ΕΚΤ: Οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στον ευρωπαϊκό χρηματοπιστωτικό τομέα

Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Συστημικού Κινδύνου (ΕΣΣΚ) δημοσίευσαν σήμερα έκθεση που μελετά τον τρόπο με τον οποίο ένα ευρύτερο σύνολο παραγόντων που οδηγούν στην κλιματική αλλαγή επηρεάζει  χιλιάδες χρηματοοικονομικές εταιρείες στην Ευρωπαϊκή Ένωση ( ΕΕ). Καταγράφει τους πιθανούς κινδύνους  για τη χρηματοοικονομική σταθερότητα και συμβάλλει στην περαιτέρω ανάπτυξη της αναλυτικής βάσης για μια πιο στοχοθετημένη και αποτελεσματική πολιτική δράση.

«Τα ευρήματα υπογραμμίζουν την κρίσιμη και επείγουσα ανάγκη για κλιματικές πολιτικές και οικονομικές μεταβάσεις, όχι μόνο για να διασφαλιστεί η επίτευξη των στόχων της Συμφωνίας των Παρισίων, αλλά και για τον περιορισμό της μακροπρόθεσμης διαταραχής στις οικονομίες, τις επιχειρήσεις και το βιοπορισμό των ανθρώπων», δήλωσε η Κριστίν Λαγκαρντ, πρόεδρος της ΕΚΤ και πρόεδρος του ΕΣΣΚ.

Η έκθεση εντοπίζει τρεις μορφές συγκέντρωσης κινδύνων. Πρώτον, οι εκθέσεις σε φυσικούς κινδύνους λόγω της κλιματικής αλλαγής συγκεντρώνονται σε επίπεδο περιφέρειας. Η ανάλυση δείχνει, για παράδειγμα, ότι οι πλημμύρες των ποταμών θα είναι ο νούμερο ένα παράγοντας κινδύνου στην ΕΕ κατά τις επόμενες δύο δεκαετίες, σε συνδυασμό με την έντονη ευπάθεια στις πυρκαγιές, τη θερμότητα και το νερό σε ορισμένες περιοχές. Περίπου το 30% των πιστωτικών ανοιγμάτων του τραπεζικού τομέα της ευρωζώνης σε μη χρηματοοικονομικές εταιρείες αφορά επιχειρήσεις που είναι εκτεθειμένες σ αυτούς τους φυσικούς κινδύνους.

Δεύτερον, η έκθεση σε εταιρείες υψηλής έντασεως εκπομπών ρύπων συγκεντρώνονται όχι μόνο σε έναν οικονομικό τομέα αλλά και μέσα στους οικονομικούς τομείς και καταλαμβάνει το 14% των συνολικών ισολογισμών του τραπεζικού τομέα της ευρωζώνης. Αφορά κυρίως τους τομείς της μεταποίησης, της ηλεκτρικής ενέργειας, των μεταφορών και των κατασκευών.

Τρίτον, η έκθεση σε παράγοντες κινδύνου για το κλίμα επικεντρώνεται σε συγκεκριμένες ευρωπαϊκές τράπεζες. Περίπου το 70% των χρηματοδοτικών ανοιγμάτων  των τραπεζικών συστημάτων σε επιχειρήσεις που υπόκεινται σε υψηλό ή αυξανόμενο φυσικό κίνδυνο τις επόμενες δεκαετίες συγκεντρώνονται στα χαρτοφυλάκια μόλις 25 τραπεζών. Ταυτόχρονα, το εύρος της τιμολόγησης των χρηματοπιστωτικών αγορών που σχετίζεται με τον κίνδυνο μετάβασης θα είναι ιδιαίτερα μεγάλο για τα επενδυτικά κεφάλαια, όπου περισσότερο από το 55% των επενδύσεων έχει κλίση προς τις εταιρείες με υψηλές εκπομπές ρύπων και η εκτιμώμενη ευθυγράμμιση με την ταξινόμηση της ΕΕ ανέρχεται μόνο στο 1% των περιουσιακών στοιχείων.

Η ανάλυση των μακροπρόθεσμων σεναρίων για τις τράπεζες της ΕΕ, τις ασφαλιστικές εταιρείες και τα επενδυτικά ταμεία δείχνει ότι ο πιστωτικός κίνδυνος και ο κίνδυνος αγοράς θα μπορούσαν να αυξηθούν ως αποτέλεσμα της αποτυχίας στην αποτελεσματική αντιμετώπιση της υπερθέρμανσης του πλανήτη. Στο προβλεπόμενο σενάριο μοντελοποίηση του τι θα συνέβαινε σε περίπτωση ανεπαρκούς μετάβασης σε μια οικονομία φιλική στο περιβάλλον, οι απώλειες από φυσικό κίνδυνο- ιδιαίτερα για τις εταιρείες υψηλών εκπομπών – θα κυριαρχήσουν σε περίπου 15 χρόνια. Αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε μείωση του παγκόσμιου ΑΕΠ έως και 20% έως το τέλος του αιώνα, εάν η μετάβαση αποδειχθεί ανεπαρκής ή αναποτελεσματική.