Βρετανοί: Απηύδησαν να πληρώνουν αποτυχημένους πρωθυπουργούς

Για πρώτη φορά στην ιστορία του Ηνωμένου Βασιλείου η χώρα έχει επτά εν ζωή πρώην πρωθυπουργούς. Εντάξει, δεν είναι όλοι αποτυχημένοι. Ο Τόνι Μπλερ για παράδειγμα κυβέρνησε επί μία ολόκληρη δεκαετία, από το Μάιο του 1997 έως τον Ιούνιο του 2007 και δεν μπορεί να χαρακτηριστεί ως «αποτυχημένος», άσχετα αν θα «χαρακτηρίζεται» εσαεί από τους μη επιβεβαιωθέντες ισχυρισμούς του περί κατοχής όπλων μαζικής καταστροφής από τον Σαντάμ Χουσεΐν, ισχυρισμούς στους οποίους στηρίχθηκε η δεύτερη εκστρατεία της Δύσης κατά του Ιράκ το 2003.

Αποτυχημένος δεν μπορεί να χαρακτηριστεί ούτε ο Τζον Μέιτζορ, που κυβέρνησε από το 1990 που διαδέχθηκε τη Θάτσερ μέχρι να παραδώσει στον Μπλερ. Ούτε βέβαια ο Γκόρντον Μπράουν που κυβέρνησε την τριετία 2007-2010, αλλά είχε μια μακρά θητεία στο υπουργείο Εξωτερικών επί Μπλερ.

Βρετανία: Στα όρια πείνας βρέθηκε 1 στους 7 πολίτες το 2022

Μια σειρά, ωστόσο, βραχύβιων πολιτικά πρωθυπουργών του Συντηρητικού Κόμματος όπως η Τερέζα Μέι, η Λιζ Τρας, αλλά και ο Μπόρις Τζόνσον, που δεν κατοίκησαν παρά λίγους μήνες ή έστω ελάχιστα χρόνια στο 10 της Ντάουνινγκ Στριτ, έχουν προκαλέσει γκρίνια στη βρετανική κοινή γνώμη. Διότι στη δύσκολη εν προκειμένω συγκυρία κατά την οποία η Βρετανία προσπαθεί να βρει τα «πατήματά» της μετά το Brexit και ταυτόχρονα να αντιμετωπίσει την πληθωριστική κρίση, οι φορολογούμενοι διαπιστώνουν ότι πρέπει να πληρώνουν μια στρατιά αστυνομικών και ειδικών φρουρών για να τους συνοδεύει σε κάθε τους βήμα και να τους προστατεύει.

«Έπειτα από χρόνια πολιτικής αναταραχής, είναι επιτέλους καιρός για να αναπτυχθεί με εκρηκτικούς ρυθμούς και κάποια νέα βιομηχανία στη Βρετανία: είναι η βιομηχανία των ειδικών φρουρών, καθώς η ζήτηση για σωματοφύλακες πολιτικών προσώπων έχει εκτιναχθεί στο ταβάνι», γράφουν με ειρωνικό τρόπο οι Άναμπελ Ντίξον και Νταν Μπλουμ στο Politico.

«Πρόκειται για μια βιομηχανία»

Καθώς ο Ρίσι Σούνακ είναι ο τέταρτος πολιτικός του Συντηρητικού Κόμματος που αναλαμβάνει την πρωθυπουργία τα τέσσερα τελευταία χρόνια, οι προσφάτως αποχωρήσαντες Τερέζα Μέι, Μπόρις Τζόνσον και Λιζ Τρας ξεκίνησαν ήδη να δραστηριοποιούνται στο κερδοφόρο διεθνές κύκλωμα περιοδειών των πρώην πρωθυπουργών στο εξωτερικό, προκειμένου να μιλήσουν σε ακροατήρια έναντι αδράς αμοιβής, παρατηρεί το αμερικανικό περιοδικό.

«Ερωτήματα εγείρονται σχετικά με το αυξανόμενο κόστος που έχουν οι έντονες επιχειρηματικού τύπου δραστηριότητες κάποιων για τους Βρετανούς φορολογούμενους. Διότι κάθε φορά που ένας πρώην πρωθυπουργός ταξιδεύει στο εξωτερικό για να κερδίσει ένα εξαψήφιο ποσό προκειμένου να μιλήσει σε ένα σκοτεινό επιχειρηματικό συνέδριο, οι φορολογούμενοι είναι εκείνοι που πληρώνουν για την προσωπική τους ασφάλεια», γράφουν οι ρεπόρτερ του Politico.

