Ρωσία: To υψηλό τίμημα που πλήρωσαν οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις

Τουλάχιστον 100 δισ. ευρώ είναι οι άμεσες απώλειες που έχουν υποστεί οι μεγαλύτερες εταιρείες της Ευρώπης από τις δραστηριότητές τους στη Ρωσία μετά την εισβολή του προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν στην Ουκρανία πέρυσι.

Σύμφωνα με ανάλυση των Financial Times, σε 600 ετήσιες εκθέσεις ευρωπαϊκών ομίλων και των οικονομικών καταστάσεων του 2023, 176 εταιρείες έχουν καταγράψει απομειώσεις περιουσιακών στοιχείων, χρεώσεις συναλλάγματος και άλλα έκτακτα έξοδα ως αποτέλεσμα της πώλησης, του κλεισίματος ή της μείωσης ρωσικών επιχειρήσεων.

Επισημαίνεται ότι το συνολικό ποσό δεν περιλαμβάνει τις έμμεσες μακροοικονομικές επιπτώσεις του πολέμου, όπως το υψηλότερο κόστος ενέργειας και εμπορευμάτων.

Ο πόλεμος έδωσε επίσης ώθηση στα κέρδη για τους ομίλους πετρελαίου και φυσικού αερίου και τις αμυντικές εταιρείες.

Σύμφωνα μάλιστα με αναλυτές, η απόφαση της Μόσχας να καταλάβει τον έλεγχο των ρωσικών επιχειρήσεων των εισαγωγέων φυσικού αερίου Fortum και Uniper τον Απρίλιο, ακολουθούμενη από την απαλλοτρίωση της Danone και της Carlsberg τον περασμένο μήνα, υποδηλώνει ότι το μέλλον επιφυλάσσει ακόμα περισσότερες απώλειες.

Στοιχεία που συγκεντρώθηκαν από τη Σχολή Οικονομικών Επιστημών του Κιέβου καταδεικνύουν ότι πάνω από το 50%  των 1.871 ευρωπαϊκών οντοτήτων στη Ρωσία πριν από τον πόλεμο εξακολουθούν να λειτουργούν στη χώρα παρά τις κυρώσεις. Οι ευρωπαϊκές εταιρείες που εξακολουθούν να είναι παρούσες στη Ρωσία περιλαμβάνουν την ιταλική UniCredit, την αυστριακή Raiffeisen, την ελβετική Nestlé και τη βρετανική Unilever.

«Ακόμα κι αν μια εταιρεία έχασε πολλά χρήματα φεύγοντας από τη Ρωσία, όσοι μείνουν κινδυνεύουν με πολύ μεγαλύτερες απώλειες», δήλωσε ο Nabi Abdullaev, συνεργάτης στην εταιρεία στρατηγικών συμβούλων Control Risks. «Αποδεικνύεται ότι το cut and run ήταν η καλύτερη στρατηγική για τις εταιρείες που αποφάσισαν τι θα κάνουν στην αρχή του πολέμου. Όσο πιο γρήγορα έφυγε κάποιος, τόσο μικρότερη ήταν η απώλειά σου».

Το μεγαλύτερο κόστος συγκεντρώνεται σε λίγους τομείς: οι εταιρείες με τις μεγαλύτερες απώλειες είναι οι όμιλοι πετρελαίου και φυσικού αερίου, όπου τρεις μόνο εταιρείες — η BP, η Shell και η TotalEnergies — ανέφεραν συνδυασμένα κόστη 40,6 δισ. ευρώ. Οι απώλειες αντισταθμίστηκαν κατά πολύ από τις υψηλότερες τιμές του πετρελαίου και του φυσικού αερίου, γεγονός που βοήθησε αυτούς τους ομίλους να αναφέρουν συγκεντρωτικά κέρδη περίπου 95 δισεκατομμυρίων ευρώ (104 δισεκατομμύρια δολάρια) πέρυσι. Οι μετοχές των αμυντικών εταιρειών έχουν ενισχυθεί από τη σύγκρουση.

Οι επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας δέχθηκαν άμεσο πλήγμα 14,7 δισ. ευρώ, ενώ οι βιομηχανικές εταιρείες, συμπεριλαμβανομένων των αυτοκινητοβιομηχανιών, έχουν υποστεί πλήγμα 13,6 δισ. ευρώ. Χρηματοπιστωτικές εταιρείες, συμπεριλαμβανομένων τραπεζών, ασφαλιστικών και επενδυτικών εταιρειών, έχουν καταγράψει 17,5 δισ. ευρώ σε απομειώσεις και άλλες επιβαρύνσεις.

