Για «ανατολίτικο παζάρι» ενόψει της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ στο Βίλνιους στις 11-12 Ιουλίου φαίνεται πως ετοιμάζεται ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν με τις ΗΠΑ.
Συγκεκριμένα ο Τούρκος πρόεδρος φαίνεται πως ετοιμάζεται να άρει τις αντιρρήσεις της χώρας του για την είσοδο της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ εφόσον λάβει κάποια ανταλλάγματα ένα εκ των οποίων φαίνεται πως είναι η πώληση F-16 από την Ουάσιγκτον στην Άγκυρα.
Ο Τζο Μπάιντεν ελπίζει να αδράξει την ευκαιρία της Συνόδου για να πείσει την Τουρκία να άρει το βέτο της για την ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ, αλλά έχει δηλώσει ότι δεν θα ενδώσει στις εκκλήσεις για ένταξη της Ουκρανίας στη Συμμαχία.
Μάλιστα το εν λόγο σενάριο ήρθε να περιπλέξει μία «περίεργη» δήλωση του προέδρου των ΗΠΑ στο CNN. Συγκεκριμένα ο Τζο Μπάιντεν υποστήριξε πως υπάρχει στο τραπέζι ταυτόχρονη ενίσχυση τόσο της Ελλάδας όσο και της Τουρκίας αλλά και ένταξη της Σουηδίας στη Συμμαχία.
«Η Τουρκία αναζητά τον εκσυγχρονισμό των αεροσκαφών F-16. Και ο (Έλληνας Πρωθυπουργός Κυριάκος) Μητσοτάκης στην Ελλάδα αναζητά επίσης κάποια βοήθεια», είπε αρχικά ο Τζο Μπάιντεν.
«Και λοιπόν, αυτό που προσπαθώ, ειλικρινά, να πράξω είναι λίγο μια ‘κοινοπραξία’, όπου ενισχύουμε το ΝΑΤΟ όσον αφορά τη στρατιωτική ικανότητα τόσο της Ελλάδας όσο και της Τουρκίας και επιτρέπουμε στη Σουηδία να εισέλθει Αλλά είναι στο παιχνίδι. Δεν έχει γίνει», συμπλήρωσε.
Επίσης δήλωσε ότι η συζήτηση για την επικείμενη ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ είναι πρόωρη. «Δεν νομίζω ότι υπάρχει ομοφωνία στο ΝΑΤΟ σχετικά με το αν θα ενταχθεί ή όχι η Ουκρανία στην οικογένεια του ΝΑΤΟ τώρα, αυτή τη στιγμή, εν μέσω πολέμου», είπε χαρακτηριστικά ο Μπάιντεν. «Για παράδειγμα, εάν το κάναμε αυτό, τότε, ξέρετε – και εννοώ αυτό που λέω – είμαστε αποφασισμένοι να δεσμεύσουμε κάθε εκατοστό εδάφους που είναι έδαφος του ΝΑΤΟ. Είναι μια δέσμευση που όλοι έχουμε αναλάβει ανεξάρτητα από το πώς και τι. Αν ο πόλεμος συνεχίζεται, τότε είμαστε όλοι σε πόλεμο. Είμαστε σε πόλεμο με τη Ρωσία», είπε χαρακτηριστικά.
Επίσης, Αμερικανοί βουλευτές ωστόσο, με επιστολή τους στον υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ, Άντονι Μπλίνκεν, τονίζουν ότι δεν πρέπει η είσοδος της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ να γίνει με αντάλλαγμα την πώληση των F-16 που θέλει η Άγκυρα χωρίς δικλείδες ασφαλείας, έτσι ώστε αυτά να μην χρησιμοποιηθούν σε βάρος της Ελλάδας.
Οι βουλευτές της ομάδας ελληνικών θεμάτων στη Βουλή των Αντιπροσώπων επιχειρηματολογούν υπέρ ενός τέτοιου μηχανισμού που θα είναι σε θέση να παγώσει, να καθυστερήσει ή ακόμα και να ακυρώσει τη μεταφορά των μαχητικών αναλόγως με τη συμπεριφορά της Τουρκίας.
