Η ζυθοποιία, μια τέχνη με ιστορία αιώνων, βρίσκεται πλέον μπροστά από ένα αναπάντεχο σταυροδρόμι: η μπύρα του μέλλοντος θα σχεδιάζεται από κώδικα ή από τον άνθρωπο;
Τεχνητή νοημοσύνη και παραδοσιακή ζυθοποιία ενώνονται σε έναν πειραματικό «γάμο» που φέρνει νέες γεύσεις, καινούργιες ιδέες και αρκετή συζήτηση για το αν το ποτήρι μας θα γεμίζει πια από …αλγόριθμους.
Από τη Γερμανία και την Ιαπωνία μέχρι τις Ηνωμένες Πολιτείες, οι ζυθοποιοί ανακαλύπτουν ότι οι αλγόριθμοι μπορούν να λειτουργήσουν σαν δημιουργικοί συνεργάτες και να ανοίξουν νέους δρόμους στη γαστρονομική εμπειρία της μπύρας.
Ζυθοποιία: Η επιστήμη πίσω από τον αφρό
Το 2024, ερευνητές του Πανεπιστημίου KU Leuven στο Βέλγιο χαρτογράφησαν τη χημική σύνθεση 250 τοπικών μπυρών.
Χρησιμοποιώντας αλγόριθμους μηχανικής μάθησης, δημιούργησαν μοντέλα που έδειξαν πώς η προσθήκη ή η αφαίρεση ενώσεων, όπως γλυκερόλης ή γαλακτικού οξέος, μεταβάλλει τη γεύση.
«Με αυτόν τον τρόπο κατανοούμε τη σύνθετη σχέση ανάμεσα στη χημεία μιας μπύρας, τη γευστική εμπειρία και την αποδοχή του κοινού», εξηγεί στον Economist ο καθηγητής Κέβιν Βερστρέπεν, επικεφαλής της έρευνας.
Ο πρωτοπόρος που εμπιστεύτηκε το ρομπότ
Στις ΗΠΑ, ο Μπο Γουόρεν, ιδρυτής της μικροζυθοποιίας Species X, άρχισε από το 2022 να εκπαιδεύει μοντέλα τεχνητής νοημοσύνης με τις δικές του συνταγές, τύπους λυκίσκου, μαγιές και παραμέτρους γεύσης.
Ένα χρόνο αργότερα, το ίδιο το πρόγραμμα του πρότεινε να συνδυάσει βύνη Maris Otter, συνήθως για stouts, με βελγικό σιρόπι ζάχαρης – σε μια lager.
«Δεν θα το είχα σκεφτεί ποτέ. Όμως αποδείχθηκε μία από τις καλύτερες lager που έχω φτιάξει», θυμάται.
Οι πελάτες συμφώνησαν.
Παρ’ όλα αυτά, η Species X αναγκάστηκε να κλείσει το 2024 για οικονομικούς λόγους, αφήνοντας πίσω της την παρακαταθήκη πειραματισμού με AI.
Το παγκόσμιο κύμα καινοτομίας
Δεν ήταν μόνο ο Γουόρεν. Στην Ιαπωνία, η Coedo Brewery δημιούργησε τέσσερις μπύρες σχεδιασμένες για διαφορετικές ηλικιακές ομάδες, ύστερα από ανάλυση προτιμήσεων μέσω AI
Στην Αγγλία, η St Austell Brewery παρουσίασε μια τροπική IPA με το χαρακτηριστικό όνομα «Hand Brewed by Robots», ενώ η αμερικανική Atwater λάνσαρε μια εσπεριδοειδή IPA που επίσης φέρει την υπογραφή αλγορίθμου.
Όλες αυτές οι πρωτοβουλίες είχαν κοινό παρονομαστή: την ενθουσιώδη ανταπόκριση των καταναλωτών.
Η γερμανική παράδοση συναντά το μέλλον
Το 2023, η Beck’s γιόρτασε 150 χρόνια ιστορίας στη Βρέμη με έναν ιδιαίτερο «ζυθοποιό»: το ChatGPT. Από τα παραδοσιακά υλικά –λυκίσκο, μαγιά, νερό, βύνη– προέκυψε η «Beck’s Autonomous», μια lager με ελαφριά γλυκύτητα και ευδιάκριτη αίσθηση λυκίσκου.
Δημοσιογράφος της Daily Mail τη χαρακτήρισε καλύτερη από την κλασική συνταγή του ζυθοποιείου.
Τι προσφέρει η τεχνητή νοημοσύνη στον ζυθοποιό
Η χρήση αλγορίθμων επιτρέπει την ανάλυση εκατοντάδων γευστικών παραμέτρων, των διαθέσιμων υλικών, ακόμα και του εξοπλισμού κάθε ζυθοποιίας.
Το αποτέλεσμα: νέες συνταγές, έξυπνες ισορροπίες ανάμεσα σε οξύτητα και γλυκύτητα, και προτάσεις που συχνά εκπλήσσουν ακόμη και τους πιο έμπειρους ζυθοποιούς.
«Δεν αντικαθιστά την τέχνη μας», παραδέχεται ο Πρινζ Πινακάτσζ στον Economist, επικεφαλής του ζυθοποιητικού τμήματος της Tilray Brands, μητρικής της Atwater.
«Αλλά μας δίνει ιδέες που μόνοι μας ίσως να μην σκεφτόμασταν ποτέ», συμπληρώνει.
Μπορεί να αντικατασταθεί ο άνθρωπος;
Όσο κι αν η τεχνητή νοημοσύνη προχωρά, οι μπύρες δεν φτιάχνονται από μόνες τους.
Χρειάζεται ο άνθρωπος να ρίξει τα υλικά, να ελέγξει τον βρασμό, να δοκιμάσει και να διορθώσει.
Ο αλγόριθμος μπορεί να προτείνει, αλλά το τελικό αποτέλεσμα εξακολουθεί να εξαρτάται από τον μάστορα.
«Η τεχνητή νοημοσύνη θα γίνει αναπόσπαστο μέρος της διαδικασίας, αλλά η χειροποίητη δεξιοτεχνία θα παραμείνει στην καρδιά της ζυθοποιίας», τονίζει ο Πινακάτ.