«Πρόκειται για μια βιομηχανία, δεν υπάρχει άλλη λέξη για να το περιγράψει κανείς», δήλωσε στο περιοδικό ο Ντάι Ντέιβις, πρώην επικεφαλής του Τμήματος βασιλικής προστασίας στη Met Police (τη Μητροπολιτική Αστυνομία δηλαδή, υπεύθυνη για την επιβολή του νόμου στη βρετανική πρωτεύουσα εξαιρουμένου του Citi).

Έρχονται νέοι

«Ο αριθμός των εν ζωή πρώην πρωθυπουργών είναι πιθανό να αυξηθεί τα αμέσως επόμενα χρόνια», παρατηρούν οι ρεπόρτερ του Politico. Και εξηγούν ότι, εάν οι δημοσκοπήσεις είναι σωστές, ο Ρίσι Σούνακ πιθανότατα θα αδειάσει το σπίτι στο 10 της Ντάουνινγκ Στριτ μετά τις γενικές εκλογές του επόμενου έτους, για να εγκατασταθεί εκεί ο πρωθυπουργός του Εργατικού Κόμματος.

Στα 44 χρόνια του δηλαδή ο Σούνακ εκτός συγκλονιστικού απροόπτου θα προστεθεί στην στρατιά των πρώην πρωθυπουργών, τις μπίζνες των οποίων στηρίζουν (πληρώνοντας την προστασία τους) οι Βρετανοί φορολογούμενοι. Και αν σκεφθεί κανείς ότι η προκάτοχός του Τρας είναι 47 ετών, ενώ τόσο ο Τζόνσον όσο και ο αλήστου μνήμης Ντέιβιντ Κάμερον, ο πρωθυπουργός του Brexit, δεν έπιασαν ακόμα τα 60, υποθέτει ότι «οι φορολογούμενοι θα φέρουν το βρόχο για δεκαετίες ακόμα», όπως γράφουν οι Ντίξον και Μπλουμ.

Προστατευόμενες μπίζνες

Πόσο όμως επιβαρύνονται οι φορολογούμενοι για να κάνουν οι πρώην πρωθυπουργοί τις μπίζνες τους; Ο λογαριασμός αποτελεί επτασφράγιστο, κρατικό μυστικό.

«Είναι μακροχρόνια πολιτική μας να μην παρέχουμε λεπτομερείς πληροφορίες που έχουν να κάνουν με την ασφάλεια και την προστασία πολιτικών προσώπων. Κάτι τέτοιο θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο το έργο που επιτελείται και να επηρεάσει την ασφάλεια των προστατευόμενων ατόμων», εξήγησε εκπρόσωπος του βρετανικού υπουργείου Εσωτερικών.

Το Politico υπενθυμίζει την αφαίρεση της προστασίας ως «Πολύ Σημαντικού Προσώπου» (VIP) που απολάμβανε ο πρίγκιπας Χάρι έως το 2020, όταν αποποιήθηκε τα βασιλικά καθήκοντά του. Ο Χάρι προσέφυγε ανεπιτυχώς στο Δικαστήριο κατά του υπουργείου Εσωτερικών υποστηρίζοντας ότι δικαιούται αστυνομική προστασία, ακόμα κι αν πρέπει να πληρώνει ο ίδιος γι’ αυτή.

RAVEC και RASP

Οι αποφάσεις σχετικά με την ασφάλεια δημοσίων προσώπων που χρηματοδοτείται από τους Βρετανούς φορολογούμενους λαμβάνονται από μια «μυστικοπαθή» υπηρεσία του βρετανικού κράτους, την Εκτελεστική Επιτροπή για την Προστασία των Δικαιωμάτων των Δημοσίων Προσώπων, γνωστότερη στη Βρετανία ως RAVEC.

Η Επιτροπή αυτή συγκροτείται από στελέχη του υπουργείου Εσωτερικών, της Μητροπολιτικής Αστυνομίας και της βασιλικής Αυλής, οι οποίοι διαβουλεύονται, αναλύουν και αποφαίνονται για τους πιθανούς κινδύνους που διατρέχει κάθε σημαίνον πρόσωπο στη χώρα που δικαιούται αστυνομική προστασία.

Οι αποφάσεις της RAVEC δεν δημοσιοποιούνται για λόγους ασφαλείας. Αλλά πολλά πρόσωπα που γνωρίζουν τις αποφάσεις της λένε ότι συνήθως παρέχεται προστασία στους πρώην πρωθυπουργούς, ακόμη και όταν αυτοί ταξιδεύουν στο εξωτερικό.

Οι ειδικοί φρουροί επιλέγονται από μια επίλεκτη αστυνομική μονάδα, γνωστή ως Βασιλική και Ειδική Διοίκηση Προστασίας (RASP). Το Politico επικαλούμενο «δύο προσωπικότητες με καλή γνώση των λειτουργιών της RASP» γράφει ότι η εν λόγω μονάδα δέχεται πιέσεις.

