Παγκόσμιες αγορές χρήματος: Μηνύματα ότι στερεύει η ρευστότητα

Υπό πίεση βρίσκονται οι παγκόσμιες χρηματαγορές, στέλνοντας μηνύματα μείωσης ρευστότητας, καθώς οι κεντρικές τράπεζες αποσύρουν τις πολιτικές χαλαρής νομισματικής πολιτικής ενώ οι κυβερνήσεις βγαίνουν στις αγορές για δανεισμό αποσπώντας ρευστότητα από το χρηματοπιστωστικό σύστημα.

Αν και οι παράγοντες που οδηγούν σε αυτή την κατάσταση μπορεί να διαφέρουν σε κάθε περίπτωση τα σημάδια της μειωμένης ρευστότητας είναι εμφανή σε όλες τις αγορές. Οι διακυμάνσεις υποδηλώνουν ομαλοποίηση μετά από χρόνια ποσοτικής χαλάρωσης που είχε ως αποτέλεσμα οι αγορές χρηματοδότησης να πλημμυρίσουν με μετρητά.

«Οι παγκόσμιες χρηματαγορές θα πρέπει όλες να βρουν τον δρόμο τους σε έναν κόσμο χωρίς υπερβολικά αποθεματικά» εξηγεί στο Bloomberg ο Michiel Tukker, ανώτερος στρατηγικός αναλυτής επιτοκίων στην ING. «Παρόλο που οι κεντρικές τράπεζες έχουν πλέον πολλούς τρόπους να διοχετεύσουν ρευστότητα εάν χρειαστεί, το ερώτημα είναι εάν αυτή η ρευστότητα θα φτάσει σε όσους έχουν ανάγκη».

Το τέλος του QT της Fed

Την Τετάρτη, η Fed δήλωσε ότι θα σταματήσει να συρρικνώνει τον ισολογισμό της από την 1η Δεκεμβρίου βάζοντας τίτλους τέλους στην τριετή ποσοτική σύσφιγξη. Την απόφαση ανέμεναν οι αγορές χρήματος καθώς υπήρχαν έντονα τα σημάδια πίεσης όσον αφορά τη ρευστότητα ενώ μειώνονται τα επίπεδα των τραπεζικών αποθεματικών.

Ο ίδιος ο πρόεδρος της Fed, Τζερόμ Πάουελ είχε προετοιμάσει το έδαφος καθώς είχε αφιερώσει την τελευταία ομιλία του που είχε πολλά τεχνικά χαρακτηριστικά στο θέμα αυτό, σηματοδοτώντας για πρώτη φορά ότι η διαδικασία θα μπορούσε να ολοκληρωθεί τους επόμενους μήνες.

Στη συνέχεια στην καθιερωμένη συνέντευξη Τύπου  μετά από σχετική ερώτηση δημοσιογράφου αποδέχτηκε ότι η Fed πιθανόν να επιστρέψει σύντομα στον ρόλο του στιβαρού αγοραστή του αμερικανικού χρέους.

«Σε κάποιο σημείο, θα θελήσετε… τα αποθέματα να αρχίσουν να αυξάνονται σταδιακά, ώστε να συμβαδίζουν με το μέγεθος του τραπεζικού συστήματος και της οικονομίας» είπε χαρακτηριστικά.

Το Bloomberg συγκέντρωσε τα μηνύματα που στέλνουν οι αγορές χρήματος παγκοσμίως.

ΗΠΑ

H Fed άρχισε να μειώνει τον ισολογισμό της τον Ιούνιο του 2022. Σήμερα το χαρτοφυλάκιο της αποτιμάται στα 6,6 τρισ. δολάρια, με περισσότερα από 2 τρισ. δολάρια να έχουν αποσυρθεί από χρηματοπιστωτικό σύστημα. Ως αποτέλεσμα έχει αδειάσει η κύρια δεξαμενή ρευστότητας της τράπεζας, η διευκόλυνση αντίστροφης επαναγοράς (RRP), την ίδια στιγμή που η πληθώρα εκδόσεων εντόκων γραμματίων από το υπουργείο Οικονομικών αποσπά ακόμη περισσότερα κεφάλαια.