«Εάν εξετάζεται μια συμφωνία για την πώληση F-16 και κιτ εκσυγχρονισμού στην Τουρκία, προτρέπουμε σθεναρά οποιαδήποτε τελική συμφωνία να περιλαμβάνει μηχανισμούς που να προβλέπουν την παύση, την καθυστέρηση ή την απόσυρση της μεταφοράς τέτοιων όπλων εάν η Τουρκία εμπλακεί σε ενέργειες που απειλούν ή υπονομεύουν τα συμφέροντα εθνικής ασφάλειας των ΗΠΑ και την ενότητα της συμμαχίας του ΝΑΤΟ», αναφέρουν οι βουλευτές Κρις Πάπας, Γκας Μπιλιράκης, Φρανκ Παλόνε, Τζον Σαρμπάνης, Ντίνα Τάιτους, και Νικόλ Μαλλιωτάκη που υπογράφουν την επιστολή.
Ακολουθεί η Επιστολή των Αμερικανών βουλευτών στον Άντονι Μπλίνκεν
«Γράφουμε σχετικά με τις αναφερόμενες συζητήσεις μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της Τουρκίας σχετικά με την πώληση μαχητικών αεροσκαφών F-16 και κιτ εκσυγχρονισμού σε σχέση με την ένταξη της Σουηδίας στον ΝΑΤΟ. Εάν εξετάζεται μια συμφωνία για την πώληση F-16 και κιτ εκσυγχρονισμού στην Τουρκία, προτρέπουμε σθεναρά οποιαδήποτε τελική συμφωνία να περιλαμβάνει μηχανισμούς που να προβλέπουν την παύση, την καθυστέρηση ή την απόσυρση της μεταφοράς τέτοιων όπλων εάν η Τουρκία εμπλακεί σε ενέργειες που απειλούν ή υπονομεύουν τα συμφέροντα εθνικής ασφάλειας των ΗΠΑ και την ενότητα της συμμαχίας του ΝΑΤΟ.
Ενώ η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία έχει αναδείξει τη σημασία της ενότητας του ΝΑΤΟ, η Τουρκία συνέχισε να κρατά όμηρο την ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ προκειμένου να αποκτήσει F-16 και κιτ εκσυγχρονισμού από τις Ηνωμένες Πολιτείες. Παρά ταύτα, σύμφωνα με δημοσιεύματα, αξιωματούχοι του Στέιτ Ντιπάρτμεντ συναντήθηκαν πρόσφατα με ηγετικά στελέχη του Κογκρέσου, τα οποία έχουν την ευθύνη για την έγκριση των πωλήσεων όπλων, για να διασφαλίσουν ότι το Κογκρέσο «δεν θα τους παρακάμψει εάν επιδιώξουν μια συμφωνία με την Τουρκία που θα συνδέει την πώληση F-16 με την έγκριση της ‘Αγκυρας για την ένταξη της Σουηδία (στο ΝΑΤΟ).
«Ζητάμε μηχανισμούς που προβλέπουν την παύση, την καθυστέρηση ή την απόσυρση της μεταφοράς αμερικανικών όπλων στην Τουρκία»
Ανησυχούμε για αυτά τα δημοσιεύματα δεδομένων των σταθερών δηλώσεων της κυβέρνησης ότι οι πωλήσεις των F-16 δεν συνδέονται με την ένταξη της Σουηδίας. Καθώς γίνεται ολοένα και πιο σαφές ότι η κυβέρνηση χρησιμοποιεί κάθε εργαλείο που έχει στη διάθεσή της για να πιέσει το Κογκρέσο και τους σχετικούς ενδιαφερόμενους φορείς να εγκρίνουν την πώληση των F-16 και του κιτ εκσυγχρονισμού στην Τουρκία, είναι επιτακτική ανάγκη οποιαδήποτε συμφωνία να προστατεύει τα ευρύτερα συμφέροντα ασφαλείας του ΝΑΤΟ και όχι απλώς την ένταξη της Σουηδίας.
Η επιθετικότητα της Τουρκίας στην περιοχή -η οποία απειλεί την ίδια τη «σταθερότητα στο Αιγαίο», η αξία της οποίας αναγνωρίζεται τόσο από τον πρόεδρο Μπάιντεν όσο και από τον Σύμβουλο Εθνικής Ασφάλειας Σάλιβαν σε πρόσφατες ανακοινώσεις – πρέπει να σταματήσει προκειμένου οι ΗΠΑ να μεταφέρουν με υπεύθυνο τρόπο νέα όπλα στην ‘Αγκυρα. Πρέπει να υπάρχουν εγγυήσεις που να αποκλείουν τη χρήση αμερικανικών όπλων για την πρόκληση σύγκρουσης εντός του ΝΑΤΟ.
