Ανοίγει ο δρόμος για το ελληνικό πράσινο ομόλογο – Η σημερινή απόφαση της Κομισιόν και το «greenium»

Green deal, πράσινη ανάκαμψη, πράσινα ομόλογα, πράσινες αγορές, πράσινο Ταμείο Ανάκαμψης, πράσινοι στόχοι… Το «πράσινο» αποτελεί το βασικό χρώμα στην ευρωπαϊκή επικαιρότητα, και ταιριάζει με όλες τις «αποχρώσεις» της οικονομικής, πολιτικής και κοινωνικής ζωής της Ευρώπης…

Την Τρίτη η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε ένα ανεξάρτητα αξιολογούμενο πλαίσιο πράσινων ομολόγων, κάνοντας έτσι ένα βήμα ακόμη προς την κατεύθυνση της έκδοσης πράσινων ομολόγων ύψους έως και 250 δισ. ευρώ, ή 30 % του συνόλου της έκδοσης του NextGenerationEU.

Το πλαίσιο παρέχει σε όσους επενδύσουν σε αυτά τα ομόλογα τη βεβαιότητα ότι τα κεφάλαια που θα κινητοποιηθούν θα διατεθούν σε πράσινα έργα και ότι η Επιτροπή θα υποβάλει αναφορά σχετικά με τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις του.

Τώρα που το πλαίσιο έχει εγκριθεί, η Επιτροπή θα προχωρήσει σύντομα στην πρώτη έκδοση πράσινων ομολόγων τον Οκτώβριο, ανάλογα με τις συνθήκες της αγοράς.

Και βέβαια ανοίγει τον δρόμο για το πρώτο ελληνικό πράσινο ομόλογο όπως έχει ήδη γράψει ο Οικονομικός Ταχυδρόμος, και επιβεβαιώσει το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης.

Το ελληνικό πράσινο ομόλογο

Το υπουργείο Οικονομικών, σε συνεργασία με τον ΟΔΔΗΧ, αμέσως μετά την ολοκλήρωση του μεγαλύτερου μέρους του δανειακού και διαχειριστικού προγράμματος για το τρέχον έτος, ξεκίνησε έρευνα, από τις αρχές του Ιουνίου, για τη δημιουργία πλαισίου έκδοσης ελληνικών κρατικών χρεογράφων τα πιστωτικά έσοδα των οποίων θα χρησιμοποιηθούν για έργα, δράσεις και προγράμματα του Δημοσίου με αποκλειστικό προσανατολισμό στην πράσινη και βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη.

Σύμφωνα με τον σχεδιασμό, η πρώτη έκδοση ενός τέτοιου κρατικού τίτλου μεσομακροχρόνιας διάρκειας θα αποτελέσει μέρος της εκδοτικής στρατηγικής του Δημοσίου για το επόμενο έτος.
Αυτό ανακοίνωσε ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας κατά την εξειδίκευση των μέτρων για την στήριξη των πληγέντων από τις πυρκαγιές.

Ο Οικονομικός Ταχυδρόμος είχε γράψει στη στήλη Insider για σχέδια του ΟΔΔΗΧ σχετικά με τη έκδοση του πρώτου πράσινου ομολόγου του ελληνικού δημοσίου «κάποια στιγμή μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 2022».

«Πρασίνισε» η Ισπανία

To πρώτο πράσινο ομόλογό της εξέδωσε σήμερα η Ισπανία, ενώ θα ακολουθήσουν αντίστοιχες εκδόσεις από άλλες χώρες μέσα στον Σεπτέμβριο.

Η Ισπανία ακολουθεί άλλες ευρωπαϊκές χώρες που έχουν εκδώσει πράσινα ομόλογα φέτος για χρηματοδοτήσουν περιβαλλοντικές δαπάνες τους, καθώς η ζήτηση για τους τίτλους αυτούς είναι ισχυρή.

Με το 20ετές πράσινο ομόλογο που εξέδωσε, η Ισπανία θα αντλήσει 5 δισ. ευρώ, σύμφωνα με το IFR, ενώ η ζήτηση έφθασε τα 60 δισ. ευρώ.

Η Γερμανία θα πουλήσει αύριο το τέταρτο πράσινο ομόλογό της με δημοπρασία, ενώ η Βρετανία θα βγει στις αγορές την εβδομάδα μετά τις 20 Σεπτεμβρίου.
Πολωνία, Γαλλία, Γερμανία και Κάτω Χώρες έχουν ήδη διαθέσει πράσινα ομόλογα.

