Γερμανία: «Σπάει» το ταμπού δεκαετιών – Γιορτάζει σήμερα την Ημέρα των Βετεράνων

Τον πρώτο εορτασμό των βετεράνων από το B’ Παγκόσμιο Πόλεμο θα πραγματοποιήσει σήμερα η Γερμανία, καθώς η χώρα επαναπροσδιορίζει την σχέση της με τις ένοπλες δυνάμεις. Μια ιστορική αλλαγή για τη χώρα που η όποια επίδειξη μιλιταρισμού αποτελούσε χρόνια ένα θέμα ταμπού.

Ο υπουργός Άμυνας Μπόρις Πιστόριους θα συμμετάσχει μαζί με νυν και πρώην στρατιώτες και μέλη του κοινού που θα λάβουν μέρος στην ημέρα εκδηλώσεων σε όλη τη χώρα ανάμεσα τους και το «χωριό βετεράνων» που κατασκευάστηκε μπροστά από το Ράιχσταγκ στο Βερολίνο.

Η Ρωσική εισβολή στην Ουκρανία

«Δεν θα υπάρχουν τανκς και δεν θα υπάρχουν μαχητικά αεροσκάφη» τόνισε  ο αντισυνταγματάρχης Michael Krause, επικεφαλής του νεοσύστατου εθνικού γραφείου βετεράνων, ο οποίος έκανε μια αντιπαραβολή με μεγάλες στρατιωτικές εκδηλώσεις σε άλλες χώρες. «Δεν έχουμε φτάσει ακόμα εκεί. Αλλά κάνουμε πραγματικά ένα πολύ καλό πρώτο βήμα».

Η εισβολή στην Ουκρανία το 2022 συνέβαλε στην αλλαγή του πολιτικού σκηνικού για τις στρατιωτικές εκδηλώσεις μνήμης στο μεγαλύτερο έθνος της Ευρώπης, αναφέρουν αναλυτές στους Financial Times. Έκτοτε η Γερμανία διοχετεύει χρήματα και πόρους στις ένοπλες δυνάμεις ως απάντηση στους φόβους του ΝΑΤΟ για ρωσική επιθετικότητα. Ο νέος καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς έχει υποσχεθεί να κάνει τον γερμανικό στρατό «τον ισχυρότερο συμβατικό στρατό στην Ευρώπη».

Η Sarah Brockmeier-Large, του Ινστιτούτου Ερευνών για την Ειρήνη της Φρανκφούρτης, επισημαίνει  ότι το γεγονός ότι οι πολιτικοί συμφώνησαν τελικά να διοργανώσουν την ημέρα των βετεράνων είναι «εμβληματικό της αυξανόμενης εκτίμησης στη γερμανική κοινωνία ότι χρειαζόμαστε λειτουργικές ένοπλες δυνάμεις και ότι οι στρατιώτες παρέχουν μια ζωτικής σημασίας δημόσια υπηρεσία».

Η αποστολή στο Αφγανιστάν

Για δεκαετίες, ο όρος βετεράνος συνδεόταν κυρίως με όσους είχαν πολεμήσει στη Βέρμαχτ του Αδόλφου Χίτλερ και όχι με την Bundeswehr, η οποία ιδρύθηκε το 1955 και τέθηκε υπό αυστηρό κοινοβουλευτικό έλεγχο.

«Δεν θα μπορούσαμε να είμαστε υπερήφανοι για τους προηγούμενους πολέμους μας» εξηγεί στους FT  ο Πάτρικ Σένσμπεργκ, επικεφαλής της γερμανικής ένωσης εφέδρων. «Έτσι, στις δεκαετίες του ’50, του ’60 και του ’70, δεν υπήρχε κουλτούρα βετεράνων στη γερμανική Bundeswehr».

To πιο κομβικό σημείο για το κίνημα των βετεράνων ήταν η συμμετοχή 93.000 Γερμανών στρατιωτών στον πόλεμο στο Αφγανιστάν υπό την ηγεσία των ΗΠΑ σε διάστημα σχεδόν 20 ετών.

Αρχικά είχε χαρακτηριστεί ως μια γερμανική ειρηνευτική αποστολή, αλλά μετατράπηκε σε πολεμική επιχείρηση, καθώς τα στρατεύματα της Bundeswehr μάχονταν εναντίον της εξέγερσης των Ταλιμπάν. Η σύγκρουση, στην οποία σκοτώθηκαν συνολικά περίπου 3.000 Αμερικανοί και σύμμαχοι στρατιώτες και περισσότεροι από 100.000 Αφγανοί πολίτες, στοίχισε τη ζωή σε 59 Γερμανούς στρατιώτες.

Η πίεση από τη βάση όσων υπηρέτησαν στο Αφγανιστάν συμπεριλαμβανομένων πολλών που επέστρεψαν στην πατρίδα τους με σωματικά και ψυχικά σημάδια  δημιούργησε μια προσπάθεια για μια ημέρα βετεράνων εμπνευσμένη από την ημέρα Anzac της Αυστραλίας και της Νέας Ζηλανδίας, την ημέρα των ενόπλων δυνάμεων του Ηνωμένου Βασιλείου ή την ημέρα των βετεράνων στις ΗΠΑ.

Πέρυσι, οι Γερμανοί βουλευτές ενέκριναν ένα νέο σχέδιο για τον εορτασμό των βετεράνων «δημόσια και εμφανώς» κάθε χρόνο στις 15 Ιουνίου. Ο υπουργός Άμυνας Πιστόριους το χαρακτήρισε ως ένα «ισχυρό, σημαντικό και, ναι, καθυστερημένο μήνυμα αναγνώρισης και εκτίμησης».

Οι αντίθετες φωνές

Ωστόσο υπάρχουν και οι αντίθετες φωνές. Το Die Linke, που κέρδισε το 9% των ψήφων στις βουλευτικές εκλογές του Φεβρουαρίου, θα διοργανώσει την Κυριακή στο Βερολίνο μια αντί εκδήλωση με τίτλο «Δεν θα γιορτάσουμε τους πολέμους σας».

Υποστηρίζει ότι η νέα ημέρα βετεράνων, η οποία έρχεται καθώς οι στρατιωτικοί ηγέτες προειδοποιούν ότι πρέπει να στρατολογήσουν δεκάδες χιλιάδες επιπλέον στρατιώτες τα επόμενα χρόνια – είναι μια προσπάθεια να «κάνουν τον πόλεμο εύπεπτο» και να δημιουργήσουν «τροφή για κανόνια» για τις γερμανικές ένοπλες δυνάμεις.

Τα συναισθήματα είναι σύνθετα στα ανατολικά κρατίδια που αποτελούσαν μέρος της κομμουνιστικής Λαϊκής Δημοκρατίας της Γερμανίας, όπου υπάρχει ευρεία αντίθεση στο ρόλο της Γερμανίας ως ένας από τους μεγαλύτερους προμηθευτές όπλων της Ουκρανίας, εν μέρει λόγω των ιστορικών δεσμών της περιοχής με τη Ρωσία.