Το «μεγάλο παζάρι» Κίνας, Ρωσίας και Τουρκίας με τους Ταλιμπάν

Οι Αμερικανοί και οι σύμμαχοί τους φεύγουν. Οι Ταλιμπάν επελαύνουν και καλούν ουσιαστικά την κυβέρνηση της Καμπούλ να συνθηκολογήσει. Σε αυτό το φόντο, αρκετοί σπεύδουν να καλύψουν το κενό που βλέπουν να δημιουργείται, θεωρώντας πως αυτή είναι η μεγάλη τους ευκαιρία – έστω κι αν το Αφγανιστάν έχει χαρακτηριστεί ως «το νεκροταφείο των αυτοκρατοριών».

Η Κίνα, για παράδειγμα, «ρίχνει ένα ανήσυχο βλέμμα προς τα δυτικά της σύνορα και προχωρά σε συνομιλίες με τους διαρκώς ενισχυόμενους Ταλιμπάν».

Η Κίνα και ο Δρόμος του Μεταξιού

Σύμφωνα δε με το ρεπορτάζ και την ανάλυση των Financial Times, «το καυτό ερώτημα δεν αφορά μόνο το κατά πόσο οι Ταλιμπάν είναι σε θέση να καλύψουν το κενό που προκάλεσε η αποχώρηση των ΗΠΑ, αλλά και το εάν η Κίνα – παρά την πάγια πολιτική της περί “μη ανάμιξης” – μπορεί να γίνει η επόμενη υπερδύναμη η οποία θα επιχειρήσει να γράψει το δικό της κεφάλαιο στην ιστορία του Αφγανιστάν».

Οι πληροφορίες του ρεπορτάζ αναφέρουν πως το Πεκίνο δεν σχεδιάζει να εισβάλει στρατιωτικά στο Αφγανιστάν – έχοντας πάρει το ιστορικό μάθημα από τα παθήματα όλων των προηγούμενων, αλλά να το… εξαγοράσει. Με δέλεαρ δισεκατομμύρια δολάρια, τα οποία προτίθεται να διοχετεύσει στους Ταλιμπάν κυρίως μέσω του Πακιστάν, θα επιχειρήσει να εντάξει τη χώρα στον νέο «Δρόμο του Μεταξιού», που αποτελεί και το βασικό μέσο μέσω του οποίου οι Κινέζοι διευρύνουν τις ζώνες επιρροής τους και πολλαπλασιάζουν τους δορυφόρους τους διεθνώς.

Με τον τρόπο αυτό, εκτός των άλλων, ελπίζουν πως θα κόψουν τους δεσμούς τω Ταλιμπάν με αυτονομιστικά κινήματα τα οποία αντιμετωπίζουν ως απειλή, όπως είναι αυτό των Ουιγούρων στην επαρχία Σιντζιάνγκ, όπου βρίσκεται και το μοναδικό χερσαίο σύνορο Κίνας και Αφγανιστάν.

Η Ρωσία ως εγγυήτρια δύναμη

Η Ρωσία, από την άλλη, δεν μένει με σταυρωμένα χέρια. Αν και αποκλείεται να επιχειρήσει κάποιου είδους γενικευμένη στρατιωτική επέμβαση (οι μνήμες από την ταπείνωση της ΕΣΣΔ είναι ακόμη νωπές στη Μόσχα), είναι φανερό ότι θέλει να έχει λόγο στις εξελίξεις από εδώ και στο εξής.

Για να το πετύχει, θα επιχειρήσει να εκμεταλλευτεί τους δεσμούς και τις συμφωνίες που έχει με πολλές γειτονικές χώρες του Αφγανιστάν: Τις πρώην σοβιετικές δημοκρατίες του Τατζικιστάν και του Ουζμπεκιστάν, καθώς και το Ιράν, που αποτελεί από τους σημαντικότερους συμμάχους της στην κεντρική Ασία και έπαιζε πάντα σημαντικό ρόλο στο δυτικό τμήμα του Αφγανιστάν.

Ήδη, την Τρίτη, μετά και τους εκατοντάδες Αφγανούς στρατιώτες που πέρασαν τα σύνορα με το Τατζικιστάν προσπαθώντας να σωθούν από τους επελαύνοντες Ταλιμπάν, το Κρεμλίνο έσπευσε να «υπενθυμίσει» ότι η στρατιωτική βάση που διαθέτει στη συγκεκριμένη χώρα είναι πλήρως εξοπλισμένη και μπορεί να διαφυλάξει τα σύνορα – αλλά και να επέμβει όπου και όπως χρειαστεί.

Η Τουρκία και η «συγγένεια» με τους Ταλιμπάν

Υπάρχει, τέλος, και η Τουρκία με τις μεγάλες φιλοδοξίες της – η οποία, εκτός των άλλων, θεωρεί ότι υπάρχει θρησκευτική και πολιτιστική συγγένεια με τους Ταλιμπάν την οποία μπορεί να εκμεταλλευτεί προς όφελός της. Υπενθυμίζεται πως ο Ταγίπ Ερντογάν, μόλις οριστικοποιήθηκε η αποχώρηση των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ, έθεσε στη διάθεσή τους «προσφορά» να αναλάβει η χώρα του και οι ένοπλες δυνάμεις της την ασφάλεια του διεθνούς αεροδρομίου της Καμπούλ.

Μάλιστα, όπως δήλωσε ο Τούρκος υπουργός Άμυνας, Χουλουσί Ακάρ, αύριο Τετάρτη πρόκειται να συζητήσει το συγκεκριμένο θέμα με τον Αμερικανό ομόλογό του, Λόιντ Όστιν. «Δεν έχει παρθεί ακόμη οριστική απόφαση, όμως οι συνομιλίες συνεχίζονται», είπε χαρακτηριστικά ο Ακάρ.

Όπως εύκολα μπορεί κανείς να καταλάβει, σε κάθε περίπτωση, η εκχώρηση του ελέγχου του αεροδρομίου στην Τουρκία θα αναβαθμίσει σημαντικά τον ρόλο της, καθώς αυτό θα αποτελεί ουσιαστικά την βασική οδό επικοινωνίας του Αφγανιστάν με τον υπόλοιπο κόσμο.

Στο φόντο όλων των παραπάνω, δεν θέλει ιδιαίτερη σκέψη να καταλάβει κανείς ότι το Αφγανιστάν απειλείται με χωρισμό σε διάφορα βιλαέτια και με ένα αέναο εμφύλιο πόλεμο, όπου διάφορες μεγάλες δυνάμεις (και οι ΗΠΑ) θα συμμετέχουν δι’ αντιπροσώπων. Γνωστό το σενάριο…