Ποιοί ευρωπαϊκοί προορισμοί βουλιάζουν από τουρίστες (γράφημα)

Τα ελληνικά ΜΜΕ κάθε μέρα δείχνουν τουρίστες να περιμένουν περισσότερες από δύο ώρες για να επισκεφθούν την Ακρόπολη. Αλλά η έκρηξη του τουρισμού δεν είναι μόνο ελληνικό φαινόμενο. Οι γραμμές ταξί στον κεντρικό σιδηροδρομικό σταθμό της Ρώμης είναι το ίδιο μεγάλες με αυτές της Ακρόπολης. Και τόσοι πολλοί επισκέπτες συγκεντρώνονται γύρω από την πλατεία του Αγίου Μάρκου στη Βενετία, ώστε τα πλήθη σχηματίζουν ουρές για να διασχίχουν τις γέφυρες — ακόμη και τις καθημερινές.

Μετά από τρία χρόνια περιορισμών, ο τουρισμός αναμένεται να ξεπεράσει τα ρεκόρ του 2019 σε ορισμένους από τους πιο δημοφιλείς προορισμούς της Ευρώπης αυτό το καλοκαίρι, από τη Βαρκελώνη και τη Ρώμη, την Αθήνα και τη Βενετία μέχρι τα γραφικά νησιά Σαντορίνη στην Ελλάδα, το Κάπρι στην Ιταλία και τη Μαγιόρκα στην Ισπανία.

Ενώ οι Ευρωπαίοι τουρίστες οδήγησαν τον κλάδο προς την ανάκαμψη πέρυσι, η άνοδος αυτό το καλοκαίρι καθοδηγείται σε μεγάλο βαθμό από τους Αμερικανούς, ενισχυμένη από το ισχυρό δολάριο και σε ορισμένες περιπτώσεις την αποταμίευση τον καιρό της πανδημίας. Πολλοί έχουν ως κίνητρο τον «τουρισμό εκδίκησης». Δηλαδή είναι τόσο αποφασισμένοι να εξερευνήσουν και πάλι που δεν πτοούνται από τα υψηλότερα αεροπορικά εισιτήρια και το κόστος ξενοδοχείων.

Οι επισκέπτες συνοστίζονται για να βγάλουν σέλφι στο Κολοσσαίο, στη Ρώμη, καθώς οι αρχές ορκίζονταν να βρουν και να τιμωρήσουν τουρίστα που βιντεοσκοπήθηκε να χαράζει το όνομά του και το όνομα της κοπέλας του στον τοίχο του μνημείου. Οι Ρωμαίοι ήδη διαμαρτύρονται για τις ορδές τουριστών που επέστρεψαν φέτος στα ταξίδια της σεζόν αιχμής.  Το ίδιο σκηνικό στον Πύργο του Άιφελ, στο Παρίσι, και στη Φοντάνα ντι Τρέβι στη Ρώμη.

Πλήθος κόσμου μαζεύει το Κολοσσαίο, το Λούβρο, η Ακρόπολη και άλλα σημαντικά αξιοθέατα, καθώς ο τουρισμός ξεπερνά τα ρεκόρ του 2019 σε μερικούς από τους πιο δημοφιλείς προορισμούς της Ευρώπης. Ενώ οι Ευρωπαίοι τουρίστες βοήθησαν τη βιομηχανία στον δρόμο προς την ανάκαμψη πέρυσι, η ανάκαμψη αυτό το καλοκαίρι καθοδηγείται σε μεγάλο βαθμό από τους Αμερικανούς, οι οποίοι ενισχύονται και από το ισχυρό δολάριο.

Οι Αμερικανοί εμφανίζονται εξίσου ανενόχλητοι από τις πρόσφατες ταραχές στο Παρίσι και σε άλλες γαλλικές πόλεις. Μικρή πτώση σημειώθηκε στις κρατήσεις πτήσεων, αλλά ήταν κυρίως για ταξίδια εσωτερικού.

Η επιστροφή του μαζικού τουρισμού είναι ωφελεί τα ξενοδοχεία και τα εστιατόρια, τα οποία υπέφεραν από τους περιορισμούς της COVID-19. Υπάρχει όμως και ένα μειονέκτημα, καθώς οι δεσμεύσεις για επανεξέταση του τουρισμού για να γίνει πιο βιώσιμος σε μεγάλο βαθμό δεν έχουν ληφθούν υπόψη.