Δεδομένου του ιστορικού της Τουρκίας που χρησιμοποιεί αμερικανικά F-16 για υπερπτήσεις στο Αιγαίο και για την αμφισβήτηση της ελληνικής κυριαρχίας, ζητάμε μηχανισμούς που προβλέπουν την παύση, την καθυστέρηση ή την απόσυρση της μεταφοράς αμερικανικών όπλων στην Τουρκία εάν συνεχίσει τις αποσταθεροποιητικές της ενέργειες στην Ανατολική Μεσογείου που απειλούν ή υπονομεύουν τα συμφέροντα εθνικής ασφάλειας των ΗΠΑ ή την αρχιτεκτονική ασφάλειας του ΝΑΤΟ.
Όπως γνωρίζετε, μετά την ειδοποίηση του Κογκρέσο για την πρόθεσή της να προχωρήσει στην πώληση αμυντικών συστημάτων, η αμερικανική κυβέρνηση θα απαντήσει στην Επιστολή Αίτησης της χώρας (Τουρκίας) με Επιστολή Προσφοράς και Αποδοχής (LOA), η οποία θα αναφέρει λεπτομερώς τους όρους, τις προϋποθέσεις, και τους μηχανισμούς εποπτείας που διέπουν τα είδη (του αμυντικού εξοπλισμού) που θα καλύπτονται από την πώληση.
Τι προβλέπει η τροπολογία
Επιπλέον, όλα τα αμερικανικά αμυντικά συστήματα που πωλούνται, μισθώνονται ή εξάγονται βάσει του Νόμου περί Ελέγχου Εξαγωγών Όπλων (AECA) υπόκεινται σε παρακολούθηση της τελικής τους χρήσης για να διασφαλιστεί ότι ο παραλήπτης συμμορφώνεται με τις απαιτήσεις που επιβάλλονται από την κυβέρνηση των ΗΠΑ όσον αφορά τη χρήση, τις μεταφορές και την ασφάλεια των συστημάτων. (Αυτές οι απαιτήσεις) διασφαλίζουν τη συμμόρφωση με τους κανόνες και τις πολιτικές εξαγωγής όπλων των ΗΠΑ. Μετά την οριστικοποίηση της συμφωνίας, εναπόκειται στην κυβέρνηση των ΗΠΑ να εφαρμόσει την παρακολούθηση τελικής χρήσης, όπως απαιτείται από την αμερικανική νομοθεσία και προσδιορίζεται στους όρους του LOA.
Δεν υπάρχει μόνο προηγούμενο για την επιβολή όρων για την πώληση αμυντικών όπλων, αλλά το Κογκρέσο έχει ήδη εκφράσει την υποστήριξή του για την επιβολή όρων σε μια τέτοια πώληση. Στο νομοσχέδιο για τον αμυντικό προϋπολογισμό (NDAA) για το έτος 2023, η Βουλή των Αντιπροσώπων ενέκρινε μια τροπολογία που θα έθετε λογικούς περιορισμούς στην ικανότητα της κυβέρνησης να μεταφέρει αεροσκάφη F-16 και κιτ εκσυγχρονισμού στην Τουρκία. Η διάταξη αυτή πέρασε από τη Βουλή σε δικομματική βάση με το 73% των βουλευτών να ψηφίζουν υπέρ.
Αν και χαιρετίζουμε την παρούσα παύση των αποσταθεροποιητικών ενεργειών της Τουρκίας στην περιοχή, είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι η κυβέρνηση Ερντογάν δεν έχει αλλάξει πολιτική. Η εντύπωση ότι η Τουρκία έχει βελτιώσει τις σχέσεις με τη νατοϊκή σύμμαχο Ελλάδα, διαψεύδεται από το γεγονός ότι η ‘Αγκυρα διατηρεί το casus belli εναντίον της Αθήνας.