To Greenium

Τα πράσινα ομόλογα διαθέτουν κονδύλια για περιβαλλοντικά έργα που μπορούν να μετριάσουν την κλιματική αλλαγή. Στην Ευρώπη, αναπτύσσεται μια πράσινη καμπύλη αποδόσεων με τους επενδυτές να βάζουν έναν ακόμα όρο στο λεξιλόγιό τους το «greenium» έναν συνδυασμό των λέξεων green και premium

«Οι Ευρωπαίοι επενδυτές πληρώνουν όλο και περισσότερο ένα greenium για το δικαίωμα στην κατοχή των ομολόγων» αναφέρουν χαρακτηριστικά οι Financial Times.

Και υπογραμμίζουν ότι η επένδυση χρημάτων για το τεράστιο πρόβλημα της κλιματικής αλλαγής έχει γίνει της μόδας – αν και είναι ακόμα ανεπαρκής. Το κόστος ώστε να δταματήσει η υπερθέρμανση του πλανήτη θα μπορούσε να κοστίσει τουλάχιστον 48 τρισεκατομμύρια δολάρια, εκτιμά η Morgan Stanley. Αυτό είναι περισσότερο από το μισό παγκόσμιο ΑΕΠ σήμερα. Και η φετινή παγκόσμια έκδοση πράσινων ομολόγων – σε όλες τις κατηγορίες – έχει ξεπεράσει τα 200 δισ. δολάρια.

Ωστόσο, οι πωλήσεις πράσινων ομολόγων φέτος ξεπερνούν ήδη το σύνολο για το 2020, λέει η Bank of America.

ΕΕ: Ο μεγαλύτερος εκδότης πράσινων ομολόγων στον κόσμο

Σχολιάζοντας την ανακοίνωση της Κομισιόν, ο αρμόδιος για τον Προϋπολογισμό και τη Διοίκηση επίτροπος, κ. Γιοχάνες Χαν, δήλωσε τα εξής: «Η πρόθεση της ΕΕ να εκδώσει πράσινα ομόλογα ύψους έως και 250 δισ. ευρώ από σήμερα έως το τέλος του 2026 θα μας καταστήσει τον μεγαλύτερο εκδότη πράσινων ομολόγων στον κόσμο. Τούτο αποτελεί επίσης έκφραση της δέσμευσής μας για βιωσιμότητα και θέτει τη βιώσιμη χρηματοδότηση στην πρώτη γραμμή της προσπάθειας ανάκαμψης της ΕΕ».
Πλαίσιο για τα πράσινα ομόλογα NextGenerationEU — μια άσκηση αρτιότητας

Τι προβλέπει το πλαίσιο

Το σημερινό πλαίσιο της NextGenerationEU για τα πράσινα ομόλογα καταρτίστηκε σύμφωνα με τις αρχές των πράσινων ομολόγων της Διεθνούς Ένωσης Κεφαλαιαγορών (ICMA), η οποία αποτελεί πρότυπο της αγοράς για τα πράσινα ομόλογα. Σύμφωνα με τη συνήθη πρακτική, το πλαίσιο εξετάστηκε από έναν δεύτερο πάροχο γνωμοδότησης, την Vigeo Eiris, εταίρο του ομίλου Moody’s ESG Solutions, η οποία θεωρεί ότι το πλαίσιο ευθυγραμμίζεται με τις αρχές των πράσινων ομολόγων της ICMA, συνάδει με την ευρύτερη στρατηγική της ΕΕ για το περιβάλλον, την κοινωνία και τη διακυβέρνηση (ΠΚΔ) και θα συμβάλει σημαντικά στη βιωσιμότητα.

Το πλαίσιο ευθυγραμμίστηκε, στο μέτρο του δυνατού, με το ευρωπαϊκό πρότυπο για τα πράσινα ομόλογα. Η πρόταση για το πρότυπο του πράσινου ομολόγου υποβλήθηκε από την Επιτροπή τον Ιούλιο 2021 με επακόλουθη διαδικασία συναπόφασης στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο, την οποία θα ακολουθήσει περίοδος θέσης σε εφαρμογή πριν από την έναρξη ισχύος. Αυτή η ευθυγράμμιση αποτυπώνεται, για παράδειγμα, στο γεγονός ότι μέρος των επιλέξιμων επενδύσεων στο πλαίσιο του μηχανισμού ανάκαμψης και ανθεκτικότητας (RRF) —του κύριου μέσου για την ανάκαμψη της Ευρώπης— έχει ενσωματώσει τα ενωσιακά τεχνικά κριτήρια ελέγχου της ταξινόμησης.