Ελλείψεις ειδικών φρουρών

«Ποτέ δεν είχαμε τόσους πολλούς πρωθυπουργούς που χρειάζονταν τόσο πολυπληθή και εξειδικευμένη ασφάλεια. Έπειτα από τόσους κυβερνητικούς ανασχηματισμούς τα τελευταία χρόνια η Μητροπολιτική Αστυνομία αγωνιζόταν να βει στελέχη κατάλληλα εκπαιδευμένα για την προστασία των πολιτικών προσώπων», δήλωσαν οι πηγές του περιοδικού, υπό την προϋπόθεση ότι δεν θα κατονομάζονταν βεβαίως.

Οι πληροφοριοδότες αποκαλύπτουν ότι σε υπηρεσιακό επίπεδο γίνονται συζητήσεις για αύξηση του αριθμού των ανδρών και γυναικών των ειδικών μονάδων προστασίας VIP. «Δεν έχει υποβληθεί επίσημο αίτημα στην κυβέρνηση για τη χορήγηση επιπλέον κεφαλαίων για τον σκοπό αυτό», είπαν. Αποκάλυψαν, ωστόσο, ότι πέρυσι ανεστάλησαν κανονικές άδειες των αστυνομικών και μειώθηκαν οι ημέρες ανάπαυσης ειδικά για τον Μπόρις Τζόνσον, για τη φύλαξη του οποίου αποσπάστηκαν στην RASP αξιωματικοί από άλλες μονάδες.

Υπολογίζοντας το κόστος

Η προστασία που (απο)λαμβάνει ένας υπουργός ή πρώην υπουργός διαφέρει ανάλογα με την περίσταση και προσαρμόζεται ανάλογα με τις προσωπικές ανάγκες του καθενός (αποφασίζει γι’ αυτές η RAVEC). Η ενίσχυση της RASP με αποσπάσεις ή μετατάξεις από άλλες αστυνομικές μονάδες δεν είναι εύκολη υπόθεση, διότι «οι αποσπασμένοι πρέπει να έχουν ειδική εκπαίδευση στα πυροβόλα όπλα και στη φύλαξη προσώπων».

Εξυπακούεται ότι η εξειδικευμένη αυτή προστασία έχει και αυξημένο κόστος. Ο Ντάι Ντέιβις της Met Police παραδέχθηκε ότι οι ειδικοί φρουροί αμείβονται περισσότερο από τους άλλους αστυνομικούς υπαλλήλους. Ευλόγως το κόστος της προστασίας του κάθε πρώην πρωθυπουργού αυξάνεται ευθέως ανάλογα με τις δραστηριότητές του και τις μετακινήσεις του.

Έρευνα που είχε δημοσιεύσει το 2015 η βρετανική «Daily Telegraph» ανέφερε ότι ο Μπλερ ήταν ο πλέον «δαπανηρός» σε ό,τι αφορά την ασφάλειά του, καθώς «επισκεπτόταν έως και πέντε χώρες την εβδομάδα για να χτίσει την επιχειρηματική του αυτοκρατορία».

«Εθνικοί διαφημιστές»

«Οι Τζόνσον, Μέι και Τρας έχουν κερδίσει εκατοντάδες χιλιάδες στερλίνες από ομιλίες, πολλές από τις οποίες

έγιναν στο εξωτερικό. Μόνο το Μάιο ο Τζόνσον ταξίδεψε στο Τέξας και στο Λας Βέγκας, ενώ η Τρας ήταν η πρώτη πρώην πρωθυπουργός της Βρετανίας που επισκέφθηκε την Ταϊβάν μετά τη Μάργκαρετ Θάτσερ», αναφέρει το Politico.

Υποθέτει κανείς ότι ο Τζόνσον θα έχει προγραμματίσει και ένα «πέρασμα» συν γυναιξί και τέκνοις από το εξοχικό του πατέρα του στο Χόρτο του Πηλίου εφέτος το καλοκαίρι.

«Εμείς πληρώνουμε για όλα αυτά», παρατηρεί ο απόστρατος αστυνομικός Ντάι Ντέιβις, ο οποίος προτείνει οι πρώην πρωθυπουργοί που κάνουν επικερδείς ομιλίες ανά την υφήλιο να συμβάλλουν στο κόστος της ασφάλειάς τους.

Διαφορετική άποψη εκφράζει ο Τιμ Ντουράν της ανεξάρτητης δεξαμενής σκέψης Institute for Government: «Είναι λογικό οι πρώην πρωθυπουργοί να απαιτούν και να έχουν την προστασία που χρειάζονται. Παίζουν σημαντικό ρόλο στη δημόσια ζωή της χώρας και καλό είναι που υποστηρίζονται για να το κάνουν».