Καταθέσεις: Οδεύουν ολοταχώς για το ιστορικό υψηλό του 2009

Στα 32 δισ. ευρώ περίπου ή 15% από τα τρέχοντα επίπεδα, διαμορφώνεται η απόσταση που χωρίζει την εγχώρια καταθετική βάση από το ιστορικό υψηλό των 237,4 δισ. ευρώ που είχε σημειωθεί το Σεπτέμβριο του 2009.

Εφέτος, τα υπόλοιπα νοικοκυριών και επιχειρήσεων θα συμπληρώσουν εννέα χρόνια συνεχούς ανόδου, σε συνέχεια της πολυετούς συρρίκνωσής τους μετά τη χρεοκοπία του ελληνικού δημοσίου.

Στο τέλος του περασμένου Οκτωβρίου βρίσκονταν στα 205,95 δισ. ευρώ, επίπεδα στα οποία είχαν διαμορφωθεί ξανά στις αρχές του 2011, λίγους μήνες μετά την είσοδο στην εποχή των μνημονίων.

Το χαμηλό τους στην εποχή του ευρώ σημειώθηκε τον Ιούλιο του 2015, λόγω του κλονισμού της εμπιστοσύνης που προκάλεσε η πολιτική αλλαγή της ίδιας χρονιάς και των χειρισμών της τότε κυβέρνησης στις διαπραγματεύσεις με τους δανειστές.

Εν τέλει οι μεγάλες εκροές καταθέσεων σταμάτησαν με την επιβολή των capital controls. Έτσι, από τη ζώνη των 37 δισ. ευρώ το 2015, η πτώση των σχετικών μεγεθών περιορίστηκε στα 2 δισ. ευρώ ένα χρόνο αργότερα.

Η βελτίωση

Ακολούθως, η επιτυχής εφαρμογή των μνημονίων βελτίωσε το κλίμα στις τάξεις των καταθετών και οι περιορισμοί στην κίνηση κεφαλαίων άρχισαν σταδιακά να αίρονται.

Έτσι, από το 2017 ξεκίνησε μία σταθερή πορεία ανόδου των καταθετικών υπολοίπων. Αυτή ήταν αποτέλεσμα:

• Της αύξησης του διαθέσιμου εισοδήματος των νοικοκυριών και της κερδοφορίας των επιχειρήσεων
• Της επιστροφής χαρτονομισμάτων από θυρίδες και άλλες κρυψώνες στο σύστημα
• Της επαναφοράς καταθέσεων από λογαριασμούς στο εξωτερικό και της ρευστοποίησης επενδυτικών προϊόντων με θεματοφυλακή εκτός Ελλάδος που είχαν χρησιμοποιηθεί για παρκάρισμα ρευστότητας την περίοδο της αναταραχής
• Της αύξησης των δανείων από το ξέσπασμα της πανδημίας μέχρι και σήμερα
• Των κρατικών μεταβιβάσεων για τη στήριξη της οικονομίας

Τα μεγέθη του 2025

Εφέτος, με βάση τα διαθέσιμα στοιχεία από την Τράπεζα της Ελλάδος, τα υπόλοιπα νοικοκυριών και επιχειρήσεων στο 10μηνο σημειώνουν άνοδο 2,19 δισ. ευρώ.

Από αυτά, τα 1,08 δισ. ευρώ αφορούν σε μη χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις και τα 1 δισ. ευρώ αποκλειστικά σε φυσικά πρόσωπα.

Πρόκειται για επιδόσεις καλύτερες σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του 2024, όταν η άνοδος είχε διαμορφωθεί σε 667 εκατ. ευρώ και 248 εκατ. ευρώ αντίστοιχα.

Επίσης, για την αξιολόγηση των μεταβολών θα πρέπει να ληφθεί και μία ακόμη παράμετρος υπόψιν.

Ο λόγος γίνεται για την εντυπωσιακή ανάπτυξη των εργασιών στο asset management, που εφέτος εκτιμάται πως σε επίπεδο ενεργητικού, θα κλείσει σε ιστορικά υψηλά.

Πέραν της ανόδου των αξιών, στην ενίσχυση των σχετικών μεγεθών σημαντικό ρόλο έχει παίξει η άνοδος των καθαρών εισροών στα αμοιβαία κεφάλαια.

Συγκεκριμένα, εφέτος στο 10μηνο ανήλθαν σε πάνω από τα 4,6 δισ. ευρώ, χρήματα που εξήλθαν των καταθετικών λογαριασμών.

Εάν δεν υπήρχε λοιπόν αυτή η μεταστροφή στη συμπεριφορά των αποταμιευτών, τα υπόλοιπά τους στις τράπεζες θα ήταν σημαντικά πιο υψηλά.

Οι εκτιμήσεις

Για το σύνολο της χρονιάς, τραπεζικές πηγές εκτιμούν ότι η καταθετική βάση θα ξεπεράσει με άνεση τα 210 δισ. ευρώ.

Με τον τρόπο αυτό θα επανέλθει στα επίπεδα που βρίσκονταν τους πρώτους μήνες μετά τη χρεοκοπία του 2010.

Βέβαια, στις μη χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις τα υπόλοιπα καταγράφουν συνεχή ιστορικά υψηλά από το 2022 έως και σήμερα.

Στο τέλος του 2024 είχαν διαμορφωθεί στα 49,14 δισ. ευρώ, ενώ στο τέλος του γ΄ τριμήνου 2025 είχαν φτάσει τα 52,51 δισ. ευρώ.

Αν κινηθούν όπως πέρυσι, η χρονιά θα κλείσει με τα μεγέθη στη ζώνη των 55 δισ. ευρώ.

Σημειώνεται βέβαια, πως σημαντικό ρόλο για την εξέλιξή τους την τελευταία 5ετία έχουν παίξει οι μεγάλοι όγκοι νέων εκταμιεύσεων, που οδήγησαν σε ισχυρούς ρυθμούς πιστωτικής επέκτασης στην επιχειρηματική πίστη.

Κι αυτό διότι ένα μεγάλο μέρος των δανειοδοτήσεων παρέμεινε στο σύστημα, δηλαδή σε λογαριασμούς εταιρικών πελατών.

Από την άλλη, στα νοικοκυριά μέχρι πρότινος τα δανειακά υπόλοιπα μειώνονταν.