Ένα κεραμίδι πάνω από (ή στο) το κεφάλι μας

Νομίζω πως μετά την ευχή « υγεία πάνω απ’όλα », το να έχει κάποιος ένα κεραμίδι πάνω από το κεφάλι του, ήταν, και σε ένα μεγάλο βαθμό είναι ακόμη, η μεγαλύτερη ευχή για τον Έλληνα.

Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια, αυτό το κεραμίδι , είτε έπεσε, είτε κινδυνεύει να πέσει πάνω στα κεφάλια πολλών ιδιοκτητών ακινήτων (!).  Όσο κι αν ακούγεται περίεργο, το να έχει  κάποιος στην Ελλάδα του 21ου αιώνα ένα ακίνητο μοιάζει με …«οδύσσεια». Για άλλους μικρή γι άλλους μεγαλύτερη.

Σήμερα, αφήνω στην άκρη τις δυσκολίες απόκτησης ενός ακινήτου. Τους φόρους που το συνοδεύουν, τα δάνεια, τα funds που καιροφυλακτούν ( και ο νοών νοείτω…), και θα ήθελα να σταθούμε σε δυο πράγματα: το ένα αφορά μια κατηγορία προβλημάτων που κάνουν δύσκολη ( το γράφω όσο πιο κομψά μπορώ) τη ζωή δεκάδων χιλιάδων ιδιοκτητών, και το άλλο , είναι τα παιγνίδια που παίζονται στις πλάτες τους…

Γιατί να έχει κάποιος ένα ακίνητο;

Και ξεκινάω με ένα απλό ερώτημα: γιατί να θέλει κάποιος ένα κεραμίδι πάνω από το κεφάλι του ή ένα ακίνητο; Η απάντηση, που δίνω εγώ τουλάχιστον ,είναι πως το θέλει για δυο λόγους: να γλιτώσει τα δυσβάσταχτα ενοίκια και να μπορεί να το αξιοποιήσει, όποτε το θελήσει, για να βοηθήσει τους δικούς του.

Πριν από λίγες μέρες, έλαβα ένα mail από έναν αναγνώστη μου στα Τρίκαλα που μου ζητούσε βοήθεια (!). Τι πρόβλημα είχε (και έχει ακόμη) ο άνθρωπος;  Δεν μπορεί  να πουλήσει ένα διαμέρισμα που έχει αγοράσει νόμιμα  πριν από πολλά χρόνια στον Πειραιά παρόλο που βρέθηκε αγοραστής;

Για μερικά εκατοστά…

Γιατί; Επειδή ο μηχανικός που το μέτρησε προκειμένου να φτιάξει τη λεγόμενη Ταυτότητα Κτηρίου  βρήκε το εμβαδόν του διαμερίσματος μερικά εκατοστά, ούτε καν ένα μέτρο μεγαλύτερο από το εμβαδόν που αναγράφεται στο συμβόλαιο. Προσοχή: ο άνθρωπος δεν έκανε κάτι παράνομο. Δεν  επέκτεινε το διαμέρισμα παράνομα. Νόμιζε μέχρι πρότινος,  πως αγόρασε από τον εργολάβο ένα διαμέρισμα 100 τετραγωνικών μέτρων.

Ακούγεται απίθανο, είναι όμως αληθινό. Τώρα για να το πουλήσει, θα πρέπει σε συνεννόηση με τον ιδιοκτήτη του διπλανού διαμερίσματος να συνυπογράψουν πράξη τροποποίησης της σύστασης οριζοντίου ιδιοκτησίας της πολυκατοικίας. Έλα όμως που ο γείτονας δεν θέλει;

Περιμένει ή …παρανομεί (!)

Έτσι, μέχρι να πειστεί ο γείτονας ή μέχρι να υπάρξει  νομοθετική ρύθμιση, το διαμέρισμα παραμένει απούλητο. Τι επιλογές έχει σήμερα αυτός ο ιδιοκτήτης; Μια. Να βρει με το …αζημίωτο έναν μηχανικό  που θα κάνει τα …στραβά μάτια και να βάλει την υπογραφή του για να γίνει η Ταυτότητα Κτηρίου.

Εάν από το μέτρημα προέκυπτε εμβαδόν μικρότερο από το αναγραφόμενο στο συμβόλαιο, τότε, τα πράγματα, θα ήταν λίγο πιο εύκολα για τον ιδιοκτήτη. Θα έπρεπε, σε συνεννόηση με τον μηχανικό να βάλει μια γυψοσανίδα για να το φέρει στα ίσια του. Πάλι δηλαδή παρανομία, αλλά πιο εύκολη…

Στου κασίδη το κεφάλι…

Τι συμπέρασμα βγαίνει από αυτό το παράδειγμα; Πως το κράτος έθεσε σε εφαρμογή ένα πολεοδομικό εργαλείο ( την Ταυτότητα του Κτηρίου) χωρίς να υπολογίσει τις συνέπειες, χωρίς να μπει στον κόπο να δώσει λύση στα προβλήματα που δημιουργούνται, αναγκάζοντας σε ομηρεία τους νόμιμους ή ωθώντας τους στην παρανομία ( να ψάξουν δηλαδή για τον μηχανικό που λέγαμε… ).Μην μου πείτε πως δεν ισχύει εδώ το ρητό: στου κασίδη το κεφάλι…

Ποτέ δεν υπήρξε ολοκληρωμένος χωροταξικός και πολεοδομικός σχεδιασμός

Eίναι κοινό μυστικό πως στην Ελλάδα ποτέ δεν υπήρξε ένας σοβαρός πολεοδομικός σχεδιασμός. Και αυτό, είχε ως αποτέλεσμα, τις γνωστές παρανομίες που βλέπουμε και βιώνουμε όλοι μας, κυρίως στην εκτός σχεδίου δόμηση. Έχουν γίνει εγκλήματα σε βάρος του περιβάλλοντος, αυτό δεν μπορεί να το αμφισβητήσει κανείς.

