O Τζερόμ Πάουελ και ο γρίφος του tapering στο Μαντείο του Τζάκσον Χολ

Κομμένη στα δύο κυριολεκτικά μοιάζει η σημερινή μέρα, με το κλίμα στα χρηματιστήρια, τα ομόλογα, το συνάλλαγμα και τα commodities να χαρακτηρίζεται από στασιμότητα και ήπιες τάσεις εν αναμονή της κρίσιμης ομιλίας του Τζερόμ Πάουελ, στις 17:00 ώρα Ελλάδας, στο οικονομικό συμπόσιο της Fed στο Τζάκσον Χολ.

Βέβαια, με τις προσδοκίες που έχουν δημιουργηθεί, ο πρόεδρος της Federal Reserve βρίσκεται σαφώς σε δύσκολη θέση. Γνωρίζει καλά πως κάθε του λέξη θα περάσει από το μικροσκόπιο των αναλυτών και των επενδυτών, οι οποίοι αναζητούν με αδημονία στοιχεία για τις προθέσεις του αναφορικά με τα επόμενα βήματα της Ομοσπονδιακής Τράπεζας εν όψει της φθινοπωρινής περιόδου.

Αιχμή του δόρατος είναι φυσικά το χρονοδιάγραμμα για την έναρξη της επιβράδυνσης του ύψους 120 δισ. δολαρίων προγράμματος μηνιαίας αγοράς ομολόγων της Fed. Από τα πρακτικά της τελευταίας συνεδρίασης της Τράπεζας, γνωρίζουμε πως ήδη από τον Ιούλιο, το συμβούλιο έχει βάλει στο τραπέζι τη συζήτηση για την έναρξη του tapering πριν τα τέλη της χρονιάς. Όμως, το αν η πρεμιέρα θα έρθει πιο γρήγορα μέσα στο φθινόπωρο ή τελικά θα καθυστερήσει είναι το ερώτημα του… ενός εκατομμυρίου!

Θα ανοίξει τα χαρτιά του;

Προφανώς ουδείς περιμένει από τον κύριο Πάουελ να ανοίξει τα χαρτιά του σε σημείο που να πάρει θέσει για το επίμαχο ζήτημα του χρονοδιαγράμματος. Όμως, αν πραγματικά θέλει να δώσει το στίγμα των προθέσεων του μπορεί μέσα από τις εκτιμήσεις του για την πορεία της πανδημίας, για τις προοπτικές του πληθωρισμού και την πρόοδο της απασχόλησης.

Η μετάλλαξη Δέλτα έφερε μια κάθετη αύξηση των κρουσμάτων διεθνώς και βέβαια στις ίδιες τις ΗΠΑ, με αποτέλεσμα ήδη σε αρκετές αμερικανικές πολιτείες να λαμβάνονται επιπλέον μέτρα όπως η επαναφορά της υποχρεωτικής χρήσης της μάσκας. Το γεγονός πως αρκετοί φορείς και επιχειρήσεις έχουν αρχίσει να καθιστούν υποχρεωτικούς τους εμβολιασμούς για το προσωπικό τους, όπως και η απόφαση της κυβέρνησης να ξεκινήσει ενισχυτικές δόσεις σε όλο τον πληθυσμό από τα τέλη Σεπτεμβρίου, μπορεί να προλάβουν τα χειρότερα εν όψει της χειμερινής περιόδου. Όμως, στην ουσία κανείς δεν μπορεί να είναι σίγουρος.

Παράγοντες κλειδί η πανδημία και η απασχόληση

Πάντως, κορυφαίοι οίκοι και επενδυτικές τράπεζες έχουν εσχάτως προχωρήσει σε επί τα χείρω αναθεωρήσεις των εκτιμήσεων τους για το αμερικανικό ΑΕΠ το τρίτο τρίμηνο, βλέποντας πως η επέλαση της Δέλτα επηρεάζει την κατανάλωση, ενώ και οι προβλέψεις για την πορεία των εταιρικών αποτελεσμάτων είναι πολύ πιο συγκρατημένες.

Μεγάλο ερωτηματικό σε ένα τέτοιο περιβάλλον αποτελεί και η πορεία της αγοράς εργασίας, η οποία ήδη ανάρρωνε με σχετικά αργό ρυθμό από το «κραχ» της περσινής χρονιάς. Το καλοκαίρι τα στοιχεία βελτιώθηκαν σημαντικά με περίπου 1,9 εκατ. θέσεις εργασίας να δημιουργούνται τον Ιούνιο και τον Ιούλιο, όμως φαίνεται πως ήδη από τον Αύγουστο οι ρυθμοί υποχώρησαν. Δεν είναι τυχαίο πως οι περισσότερες αναλύσεις επιμένουν πως η απασχόληση δεν πρόκειται να φτάσει στα προ της πανδημίας επίπεδα, καλύπτοντας το σύνολο των 22 εκατ. θέσεων που χάθηκαν από τη πανδημία, πριν από τα μέσα ή και τέλη της επόμενης χρονιάς.

