Πώς να σπάσετε τον φαύλο κύκλο

«Σε δανείζω όταν δεν το χρειάζεσαι, όχι όμως όταν το έχεις ανάγκη»

Ο Σταύρος είναι σχεδόν πάντα χαμογελαστός. Φροντίζει να βλέπει τα πράγματα από τη θετική τους πλευρά. Παρόλα αυτά, όταν τον συνάντησα πρόσφατα, ήταν ιδιαίτερα προβληματισμένος.

Ο φίλος μου είναι ιδιοκτήτης μιας μικρομεσαίας επιχείρησης στον τεχνολογικό κλάδο. Πελάτες της είναι επιχειρήσεις που χρειάζονται αναβάθμιση της υποδομής τους. Πέραν των έτοιμων προϊόντων και υπηρεσιών που διαθέτει, έχει τη δυνατότητα παροχής προσαρμοσμένων, πρωτότυπων λύσεων στους πελάτες της. Λύσεων που δημιουργούν οι άνθρωποί της εκ του μηδενός, με όπλα τις γνώσεις και τη δημιουργικότητά τους.

Η πορεία της επιχείρησης ήταν ως πριν την υγειονομική κρίση θετική. Όμως, την τελευταία χρονιά, υπήρξε μια επιβράδυνση της ανάπτυξής της. Αυτό, δημιούργησε την ανάγκη για εξωτερικό δανεισμό. Γι’ αυτόν τον λόγο ο Σταύρος επισκέφτηκε την τράπεζα με την οποία συνεργάζεται. Η απάντησή τους ήταν αρνητική. «Οι αριθμοί του τελευταίου ισολογισμού δε δικαιολογούν κάτι τέτοιο», του απάντησαν. Και ο φίλος μου αναρωτήθηκε με πικρία: «Πριν πέντε χρόνια, όταν δεν είχα αυτή την ανάγκη, με παρακαλούσαν να δανειστώ, ώστε να μπορέσω να αναπτυχθώ καλύτερα, όπως έλεγαν. Τώρα που πραγματικά το χρειάζομαι, μου γυρίζουν την πλάτη…».

«Δεν προσλαμβάνεσαι γιατί δεν έχεις εμπειρία». «Προσλάβετέ με να αποκτήσω». «Χωρίς εμπειρία δεν μπορούμε να σε προσλάβουμε!»

Ο Παύλος τελείωσε ο Πολυτεχνείο με εξαιρετικές επιδόσεις. Εκπλήρωσε τις στρατιωτικές του υποχρεώσεις πριν ένα χρόνο. Από τότε, αναζητά εργασία στον κλάδο του. Οι συστάσεις των καθηγητών του είναι απόλυτα υποστηρικτικές. Τα ψυχομετρικά tests με τα οποία τα τμήματα προσωπικού επιχειρήσεων ελέγχουν κατά καιρούς την προσωπικότητά του, αναδεικνύουν ένα πρόσωπο με πρωτοβουλία, δημιουργικότητα, συνεργατικότητα. Παρ’ όλα αυτά, δεν του έχει προσφερθεί καμιά θέση. Το «αμάρτημά» του; Δε διαθέτει προϋπηρεσία.

«Μα πώς είναι δυνατόν να αποκτήσω προϋπηρεσία, αν δε βρω εργασία;» αναρωτιέται. Και με το δίκιο του.

Σπάζοντας το φαύλο κύκλο του παραλόγου

Οι δυο παραπάνω περιπτώσεις είναι παραδείγματα της καθημερινής παράνοιας η οποία είναι παρούσα σε πολλές καταστάσεις. Τόσο σε επιχειρηματικό, όσο και προσωπικό επίπεδο.

Είναι οι περιπτώσεις αυτές, όπου η λογική σηκώνει τα χέρια. Απλώς, γιατί ζητείται να γίνει κάτι, υπό συνθήκες που απαγορεύουν να συμβεί αυτό. Και το ερώτημα είναι, πώς τις αντιμετωπίζουμε. Η απάντηση, απλή στην έκφρασή της, και δύσκολη στην εφαρμογή της. Τουλάχιστον όσο συνεχίζουμε να λειτουργούμε προσκολλημένοι στη λογική του παραλόγου.

Η λύση λοιπόν είναι: σπάζοντας το φαύλο κύκλο. Κόβοντας το γόρδιο δεσμό. Τετραγωνίζοντας τον κύκλο. Το φαύλο κύκλο της στασιμότητας. Χρησιμοποιώντας την τετράγωνη λογική.

Στις παραπάνω περιπτώσεις, οι ενέργειες σε αυτό το πλαίσιο θα μπορούσαν να είναι οι εξής:

Η τράπεζα να εξετάσει την προηγούμενη συναλλακτική συμπεριφορά της επιχείρησης. Τις ικανότητες του ανθρώπινου δυναμικού της. Να διερευνήσει τις προοπτικές της αγοράς όπου δραστηριοποιείται. Την καινοτομικότητα των προϊόντων, υπηρεσιών και λύσεων που αυτή προσφέρει. Το κριτήριο του μεγέθους του τζίρου και των κερδών, δεν είναι από μόνο του ικανό να διασφαλίσει τα αυριανά αποτελέσματα, ούτε απαραίτητα την ίδια την ύπαρξη της επιχείρησης.

Αντίστοιχα, προσλαμβάνοντας έναν εργαζόμενο με μοναδικό, ή έστω απολύτως απαραίτητο κριτήριο την προϋπηρεσία, στερούμε την ευκαιρία από νέους ανθρώπους να εισέλθουν στο χώρο της εργασίας. Να προσφέρουν με τις φρέσκες γνώσεις τους, και κυρίως τη διάθεση και δυναμικότητά τους στην ανάπτυξη της επιχείρησής μας και της Οικονομίας.

Επομένως, η επιχείρηση θα έπρεπε να εξετάζει πρώτα απ’ όλα τις προσωπικές δεξιότητες του υποψηφίου, και το δυναμικό που διαθέτει για να εξελιχθεί μέσα στους κόλπους της.

Εν ολίγοις, όλα εξαρτώνται από την οπτική γωνία που βλέπουμε τα γεγονότα. Και τη διάθεσή μας να χρησιμοποιήσουμε τη “τετράγωνη λογική” για να διαλύσουμε το φαύλο κύκλο της στασιμότητας.

Ο Σταμάτης Παππάς, MEng/MBA, είναι Σύμβουλος Επιχειρήσεων