Η σημασία της Περιφέρειας

Την ερχόμενη Κυριακή ψηφίζουμε για δημάρχους κα περιφερειάρχες. Με βάση την εμπειρία μου οι κυβερνήσεις λένε συνήθως πολλά λόγια, σπάνια όμως θέλουν τοπικούς άρχοντες πραγματικά ισχυρούς. Το νομικό πλαίσιο είναι περίπου ασφυκτικό. Και οι τοπικοί άρχοντες έχουν περισσότερες ευθύνες παρά αρμοδιότητες. Κι αυτό εκφράζεται από την πραγματική τους αδυναμία να έχουν αυτόνομους πόρους. Μετατρέπονται έτσι σε κυτίο παραπόνων για να ξεσπούν οι πολίτες και να γίνονται κυματοθραύστες για την απόκρουση των κυβερνητικών ευθυνών. Ολα έτσι εξαρτώνται από την προσωπικότητα, την κινητικότητα και τον δυναμισμό τους.

Πάνω σε αυτήν ακριβώς τη λογική ποντάρω στον Νίκο Χαρδαλιά να γίνει ένας επιτυχημένος περιφερειάρχης. Από τη θητεία του στον Δήμο του Βύρωνα ξέρει ακριβώς μέχρι πού φθάνουν οι αρμοδιότητές του και τι ακριβώς να διεκδικήσει. Από την πείρα του ως επικεφαλής της Πολιτικής Προστασίας ξέρει τις δυνατότητες αλλά και τις αδυναμίες του κρατικού μηχανισμού να κινητοποιηθεί έγκαιρα, να παρέμβει και να αντιμετωπίσει έκτακτες καταστάσεις και δυσκολίες. Γνωρίζει όμως έτσι κι επακριβώς τι δεν μπορεί να κάνει. Ως περιφερειάρχης θα έχει πλήρη γνώση τού πού ακριβώς θα πρέπει να παρέμβει, να πάρει μέτρα, να φωνάξει και να απαιτήσει αρμοδιότητες.

Στις αρμοδιότητες νομίζω πως θα είναι ο τομέας που θα παιχθεί το κρισιμότερο παιχνίδι. Δημόσιος τομέας που να παίζει ρόλο και να έχει επιρροή δεν υπάρχει χωρίς να έχει έσοδα. Εννοώντας βέβαια έσοδα δικά του, όχι αυτά που του παραχωρεί η κεντρική κρατική διοίκηση. Ολα πρέπει να ξεκινήσουν από τους άμεσους και τους έμμεσους φόρους. Το κεντρικό κράτος θα πρέπει να διατηρήσει τους έμμεσους φόρους με τους οποίους να καλύψει βασικές του υποχρεώσεις. Και η περιφέρεια, ίσως και οι δήμοι – ανάλογα με τις αποφάσεις που θα παρθούν – να εξασφαλίσουν τους άμεσους. Μαζί και με τη δυνατότητα να αποφασίζουν να τους μειώνουν ή να τους καταργούν. Διότι οι φόροι – και η μείωσή τους – είναι βασικός παράγοντας ανάπτυξης και ευημερίας. Μαζί βέβαια και με αρμοδιότητες στην παιδεία (όχι στα κτίρια μόνο αλλά και στο προσωπικό και στα προγράμματα), στην υγεία, στη δημόσια τάξη και σε λογής ζητήματα κοινωνικής πολιτικής. Είχα προτείνει πολλά απ’ αυτά τον καιρό που ήμουν δήμαρχος του Πειραιά. Και είχα πάρει την απάντηση, από τη «σοσιαλιστική» κυβέρνηση τότε, πως δεν είχαν εμπιστοσύνη στην Τοπική Αυτοδιοίκηση να τα φέρει εις πέρας!

Η γνώμη μου είναι πως μια τέτοια αναδιάρθρωση του κράτους θα έφερνε νέες κοινωνικές ισορροπίες. Και νέες πραγματικότητες. Ο Νίκος Χαρδαλιάς έχω την εκτίμηση πως έχει τις δυνατότητες να διεκδικήσει κάτι τέτοιο. Και τη δυναμική να εμπνεύσει στο σύνολο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης την οργάνωση των αναγκαίων υποδομών για να ανταποκριθούν στα καινούργια δεδομένα.

Φαίνεται λοιπόν καθαρά η σημασία των προσεχών αυτοδιοικητικών εκλογών. Στο πλαίσιο της πολύπλοκης εποχής στην οποία ζούμε είναι απαραίτητο οι πολιτικές αποφάσεις να βρίσκονται όσο εγγύτερα γίνεται στους πολίτες. Κι ο αποτελεσματικότερος τρόπος για να γίνει κάτι τέτοιο πραγματικότητα είναι η επιλογή προσώπων ικανών να διεκδικήσουν και να αναλάβουν τέτοιες ευθύνες. Και στο επίπεδο της Αττικής ο Νίκος Χαρδαλιάς είναι σίγουρα η καλύτερη επιλογή. Παράλληλα, θα μπορούσε να πληροφορηθεί από μια ομάδα δήμων της Ανατολικής Ευρώπης, που ανένηψαν από την παρακμή της κομμουνιστικής εποχής και απαρτίζουν μια ομάδα φιλελεύθερων οντοτήτων (Μπρατισλάβα, Βουδαπέστη, Πράγα και Βαρσοβία) – ακόμα κι αντίθετα προς τις εθνικές τους κυβερνήσεις – μερικές ιδέες για πρωτοποριακές αλλαγές και ρυθμίσεις σε όφελος των πολιτών. Ο δρόμος είναι ανοιχτός για τον νέο περιφερειάρχη της Αττικής, για να προχωρήσει στον δικό του ιδιαίτερο βηματισμό…