Μην ξεχνάμε δε, πως σε αντίθεση με άλλες κεντρικές τράπεζες, όπως η ΕΚΤ, η Fed έχει τον παράγοντα της «πλήρους απασχόλησης» στους στρατηγικούς της στόχους, παράλληλα με τη σταθερότητα των τιμών. Ο ίδιος ο πληθωρισμός ήδη κινείται σε πολύ υψηλά επίπεδα, υποχρεώνοντας την κεντρική τράπεζα να ενεργοποιήσει τη… ρήτρα της ευελιξίας έναντι του στόχου του 2%, όμως στις επίσημες εκτιμήσεις επιμένει πως οι τιμές θα αρχίσουν σταδιακά να υποχωρούν καθώς η επιτάχυνση της οικονομίας θα σταθεροποιείται. Πόσο μάλλον δε, αν οι ρυθμοί ανάπτυξης κινηθούν τελικά σε βραδύτερους ρυθμούς κατά το δεύτερο μισό του έτους.

Δέσμευση από το Σεπτέμβριο;

Πάντως με δεδομένο πως το αρμόδιο συμβούλιο της Fed θα συνεδριάσει μόνο τρεις φορές ακόμη μέχρι τα τέλη της χρονιάς, τον ερχόμενο μήνα, το Νοέμβριο και το Δεκέμβριο, είναι εύλογο το γιατί τα «γεράκια» βιάζονται να «κλειδώσει» η δεσμευτική απόφαση για την έναρξη του tapering στη συνεδρίαση της 22ης Σεπτεμβρίου, ακόμη και αν η ίδια η διαδικασία ξεκινήσει αργότερα, από τον Οκτώβριο ή τον Νοέμβριο.

Όμως, όσο αποφασισμένοι είναι οι σκληροπυρηνικοί του συμβουλίου να πιέσουν την κατάσταση, όπως φάνηκε και από τις δηλώσεις τους τις τελευταίες ημέρες, τόσο οι μετριοπαθείς απέναντι τους είναι αποφασισμένοι να περιμένουν… λίγο ακόμη για να δουν πως εξελίσσεται η κατάσταση κυρίως στην αγορά εργασίας.

Interview για τη θέση

Σημεωτέον πως η ομιλία Πάουελ έχει ιδιαίτερη σημασία και για έναν ακόμη λόγο που δεν έχει να κάνει διόλου με την νομισματική πολιτική της Τράπεζας, αλλά με τον ίδιο προσωπικά σε ένα διάστημα που διεκδικεί την παραμονή του στο θρόνο της Fed.

Ανάμεσα σε όσους τον ακούσουν σήμερα δεν θα βρίσκονται μόνο οι επενδυτές, αλλά και ο Λευκός Οίκος που καλείται μέσα στους επόμενους μήνες να αποφασίσει, αν θα εγκρίνει την ανανέωση της θητείας του, για άλλα τέσσερα χρόνια, ή θα επιλέξει ένα νέο πρόσωπο. Η θητεία του κυρίου Πάουελ λήγει το Φεβρουάριο, όμως η απόφαση του Αμερικανού προέδρου, Τζο Μπάιντεν, αναμένεται να ανακοινωθεί πολύ νωρίτερα.

«Είναι μια ευκαιρία για τον ίδιο. Εάν καταφέρει να εντυπωσιάσει όσους ασχολούνται με το θέμα, τότε θα είναι πιο εύκολο να διασφαλίσει τον επανα-διορισμό του» σχολιάζει ο Άντριου Λεβίν, που έχει διατελέσει σύμβουλος της Τζάνετ Γέλεν.

Θυμίζουμε δε, πως ο κ. Πάουελ διορίστηκε στο τιμόνι της Fed από τον Ντόναλντ Τραμπ, που αγνόησε τις βουλές των αγορών και των συμβούλων του, οι οποίοι τον παρότρυναν να διατηρήσει στο πόστο την τότε επικεφαλής της Τράπεζας, Τζάνετ Γέλεν. Η ίδια η κυρία Γέλεν, πλέον ως υπουργός Οικονομικών, λέγεται πως στηρίζει την επανεκλογή του, όπως και η Wall Street που θεωρεί ότι διαχειρίστηκε με σχετική επιτυχία την χειρότερη παγκόσμια κρίση εδώ και χρόνια. Όμως, δεν λείπουν οι φωνές που θέλουν «νέο αίμα», ίσως μια γυναίκα και σίγουρα ένα πρόσωπο με πιο… πράσινο αποτύπωμα που θα επιβάλει στη Fed και την τραπεζική αγορά της χώρας μια στρατηγική που θα προάγει την προστασία του περιβάλλοντος και την πάταξη της κλιματικής αλλαγής.