Η BP ανέφερε επιβάρυνση 25,5 δισεκατομμυρίων δολαρίων, ανακοινώνοντας τρεις ημέρες μετά την εισβολή ότι θα πουλήσει το 19,75% της συμμετοχής της στον κρατικό πετρελαϊκό όμιλο Rosneft.

Η TotalEnergies χρειάστηκε περισσότερο χρόνο για να αναφέρει συνολικό κόστος 14,8 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Ο γαλλικός ενεργειακός όμιλος δεν έχει ακόμη υπογράψει το μερίδιο του 20% στο έργο Yamal LNG . Η Shell έλαβε χρέωση 4,1 δισ. δολαρίων, ενώ ο νορβηγικός όμιλος πετρελαίου και φυσικού αερίου Equinor και η αυστριακή OMV ανέφεραν απώλειες 1 δισ. ευρώ και 2,5 δισ. ευρώ αντίστοιχα.

Ο γερμανικός όμιλος Wintershall Dea τον Ιανουάριο δήλωσε ότι η απαλλοτρίωση της ρωσικής επιχείρησής του από το Κρεμλίνο είχε σβήσει 2 δισεκατομμύρια ευρώ μετρητά από τους τραπεζικούς του λογαριασμούς. Με τη σειρά του, ο ιδιοκτήτης της Wintershall, BASF, μείωσε το μερίδιό του κατά 6,5 δισ. ευρώ.

Η Uniper , η οποία διασώθηκε από το γερμανικό κράτος πέρυσι, έκλεισε με απομειώσεις ύψους 5,7 δισ. ευρώ, ενώ η Φινλανδική Fortum δέχτηκε πλήγμα 5,3 δισ. ευρώ.

Έντεκα αυτοκινητοβιομηχανίες έλαβαν συνολικά χρεώσεις 6,4 δισ. ευρώ. Η Renault διέγραψε 2,3 δισ. ευρώ μετά την πώληση του εργοστασίου της στη Μόσχα και το μερίδιο στη ρωσική Avtovaz τον Μάιο του 2022. Η Volkswagen ανέφερε απομείωση 2 δισ. ευρώ και τον Μάιο η Μόσχα ενέκρινε την πώληση των τοπικών περιουσιακών στοιχείων της VW, συμπεριλαμβανομένου ενός εργοστασίου που απασχολούσε 4.000 άτομα, τα οποία εξακολουθούσαν να αποτιμώνται στα 111,3 δισ. Rbs (1,5 δισ. ευρώ) πέρυσι, σύμφωνα με τις γνωστοποιήσεις της εταιρείας.

Στον χρηματοπιστωτικό τομέα, η γαλλική Société Générale έριξε πετσέτα τον Απρίλιο του 2022, πουλώντας τη Rosbank και τις ασφαλιστικές της δραστηριότητες στον Vladimir Potanin, σύμμαχο του Πούτιν, δεχόμενη πλήγμα 3,1 δισ. ευρώ στη διαδικασία. Αλλά μόνο μια χούφτα από τις 45 δυτικές τράπεζες με ρωσικές θυγατρικές έχουν φύγει από τη χώρα, εν μέρει λόγω των περιορισμών που επιβάλλει η Μόσχα.

Η Raiffeisen , που εξακολουθεί να είναι η μεγαλύτερη δυτική τράπεζα στη χώρα, έχει λάβει 1 δισ. ευρώ σε διαγραφές και άλλες χρεώσεις. Ο δανειστής είπε ότι διερευνά την πώληση της ρωσικής μονάδας του, την οποία αποτιμά σε 1 δισ. ευρώ επί του παρόντος.

Η UniCredit, η οποία έχει δεσμευθεί να βρει αγοραστή για την τοπική της επιχείρηση, έχει δεχθεί πλήγμα 1,3 δισ. ευρώ, ενώ η ιταλική Intesa Sanpaolo είχε ζημιά 1,4 δισ. ευρώ.

Οι ομάδες που εξακολουθούν να δραστηριοποιούνται στη Ρωσία παίζουν ένα στοίχημα υψηλού κινδύνου, δήλωσε η Άννα Βλασιούκ, ερευνήτρια στο KSE. Οι αυστηρότεροι κανόνες εξόδου που εισήγαγε η Μόσχα από την έναρξη του πολέμου κατέστησαν πιθανή την απαλλοτρίωση και η εξαγωγή μερισμάτων από αυτές τις επιχειρήσεις είναι σχεδόν αδύνατη, είπε.

«Οι εταιρείες που εξακολουθούν να υπάρχουν θα ήταν καλύτερα να διαγράψουν απλώς την επιχείρηση. Δεν νομίζω ότι κανείς είναι ασφαλής», είπε. «Ποιο ήταν το πρόσχημα για την οικειοποίηση της Carlsberg; Είναι όντως θέμα εθνικής ασφάλειας; Δεν το νομίζω» κατέληξε.