Η RRP είναι ένα εργαλείο για τη διαχείριση της προσφοράς χρήματος και των επιτοκίων, όπου η Fed πωλεί ένα τίτλο σε επιλέξιμα ιδρύματα με συμφωνία να τον επαναγοράσει την επόμενη μέρα. Αυτό απομακρύνει προσωρινά μετρητά από το χρηματοπιστωτικό σύστημα και παρέχει μια βραχυπρόθεσμη, χωρίς κίνδυνο επενδυτική επιλογή για ιδρύματα όπως τα αμοιβαία κεφάλαια της χρηματαγοράς, συμβάλλοντας στον καθορισμό ενός κατώτατου ορίου για το επιτόκιο των ομοσπονδιακών κεφαλαίων.

Υψηλότερα από εύρος στόχο των fed funds τα επιτόκια

Το επιτόκιο των γενικών συμφωνιών επαναγοράς εξασφαλίσεων διάρκειας μίας ημέρας (overnight general collateral repurchase agreements), δάνεια που εξασφαλίζονται από ομόλογα του Δημοσίου βρέθηκε έως και στο 4,32% την Παρασκευή, εκτός του εύρους του επιτοκίου αναφοράς της Fed, του πραγματικού επιτοκίου των ομοσπονδιακών κεφαλαίων, το οποίο τώρα είναι 3,75% – 4%.

Είναι ένα καθαρό σημάδι ότι η ρευστότητα σε δολάρια στο χρηματοπιστωτικό σύστημα δεν είναι τόσο ισχυρή όσο ήταν κάποτε.

Οι δείκτες αναφοράς που συνδέονται με συναλλαγές repo, όπως το επιτόκιο εξασφαλισμένης χρηματοδότησης διάρκειας μίας ημέρας και το επιτόκιο τριμερούς γενικής επαναγοράς εξασφαλίσεων, έχουν μετακινηθεί πάνω από το επιτόκιο που η Fed καταβάλλει στις τράπεζες για τη διατήρηση αποθεματικών, γνωστό ως τόκοι επί των υπολοίπων αποθεματικών, ή IORB.

Η πρόεδρος της Fed του Ντάλας, Λόρι Λόγκαν, τόνισε ότι θα ήταν σκόπιμο για την κεντρική τράπεζα να λειτουργεί με επιτόκια χρηματαγοράς κοντά ή ελαφρώς κάτω από το IORB.

Είναι η πρώτη φορά από το 2019, εκτός των περιόδων διακανονισμού στο τέλος του μήνα ή σε περιόδους δημοπρασίας, που αυτά τα επιτόκια έχουν επίσης μετακινηθεί πάνω από το εύρος-στόχο για το επιτόκιο των ομοσπονδιακών κεφαλαίων.

Η Μόνιμη Διευκόλυνση Repos ( SRF) της Fed, η οποία επιτρέπει στα επιλέξιμα ιδρύματα να δανείζονται μετρητά σε αντάλλαγμα για χρέος του Δημοσίου και των οργανισμών, έχει χρησιμοποιηθεί τις τελευταίες εβδομάδες. Οι αντισυμβαλλόμενοι χρησιμοποίησαν την Παρασκευή την πρώτη από τις δύο ημερήσιες πράξεις που προσφέρει το SRF, αξιοποιώντας την για 20,4 δισ. δολάρια, το μεγαλύτερο ποσό από τότε που η διευκόλυνση έγινε μόνιμη το 2021.

Ηνωμένο Βασίλειο

Τα επιτόκια repos σε λίρες Αγγλίας αποδεικνύονται πιο ασταθή, καθώς η Τράπεζα της Αγγλίας συνεχίζει να πουλάει το χαρτοφυλάκιό των ομολόγων της και οι τράπεζες αποπληρώνουν φθηνά δάνεια από την πανδημία.

Αυτή την εβδομάδα, ο μέσος όρος του δείκτη Repurchase Overnight Index , ο δείκτης του κόστους των repos μίας ημέρας μεταξύ των συμμετεχόντων στην αγορά, τον οποίο αναφέρει η Τράπεζα της Αγγλίας, αυξήθηκε στο 4,28%, σε σύγκριση με το βασικό επιτόκιο καταθέσεων της Τράπεζας της Αγγλίας που είναι 4%.