Διασφάλιση ότι τα πράσινα ομόλογα χρησιμοποιούνται για πράσινους στόχους

Το σημερινό πλαίσιο παρουσιάζει στην επενδυτική κοινότητα τον τρόπο με τον οποίο τα κεφάλαια που θα αντληθούν από την έκδοση των πράσινων ομολόγων NextGenerationEU θα χρησιμοποιηθούν για πράσινους στόχους.

Πιο συγκεκριμένα, τα έσοδα από τα πράσινα ομόλογα NextGenerationEU θα χρηματοδοτήσουν το μερίδιο των σχετικών με το κλίμα δαπανών στον μηχανισμό ανάκαμψης και ανθεκτικότητας. Κάθε κράτος μέλος πρέπει να διαθέσει τουλάχιστον το 37 % του εθνικού του σχεδίου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας —του χάρτη πορείας για τη διάθεση των κονδυλίων στο πλαίσιο του μηχανισμού ανάκαμψης και ανθεκτικότητας— για επενδύσεις και μεταρρυθμίσεις που σχετίζονται με το κλίμα, ενώ πολλά κράτη μέλη σχεδιάζουν να κάνουν περισσότερα από όσα απαιτούνται.

Σύμφωνα με τους κανόνες του μηχανισμού ανάκαμψης και ανθεκτικότητας, τα κράτη μέλη θα αναφέρουν στην Επιτροπή τις πράσινες δαπάνες που πραγματοποιούν. Η Επιτροπή θα χρησιμοποιήσει τις πληροφορίες αυτές για να δείξει στους επενδυτές τον τρόπο με τον οποίο τα έσοδα από τα πράσινα ομόλογα χρησιμοποιήθηκαν για τη χρηματοδότηση της πράσινης μετάβασης. Η υποβολή αναφορών θα οργανωθεί γύρω από εννέα κατηγορίες, όπως προσδιορίζονται στο πλαίσιο για τα πράσινα ομόλογα NextGenerationEU, με το μεγαλύτερο μερίδιο να καταλαμβάνεται από την καθαρή ενέργεια, την ενεργειακή απόδοση και τις καθαρές μεταφορές.

Υποβολή αναφορών

Σύμφωνα με τη συνήθη πρακτική, το πλαίσιο θα υποβάλλει αναφορές σχετικά με την κατανομή και τον αντίκτυπο. Για την υποβολή αναφορών σχετικά με την κατανομή, η Επιτροπή θα χρησιμοποιεί τα στοιχεία των κρατών μελών σχετικά με τις δαπάνες για πράσινα έργα. Ένας ανεξάρτητος εξωτερικός ελεγκτής θα επαληθεύει την υποβολή αναφορών σχετικά με την κατανομή.

Η υποβολή αναφορών σχετικά με τον αντίκτυπο θα αποτελεί διαδικασία που θα διεκπεραιώνεται μεταξύ των διαφόρων υπηρεσιών της Επιτροπής, αξιοποιώντας την ευρεία εμπειρογνωμοσύνη εντός του θεσμικού οργάνου. Η εν λόγω υποβολή αναφορών θα επιτρέψει στους επενδυτές πράσινων ομολόγων NextGenerationEU να εκτιμήσουν τον θετικό αντίκτυπο των επενδύσεών τους. Για να διασφαλιστεί ότι η αναφορά σχετικά με τον αντίκτυπο είναι ουσιαστική, αμερόληπτη και ακριβής, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα βασίζεται σε ανεξάρτητες συμβουλές εμπειρογνωμόνων. Σε αυτή τη βάση, η Επιτροπή θα γνωστοποιήσει τον τρόπο με τον οποίο τα έσοδα από τα πράσινα ομόλογα NextGenerationEU έχουν κατανεμηθεί σε διάφορες κατηγορίες επενδύσεων και κράτη μέλη.

Επόμενα βήματα

Μετά τη δημοσίευση του πλαισίου επίκειται η δρομολόγηση των πράσινων ομολόγων NextGenerationEU, με την πρώτη έκδοση να έχει ήδη προγραμματιστεί για τον Οκτώβριο του 2021, με χρήση του μορφότυπου της κοινοπρακτικής έκδοσης.