένας αυτοαποκαλούμενος «εχθρός» των υψηλών επιτοκίων που υποστηρίζει το όφελος της χαλαρής νομισματικής πολιτικής για χρόνια – θα δώσει στον Ερκάν πλήρη ελευθερία κινήσεων.

Ένας άλλος περιορισμός

Καθώς ο Σίμσεκ και η Ερκάν ξεκινούν μια αποστολή να τερματίσουν τις ανορθόδοξες πολιτικές του Ερντογάν με κάθε κόστος, θα πρέπει να αντιμετωπίσουν την κληρονομιά της πολυετούς ταλαιπωρίας από τις τουρκικές ρυθμιστικές αρχές.

Η πραγματική πρόκληση είναι πώς θα ξεμπερδέψουν το κουβάρι των κανόνων, με το οποίο βρίσκονται αντιμέτωπες οι τράπεζες με κρατικά ομόλογα χαμηλής απόδοσης σε λίρες, στηρίζοντας παράλληλα το νόμισμα. Οι αυξήσεις επιτοκίων — εάν είναι πολύ επιθετικές ή γίνουν πολύ γρήγορα — ενδέχεται να διαβρώσουν τα αποθέματα ασφαλείας των δανειστών και να ασκήσουν πίεση στο χρηματοπιστωτικό σύστημα.

Ένας συμβιβασμός από την κεντρική τράπεζα θα ήταν να συμβιβαστεί με την άνοδο του δείκτη αναφοράς στο 15% με ταυτόχρονη μετατόπιση της χρηματοδότησης στους δανειστές μέσω πιο δαπανηρών καναλιών, σύμφωνα με το Bloomberg Economics. Μια τέτοια κίνηση θα ευθυγραμμίσει το επιτόκιο πολιτικής με το κόστος των δανείων προς τις τουρκικές επιχειρήσεις.

Ταραχώδης πορεία εν όψει

«Η διαδικασία για να μπει η Τουρκία σε μια βιώσιμη πορεία θα είναι ταραχώδης και πιθανότατα περιλαμβάνει σημαντική υποτίμηση και υψηλότερες αποδόσεις», δήλωσε ο Paul McNamara, διευθυντής χρέους αναδυόμενων αγορών στη GAM, διαχειριστή περιουσιακών στοιχείων.

«Πιστεύουμε ότι η δίκαιη αξία της λίρας είναι πιθανώς 15% περίπου χαμηλότερη, αλλά η συγκράτηση μιας υποτίμησης χωρίς ουσιαστική εξωτερική στήριξη θα είναι ένα απελπιστικά δύσκολο έργο», δήλωσε πριν από την πτώση της Τετάρτης.

Τι λέει ο Ερντογάν

Η προτεραιότητα της νέας του οικονομικής ομάδας θα είναι να μειώσει τον πληθωρισμό σε μονοψήφια επίπεδα από το τρέχον επίπεδο του περίπου 40%, διεμήνυσε το πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν: «Τώρα που τελείωσαν οι εκλογές, το χέρι μας είναι πιο δυνατό», είπε ο Ερντογάν σε μια ομιλία του σε ομάδα Τούρκων εξαγωγέων το Σάββατο. «Θα μειώσουμε τον πληθωρισμό σε μονοψήφιο νούμερο, αυτή θα είναι η προτεραιότητα της νέας οικονομικής ομάδας μας».

Είπε επίσης ότι η οικονομία ανακάμπτει έντονα μετά από δύο καταστροφικούς σεισμούς τον Φεβρουάριο.

Η προσήλωση του Ερντογάν με τα εξαιρετικά χαμηλά επιτόκια επιτάχυνε τον πληθωρισμό και οδήγησε σε μαζικές εκροές από ξένους επενδυτές ομολόγων και μετοχών. Η κεντρική τράπεζα έχει εξαντλήσει το μεγαλύτερο μέρος των αποθεματικών της σε μια προσπάθεια να διατηρήσει σταθερή τη λίρα. Το νόμισμα εξακολουθεί να υποχωρεί περισσότερο από 20% φέτος έναντι του δολαρίου.

Οι επενδυτές περιμένουν να δουν εάν ο νέος υπουργός Οικονομικών και Οικονομικών Μεχμέτ Σίμσεκ και η επικεφαλής της κεντρικής τράπεζας Χαφιζέ Γκαγέ Ερκάν θα τερματίσουν τις ανορθόδοξες οικονομικές πολιτικές του Ερντογάν.