Η άνοδος αντανακλά την αποπληρωμή δανείων της Τράπεζας της Αγγλίας ύψους 23 δισ. λιρών από τις τράπεζες, αυξάνοντας τη ζήτησή τους για εναλλακτικές πηγές μετρητών, καθώς και διάφορους άλλους παράγοντες.

Οι τράπεζες αναπληρώνουν τη χρηματοδότηση που χάνουν από την αποπληρωμή των δανείων αξιοποιώντας τις διευκολύνσεις ρευστότητας της Τράπεζας της Αγγλίας. Την Πέμπτη, οι τράπεζες δανείστηκαν το ποσό ρεκόρ των 98 δισ. λιρών από μια εβδομαδιαία πράξη repo, μετά από παρόμοια ισχυρή ζήτηση σε ξεχωριστή εξάμηνη δημοπρασία την Τρίτη.

Ακόμα κι έτσι, η μετάβαση σε αυτό που η Τράπεζα της Αγγλίας αποκαλεί «λειτουργικό πλαίσιο με επικεφαλής τις συμφωνίες επαναγοράς» αυξάνει τον κίνδυνο αναταραχής. Ο Moyeen Islam, στρατηγικός αναλυτής στην Barclays Plc,  υπογράμμισε ότι οι διακυμάνσεις αυτής της εβδομάδας καταδεικνύουν «πόσο γρήγορα εγκαταλείπει η ρευστότητα την αγορά».

Ευρώπη

Στην Ευρώπη, οι αγορές χρηματοδότησης είναι πιο ήρεμες, με τα βασικά επιτόκια επαναγοράς να δείχνουν ελάχιστα σημάδια πίεσης. Ωστόσο, υπάρχουν σημάδια αυστηρότερης ρευστότητας που τροφοδοτεί τα μη εξασφαλισμένα επιτόκια δανεισμού.

Το βραχυπρόθεσμο επιτόκιο του ευρώ, το οποίο αντικατοπτρίζει το κόστος δανεισμού μίας ημέρας των τραπεζών που βρίσκονται στη ζώνη του ευρώ, συγκλίνει σταδιακά με το επιτόκιο καταθέσεων της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.

Αυτή την εβδομάδα, έφτασε στο πιο στενό του spread από το 2021.

Αυτό αντανακλά τη μεγαλύτερη ζήτηση για μετρητά, καθώς η πλεονάζουσα ρευστότητα εξαντλείται από το χρηματοπιστωτικό σύστημα του ευρώ.

Κίνα

Η κεντρική τράπεζα της Κίνας αναμένεται να επαναλάβει σύντομα την αγορά κρατικών ομολόγων, καθώς θέλει να διοχετεύσει ρευστότητα και να περιορίσει το κόστος δανεισμού της κυβέρνησης.

Ενώ τα επιτόκια repos στην εγχώρια αγορά χρήματος παρέμειναν σε μεγάλο βαθμό χαμηλά, οι αποδόσεις των κρατικών ομολόγων έχουν αυξηθεί τους τελευταίους μήνες, χάρη στην στροφή των επενδυτών προς τις μετοχές και στη βελτίωση του εμπορικού κλίματος μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας.

Ο διοικητής της PBOC, Παν Γκονγκσένγκ, δήλωσε τη Δευτέρα ότι η κεντρική τράπεζα θα επαναλάβει τη διαπραγμάτευση ομολόγων στην ανοιχτή αγορά τη διακοπή των εργασιών τον Ιανουάριο.  Ωστόσο δεν έδωσε λεπτομέρειες για το χρονοδιάγραμμα.

Ο επικεφαλής της κεντρικής τράπεζας ζήτησε επίσης τη λήψη μέτρων για τη διατήρηση άφθονης ρευστότητας στο τραπεζικό σύστημα, ώστε να καλυφθούν πλήρως οι χρηματοδοτικές ανάγκες της πραγματικής οικονομίας.