Γερμανία: Στον «αέρα» η πράσινη μετάβαση – Απόφαση σοκ του Συνταγματικού Δικαστηρίου 

Στον αέρα πλέον βρίσκεται η «πράσινη μετάβαση» της Γερμανίας, μετά την απόφαση του ανώτατου δικαστηρίου της χώρας να ακυρώσει την εκτός προϋπολογισμού χρηματοδότηση για τη δράση για το κλίμα, θέτοντας πλέον υπό αμφισβήτηση περίπου 770 δισ. ευρώ κρατικής χρηματοδότησης.

Σύμφωνα με πληροφορίες του Bloomberg, το Συνταγματικό Δικαστήριο της Γερμανίας αποφάσισε ότι η διάθεση περίπου 60 δισ. ευρώ από την βοήθεια που αποφασίστηκε κατά τη διάρκεια της πανδημίας το 2021 για τη χρηματοδότηση της προστασίας του κλίματος αντιβαίνει στον βασικό νόμο της Γερμανίας.

Και σύμφωνα με τους νομικούς της γερμανικής κυβέρνησης, παρόμοια κονδύλια για χρηματοδότηση ύψους έως και 770 δισ. ευρώ μπορεί να πρέπει να μπλοκαριστούν ή τουλάχιστον να τροποποιηθούν μέχρι το τέλος του έτους.

Η απόφαση αποτελεί πλήγμα για τον κυβερνητικό συνασπισμό και ιδιαίτερα για τον Olaf Scholz. Ενώ η πρακτική της δημιουργίας κεφαλαίων εκτός προϋπολογισμού χρησιμοποιείται από τις γερμανικές κυβερνήσεις εδώ και δεκαετίες, ο Scholz ως πρώην υπουργός Οικονομικών υποστήριξε τη μετακίνηση της έγκρισης χρέους που σχετίζεται με την πανδημία στο ταμείο για το κλίμα. Η απόφαση αυτή θα μπορούσε να υπονομεύσει την εικόνα του ως ενός δημοσιονομικά αξιόπιστου σοσιαλδημοκράτη που ξέρει πώς να κρατά τον προϋπολογισμό υπό έλεγχο.

Γερμανία: Οι Οδυνηρές μνήμες «υπερπληθωρισμού» τη δεκαετία του 1920

Γόρδιος δεσμός για τον κυβερνητικό συνασπισμό

Το Ομοσπονδιακό Ελεγκτικό Συνέδριο της Γερμανίας απαρίθμησε τον Αύγουστο 29 ειδικά ταμεία εκτός του ετήσιου προϋπολογισμού που έχουν συσσωρεύσει 870 δισεκατομμύρια ευρώ. Ένα κονδύλι ύψους 100 δισεκατομμυρίων ευρώ που προορίζεται για την αναβάθμιση του γερμανικού στρατού είναι πιθανότατα ασφαλές, επειδή έχει εγγραφεί πέρυσι, αλλά τα υπόλοιπα χρήματα κινδυνεύουν, σύμφωνα με πηγές του Bloomberg.

Τα ευρήματα αυτά βασίστηκαν σε μια αρχική μελέτη της δικαστικής απόφασης και θα μπορούσαν ακόμη να αλλάξουν μόλις οι κυβερνητικοί νομικοί ερμηνεύσουν τις προεκτάσεις την απόφαση

Ο Christian Duerr, κοινοβουλευτικός υπεύθυνος των συγκυβερνώντων Ελεύθερων Δημοκρατών (FDP) δήλωσε στο ραδιόφωνο Deutschlandfunk ότι η απόφαση σημαίνει ότι ο αριθμός των ειδικών ταμείων πρέπει να μειωθεί δραστικά και ότι μεσοπρόθεσμα απαιτείται αναθεώρηση του ομοσπονδιακού προϋπολογισμού στο σύνολό του.

«Ενισχύει το φρένο του χρέους, δημιουργεί σαφήνεια όχι μόνο για τον ομοσπονδιακό προϋπολογισμό αλλά και για πολλούς προϋπολογισμούς των περιφερειακών κρατιδίων», δήλωσε ο Duerr. Και σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις, οι νομοθέτες από τα κόμματα του συνασπισμού θα συναντηθούν για να βρουν τρόπους να διορθωθεί η τρύπα των 60 δισ. ευρώ.

Σχέδιο

Ωστόσο, το έργο της κατάρτισης ενός νέου σχεδίου δαπανών για το ταμείο για το κλίμα και τον μετασχηματισμό θα διαρκέσει πιθανότατα αρκετές ακόμη ημέρες, αν όχι εβδομάδες, αν και ο Scholz υποσχέθηκε να βρει τρόπο να καλύψει το άμεσο χρηματοδοτικό κενό των 60 δισ. ευρώ.

Ο υπουργός Οικονομικών Christian Lindner είναι πιθανό να ασκήσει βέτο σε οποιαδήποτε αύξηση της φορολογίας, ενώ οι περικοπές στις κοινωνικές δαπάνες αποκλείονται για τους Σοσιαλδημοκράτες του Scholz και οι Πράσινοι δεν μπορούν να υποστηρίξουν την περικοπή περιβαλλοντικών έργων.

Τα κεφάλαια που λείπουν δεν μπορούν να συγκεντρωθούν ούτε μέσω νέου δανεισμού – καθώς η Γερμανία μόλις επανέφερε το λεγόμενο φρένο χρέους που είναι κατοχυρωμένο στο σύνταγμα.

Πρόκληση

«Η πρόκληση είναι τεράστια», δήλωσε η Veronika Grimm, μέλος της ομάδας ανεξάρτητων οικονομικών συμβούλων του Scholz. Για να αλλάξει το φρένο χρέους, η κυβέρνηση θα χρειαζόταν πλειοψηφία δύο τρίτων στο κοινοβούλιο – και αυτό θα απαιτούσε την υποστήριξη των συντηρητικών της αντιπολίτευσης CDU/CSU που κατέθεσαν την αγωγή στο Συνταγματικό Δικαστήριο.

Οι Πράσινοι πλήττονται περισσότερο από την απόφαση. Τους είχαν υποσχεθεί επαρκή κονδύλια για την απαλλαγή της οικονομίας από τον άνθρακα κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων για τον συνασπισμό.

Η μεταφορά των 60 δισ. ευρώ στο Ταμείο για το κλίμα και τον μετασχηματισμό (KTF) ήταν ένας συμβιβασμός μεταξύ των τριών εταίρων του συνασπισμού. Το ειδικό ταμείο, ύψους 211,8 δισ. ευρώ έως το 2027, τοποθετήθηκε στο υπουργείο Οικονομίας του Habeck.

Η απόφαση αποτελεί επίσης πλήγμα για τον Scholz, ο οποίος είχε ανακατανείμει τα κονδύλια ως υπουργός Οικονομικών της προηγούμενης κυβέρνησης και δεν είχε προβλέψει τη δικαστική ανατροπή. Ο Lindner, από την πλευρά του, έχει ήδη επισημάνει στο παρελθόν ότι ο Scholz ήταν αυτός που δημιούργησε τη δομή.