«Η πανδημία θα έπρεπε να μας είχε δώσει ένα μάθημα», δήλωσε στο Associated Press η Αλεσάντρα Πριάντε, διευθύντρια του περιφερειακού τμήματος για την Ευρώπη στον Παγκόσμιο Οργανισμό Τουρισμού του ΟΗΕ. Αντίθετα, είπε, η νοοτροπία «είναι η ανάκτηση των μετρητών. Τα πάντα αφορούν τα έσοδα, το εδώ και τώρα. Πρέπει να δούμε τι θα συμβεί σε δύο ή τρία χρόνια γιατί οι τιμές αυτή τη στιγμή δεν είναι βιώσιμες».

Ο δήμαρχος της Φλωρεντίας εμποδίζει τον πολλαπλασιασμό των νέων βραχυχρόνιων ενοικιάσεων διαμερισμάτων στο ιστορικό κέντρο, το οποίο προστατεύεται ως μνημείο κληρονομιάς της UNESCO, καθώς οι δήμαρχοι άλλων πόλεων τέχνης της Ιταλίας ζητούν έναν εθνικό νόμο για τη διαχείριση του τομέα.

Αλλού, τα κινήματα κατά του μαζικού τουρισμού που ήταν ενεργά πριν από την πανδημία δεν έχουν επανεμφανιστεί, αλλά οι γραμμές μάχης εξακολουθούν να χαράσσονται: τα γκράφιτι παρέσυραν τους τουρίστες στη Βαρκελώνη μακριά – αντί προς – το σχεδιασμένο από τον Γκαουντί Park Guell.

Παρά τους προβλέψιμους θύλακες υπερτουρισμού, τα ταξίδια προς και εντός της Ευρώπης συνολικά εξακολουθούν να είναι μειωμένα κατά 10% από το 2019, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Τουρισμού. Αυτό οφείλεται εν μέρει στο ότι λιγότεροι άνθρωποι επισκέπτονται χώρες κοντά στον πόλεμο στην Ουκρανία, συμπεριλαμβανομένης της Λιθουανίας, της Φινλανδίας, της Μολδαβίας και της Πολωνίας.

Λείπουν οι Κινέζοι

Επιπλέον, οι Κινέζοι επισκέπτες δεν έχουν επιστρέψει πλήρως, με τις πτήσεις από την Κίνα και άλλες χώρες της Ασίας-Ειρηνικού να έχουν μειωθεί κατά 45% από το 2019, σύμφωνα με την εταιρεία ταξιδιωτικών δεδομένων ForwardKeys.

Η Ελλάδα, η οποία εξαρτάται από τον τουρισμό, αναμένει 30 εκατομμύρια επισκέπτες φέτος, λιγότερους από το ρεκόρ των 34 εκατομμυρίων του 2019. Ωστόσο, ο αριθμός των πτήσεων είναι αυξημένος μέχρι στιγμής και τα τουριστικά hotspot φέρουν το μεγαλύτερο βάρος.

Το Υπουργείο Πολιτισμού θα εισαγάγει ένα νέο σύστημα έκδοσης εισιτηρίων για την Ακρόπολη αυτόν τον μήνα, παρέχοντας ωριαίες παραμονές για τους επισκέπτες για να εξισορροπηθούν τα πλήθη. Αλλά δεν συζητείται λύση για τη ουρές των κρουαζιερόπλοιων σε Μύκονο και Σαντορίνη.

Ο υπουργός Τουρισμού της Ισπανίας, Χέκτορ Γκόμεζ, το αποκάλεσε «ένα ιστορικό καλοκαίρι για τον τουρισμό», με 8,2 εκατομμύρια τουρίστες να έφτασαν μόνο τον Μάιο, σπάζοντας ρεκόρ για δεύτερο συνεχόμενο μήνα. Ωστόσο, ορισμένοι ξενοδοχειακές ομάδες λένε ότι οι κρατήσεις επιβραδύνθηκαν τις πρώτες εβδομάδες του καλοκαιριού, λόγω της απότομης αύξησης των τιμών για πτήσεις και δωμάτια.

Το κόστος αυξάνεται καθώς οι πτήσεις από τις ΗΠΑ προς την Ευρώπη αυξάνονται κατά 2% από τα επίπεδα του 2019, σύμφωνα με την ForwardKeys.

«Η αυξανόμενη όρεξη για ταξίδια μεγάλων αποστάσεων από την Αμερική είναι το συνεχιζόμενο αποτέλεσμα της έκρηξης των «ταξιδιών εκδίκησης» που προκλήθηκε από τα lockdown της πανδημίας», δήλωσε ο Τιμ Χέντσελ, Διευθύνων Σύμβουλος του ιστότοπου κρατήσεων HotelPlanner. «Οι μεγάλες πόλεις σε αυτές τις δημοφιλείς ευρωπαϊκές χώρες σίγουρα θα είναι πολυσύχναστες το καλοκαίρι».