Η παροχή κιτ εκσυγχρονισμού της Τουρκίας εγκυμονεί παρόμοιους κινδύνους
Η Τουρκία συνεχίζει επίσης να κατέχει το ρωσικό πυραυλικά συστήματα S-400, η αγορά του οποίου αποτέλεσε τη βάση για την αποπομπή της Τουρκίας από το πρόγραμμα των F-35 το 2019. Όπως αναφέρθηκε προηγουμένως σε επιστολή που σας εστάλη τον Νοέμβριο του 2021, οι ειδικοί έχουν σημειώσει ότι η παροχή κιτ εκσυγχρονισμού της Τουρκίας εγκυμονεί παρόμοιους κινδύνους συνεγκατάστασης, εφόσον η Τουρκία διαθέτει τους ρωσικούς S-400. Η πολεμική συμπεριφορά της Τουρκίας έναντιον της Ελλάδας – ενός πραγματικά αξιόπιστου και δημοκρατικού συμμάχου στο ΝΑΤΟ – και η απειλή από τη συνεχιζόμενη κατοχή των S-400 στην αρχιτεκτονική ασφαλείας του ΝΑΤΟ δεν μπορούν να παραμείνουν απαρατήρητες καθώς η κυβέρνηση εξετάζει μια συμφωνία με την τουρκική κυβέρνηση.
Η κυβέρνηση έχει την υποχρέωση να διασφαλίσει ότι τα F-16 που παρέχονται από τις ΗΠΑ δεν χρησιμοποιούνται για να υπονομεύσουν τα συμφέροντα εθνικής ασφάλειας των ΗΠΑ, τη σταθερότητα στην Ανατολική Μεσόγειο και τη συμμαχία του ΝΑΤΟ. Ως εκ τούτου, εάν εξετάζεται μια συμφωνία για την πώληση F-16 και κιτ εκσυγχρονισμού στην Τουρκία, οποιαδήποτε συμφωνία πρέπει να περιλαμβάνει σαφείς και ουσιαστικούς μηχανισμούς που να προβλέπουν παύση, καθυστέρηση ή απόσυρση της μεταφοράς τέτοιων όπλων εάν η Τουρκία εμπλακεί σε ενέργειες που απειλούν ή υπονομεύουν τα συμφέροντα εθνικής ασφάλειας των ΗΠΑ και την ενότητα της συμμαχίας του ΝΑΤΟ».
Αναχώρησε για την ευρωπαϊκή του περιοδεία ο Μπάιντεν
Ο Τζο Μπάιντεν αναχώρησε σήμερα για το Ηνωμένο Βασίλειο, όπου θα συναντήσει τον βασιλιά Κάρολο, πριν ο Αμερικανός πρόεδρος μεταβεί στο Βίλνιους της Λιθουανίας για τη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ.
Το αμερικανικό προεδρικό αεροσκάφος απογειώθηκε από τη στρατιωτική βάση στο Ντέλαγουερ.
Αύριο θα συναντήσει τον Κάρολο Γ΄ στο Κάστρο του Ουίνδσορ για πρώτη φορά μετά τη στέψη του ως μονάρχης του Ηνωμένου Βασιλείου.
Οι δύο άνδρες αναμένεται συνομιλήσουν κυρίως για περιβαλλοντικά ζητήματα, σύμφωνα με τον Λευκό Οίκο. Στη συνέχεια, ο Αμερικανός πρόεδρος θα συναντηθεί με τον πρωθυπουργό Ρίσι Σούναν στην Ντάουνινγκ Στριτ.
Ωστόσο, το επίκεντρο της περιοδείας Μπάιντεν είναι η σύνοδος κορυφής του ΝΑΤΟ την Τρίτη και την Τετάρτη στο Βίλνιους, όπου τα κράτη μέλη της Συμμαχίας θα συζητήσουν την υποστήριξή τους στην Ουκρανία ενάντια στη ρωσική εισβολή.
Κατά την επίσκεψή του στο Βίλνιους, ο Μπάιντεν θα εκφωνήσει επίσης μια ομιλία για ζητήματα εξωτερικής πολιτικής σε πανεπιστήμιο της λιθουανικής πρωτεύουσας.
Τελικός σταθμός της περιοδείας του θα είναι η Φινλανδία, το νεότερο μέλος της Ατλαντικής Συμμαχίας
Η διπλωματική του περιοδεία έρχεται λίγο μετά την άκρως αμφιλεγόμενη απόφαση της Ουάσινγκτον να προμηθεύσει το Κίεβο με πυρομαχικά διασποράς, η χρήση των οποίων απαγορεύεται από τα περισσότερα μέλη του ΝΑΤΟ, αλλά τα οποία ΗΠΑ συνεχίζουν να χρησιμοποιούν.
Πηγή: in.gr