Όμως πάντα υπάρχει ένα «αλλά». Το ερώτημα που θέτω – και φαντάζομαι όλοι σας- γιατί σε όλο αυτό ήταν συνεργός το κράτος δίνοντας άλλοθι; Γιατί έπαιρνε χρήματα- μέσω της φορολόγησης- για να καλύψει τις μαύρες τρύπες του προϋπολογισμού; Γιατί έκανε τα στραβά μάτια;

Στην κολυμβήθρα του Σιλωάμ

Και ξαφνικά το κράτος, επειδή βλέπει πως αυτό το σκηνικό δεν τραβάει ( και όντας εκτεθειμένο στην πάγια νομολογία των αποφάσεων του Συμβούλιο της Επικρατείας) αφού ούτε τα  4,5 δις. ευρώ που υπάρχουν σήμερα στο Πράσινο Ταμείο, δεν αξιοποίησε για την  αποκατάσταση των ζημιών που προκάλεσε στο περιβάλλον , η μαζική τακτοποίηση των αυθαιρέτων (σ.σ.: το λεγόμενο περιβαλλοντικό ισοζύγιο), χαράσσει  μια …κόκκινη γραμμή, ξεχνάει τη συμβολή του στο πρόβλημα και μπαίνει στην κολυμβήθρα του Σιλωάμ για να ξεπλυθεί από τις αμαρτίες του… Αποτέλεσμα, χιλιάδες περιουσίες στον αέρα. Ξαφνικά από τη μια μέρα στην άλλη…

Για φανταστείτε την εικόνα. Έχεις ένα συμβόλαιο που το αγόρασες, να γράφει φαρδιά –πλατιά « άρτιο και οικοδομήσιμο», πιστεύεις μπορείς να εξασφαλίσεις τα παιδιά σου και ξαφνικά σου λένε πως το περιουσιακό σου στοιχείο είναι πια άχρηστο (!)

Μα θα μου πείτε« ΟΚ κάποια στιγμή πρέπει να μπει μια τάξη σε αυτό το χάος». Συμφωνώ μαζί σας, αλλά, δεν μπορείς να προωθείς έναν σχεδιασμό, που κάνει τους πλούσιους πλουσιότερους και τους …φτωχούς φτωχότερους.

Οι τυχεροί και οι άτυχοι…

Αυτή τη στιγμή, μπαίνουν οι τελευταίες πινελιές πριν το σχέδιο νόμου για την εκτός σχεδίου δόμηση που αναμένεται να τεθεί σε δημόσια διαβούλευση.

Με βάση τα όσα προβλέπονται ( αν δεν αλλάξει κάτι την τελευταία στιγμή) τυχεροί είναι όσοι είχαν τα χρήματα ( και έχουν έως την ψήφιση του νομοσχεδίου) και αγόρασαν αγροτεμάχια στις εκτός σχεδίου περιοχές τα τελευταία πέντε χρόνια μιας και γι’ αυτά δεν απαιτείται να έχουν πρόσωπο σε δρόμο που υπάρχει πριν από το 1977.

Αναδιανομή πλούτου

Έτσι,  για παράδειγμα, υπάρχουν δυο ίδια οικόπεδα (ολόιδια) το ένα δίπλα στο άλλο:   ο ένας από τους ιδιοκτήτες  το έχει από τον πατέρα του, ο άλλος ιδιοκτήτης το αγόρασε τα τελευταία πέντε χρόνια. Ποιος χτίζει; Ο δεύτερος (!). Τι κάνει ο πρώτος; Στη χειρότερη το φυτεύει ντομάτες (!)  στην …καλύτερη το πουλάει  για ένα κομμάτι ψωμί στον διπλανό του. Άρα;  Άρα, ο  …πλούσιος γίνεται πλουσιότερος. Τόσο απλά. Πως λέγεται αυτό; Προσωπικά θα το χαρακτήριζα ως αναδιανομή πλούτου.

Πολεοδομικό …ΛΟΤΤΟ

Να σταθώ και σε μια άλλη περίπτωση. Χιλιάδες ιδιοκτήτες απέκτησαν με νόμιμο τρόπο αγροτεμάχια μικρότερα των τεσσάρων στρεμμάτων ( δηλαδή γήπεδα 750, 1.200 και 2.000 τετραγωνικών μέτρων) σε εκτός σχεδίου περιοχές. Ανάμεσά τους και πολλοί που είτε το είδαν ως μελλοντική επένδυση , είτε ως κίνηση «εξασφάλισης» των παιδιών τους.

Για αυτούς, μπήκε ξαφνικά το 2022 χρονικό όριο για να μπορέσουν να χτίσουν. Δεν θα σταθώ στις λεπτομέρειες, αλλά θα θέσω μια ερώτηση: με όσους δεν έχουν χρήματα για να κάνουν αυτά που τους ζητάνε για να σώσουν την περιουσία τους, τι γίνεται;  Την απάντηση την ξέρετε. ‘Έμειναν στον …άσσο (!).