Κάπρι

Οι Αμερικανοί έχουν ωθήσει τις αφίξεις σε ιταλικούς προορισμούς όπως η Ρώμη, η Φλωρεντία, η Βενετία και το Κάπρι πάνω από τα προ πανδημίας επίπεδα, σύμφωνα με την ένωση ξενοδοχείων της Ιταλίας, Federalberghi. Οι  τουρίστες των ΗΠΑ στην Ιταλία ξόδεψαν 74% περισσότερο σε αφορολόγητες επιδοτήσεις τους πρώτους τρεις μήνες του έτους, σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του 2019.

«Έπειτα, υπάρχει και η υπόλοιπη Ιταλία που ζει από τον ιταλικό και τον ευρωπαϊκό τουρισμό και αυτή τη στιγμή είναι ακόμα κάτω από τα επίπεδα του 2019», δήλωσε ο πρόεδρος της Federalberghi Μπερναμπό Μπότσα. Αναμένει ότι θα χρειαστεί άλλος ένας χρόνος για μια συνολική ανάκαμψη. Μια οικονομική επιβράδυνση αποθάρρυνε τις γερμανικές αφίξεις, ενώ οι Ιταλοί είναι πιο σφιχτοί φέτος.

Και τα πορτοφόλια στενάζουν. Τα έξοδα διαμονής στη Φλωρεντία αυξήθηκαν κατά 53% σε σχέση με πέρυσι, ενώ η Βενετία σημείωσε αύξηση 25% και η Ρώμη κατά 21%, σύμφωνα με την ιταλική ομάδα καταναλωτών Codacons. Ακόμη και το gelato θα κοστίσει 21% παραπάνω σε σχέση με πέρυσι, λόγω των υψηλότερων τιμών της ζάχαρης και του γάλακτος.

Ίσως τίποτα δεν ενθάρρυνε την άνοδο του τουρισμού σε βασικά σημεία περισσότερο από την αύξηση των βραχυπρόθεσμων ενοικιάσεων διαμερισμάτων. Με σταθερούς αριθμούς δωματίων ξενοδοχείων, η Federalberghi κατηγορεί την αύξηση του πλήθους στη Ρώμη, που φουσκώνουν τις γραμμές ταξί και συνωστίζονται στις διαβάσεις πεζών, ώστε τα αστικά λεωφορεία να μην μπορούν να συνεχίσουν τα δρομολόγιά τους. Στη Ρώμη και τη Φλωρεντία, «περπατώντας στο δρόμο, έξω από κάθε πόρτα κτιρίου, αναδύεται ένας τουρίστας με μια βαλίτσα», είπε ο Μπότσα.

Ενώ ο δήμαρχος της Φλωρεντίας περιορίζει τον αριθμό των βραχυπρόθεσμων ενοικιάσεων στο ιστορικό κέντρο σε 8.000, δεν έχει ληφθεί κανένα μέτρο στη Βενετία. Η πόλη με τα κανάλια αριθμεί 49.432 κατοίκους στο ιστορικό της κέντρο και 49.272 τουριστικές κλίνες, σχεδόν οι μισές από αυτές είναι διαμερίσματα διαθέσιμα για βραχυχρόνια ενοικίαση.

Οι φοιτητές δεν μπορούν να βρουν οικονομικά προσιτή στέγαση επειδή οι ιδιοκτήτες προτιμούν τα ενοίκια διακοπών. Η μείωση του αριθμού των κατοίκων σημαίνει έλλειψη υπηρεσιών, συμπεριλαμβανομένης της έλλειψης οικογενειακών γιατρών, κυρίως λόγω του υψηλού κόστους ζωής, εξ αιτίας της τουριστικής ζήτησης.

Η Βενετία έχει καθυστερήσει τα σχέδια να χρεώσει στους ημερήσιους ταξιδιώτες φόρο για την είσοδο στην πόλη, με σκοπό να περιορίσει τις αφίξεις. Αλλά ακτιβιστές λένε ότι αυτό δεν θα κάνει πολλά για να λύσει το ζήτημα της μείωσης του πληθυσμού και της καταπάτησης των τουριστών, και αντίθετα θα εδραιώσει τη μοίρα της Βενετίας ως «λούνα παρκ».

Πολλοί κάτοικοι τουριστικών προορισμών θεωρούν ότι η μόνη χρήση της πόλης τους είναι πλέον τουριστική.