Εκπομπές αερίων – Κοστίζουν 10% πιο ακριβά στη Βρετανία σε σχέση με την ΕΕ λόγω… Brexit

Οι βρετανικές επιχειρήσεις πληρώνουν σημαντικά περισσότερα χρήματα για το διοξείδιο του άνθρακα που παράγουν σε σχέση με τους ανταγωνιστές τους στην ΕΕ λόγω της άρνησης της κυβέρνησης να συνδέσει τη βρετανική αγορά άνθρακα με τη μεγαλύτερη ευρωπαϊκή αγορά μετά το Brexit.

Η διαφορά αυτή θέτει τη βιομηχανία του Ηνωμένου Βασιλείου σε σημαντικό ανταγωνιστικό μειονέκτημα έναντι των ευρωπαίων αντιπάλων της, σε μια εποχή ραγδαίας αύξησης των τιμών της ενέργειας, αλλά δεν οδηγεί σε κανένα πρόσθετο όφελος για το περιβάλλον.

Σχεδόν 5 ευρώ πάνω στον τόνο

Οι εταιρείες του Ηνωμένου Βασιλείου πληρώνουν πάνω από 75 λίρες (περίπου 89,7 ευρώ) τον τόνο για τον άνθρακα που εκπέμπουν, ενώ παρόμοιες βιομηχανίες στην ΕΕ πληρώνουν έως και 85 ευρώ τον τόνο. Η διαφορά μειώθηκε ελαφρώς τις τελευταίες ημέρες, αλλά έφθασε περίπου τα 8-9 ευρώ ανά τόνο άνθρακα τον περασμένο μήνα, που ισοδυναμεί με ένα ασφάλιστρο περίπου 10% που καταβάλλεται από βρετανικές εταιρείες.

Η τιμή του άνθρακα στη Βρετανία είναι υψηλότερη επειδή η αγορά άνθρακα του Ηνωμένου Βασιλείου, που δημιουργήθηκε πέρυσι με τις πρώτες δημοπρασίες αδειών που έγιναν τον περασμένο Μάιο, είναι πολύ μικρότερη και δεν διαθέτει τη ρευστότητα του μεγαλύτερου συστήματος εμπορίας εκπομπών της ΕΕ (EU ETS) που λειτουργεί από το 2005 και καλύπτει όλες τις βαριές βιομηχανίες της ΕΕ.

Και στα δύο συστήματα, οι εταιρείες αγοράζουν εμπορεύσιμα δικαιώματα για να καλύψουν το διοξείδιο του άνθρακα που παράγουν, με καθαρότερες εταιρείες να μπορούν να πουλήσουν δικαιώματα σε εταιρείες πιο ρυπογόνες. Η τιμή λειτουργεί ως κίνητρο για τις εταιρείες ώστε να έχουν πιο «καθαρές» δραστηριότητες και θεωρείται ως ένας οικονομικά αποδοτικός τρόπος για την επίτευξη του στόχου των καθαρών μηδενικών εκπομπών.

Οι υπουργοί έχουν ένα σύντομο παράθυρο για να μειώσουν τις τιμές του άνθρακα στο Ηνωμένο Βασίλειο πριν από τις 18 Ιανουαρίου, την προθεσμία για την κυβέρνηση να εκδώσει επιπλέον άδειες στην αγορά, κάτι που θα μπορούσε να μειώσει μέρος της πίεσης των τιμών. Ωστόσο, οι ειδικοί είπαν ότι η σύνδεση με την αγορά της ΕΕ θα παρείχε μια καλύτερη μακροπρόθεσμη απάντηση και θα είχε οικονομική και περιβαλλοντική λογική.

Ο Tom Lord, επικεφαλής του τμήματος εμπορίας της Redshaw Advisors, δήλωσε: «Οι εταιρείες του Ηνωμένου Βασιλείου πληρώνουν σημαντικά περισσότερα από ό,τι στην ΕΕ. Το μεγάλο πρόβλημα για την αγορά του Ηνωμένου Βασιλείου είναι η ρευστότητα και το γεγονός ότι είναι νέα. Η ΕΕ έχει ένα ιστορικό πλεόνασμα [αδειών] για να επιστρέψει, αλλά το ΗΒ έχει περιορισμένη ζήτηση και μόνο μια προσφορά με το σταγονόμετρο».

Ζητούν ίδια βάση άνθρακα

Ο Lawson Steele, από κοινού επικεφαλής έρευνας άνθρακα και υπηρεσιών κοινής ωφελείας στην τράπεζα Berenberg, δήλωσε: «Αυτό είναι ένα μειονέκτημα [για τις εταιρείες του Ηνωμένου Βασιλείου]. Η πραγματικότητα είναι ότι η αγορά άνθρακα του Ηνωμένου Βασιλείου είναι πολύ μικρή λόγω του EU ETS. Δεδομένου ότι το Ηνωμένο Βασίλειο θέλει να συναλλάσσεται με την ΕΕ και η ΕΕ θέλει να συναλλάσσεται με το Ηνωμένο Βασίλειο, θα ήταν λογικό οι εταιρείες να βρίσκονται στην ίδια βάση άνθρακα».

Οι βρετανικές εταιρείες πλήρωναν ήδη υψηλότερες τιμές ενέργειας από τις αντίστοιχες της ΕΕ, που ανέρχονται σε περίπου 35 λίρες (41 ευρώ) ανά μεγαβατώρα περισσότερο, πρόσθεσε ο Joe Morris, της UK Steel, που αντιπροσωπεύει τη βιομηχανία χάλυβα. «Αυτό είναι ένα μακροχρόνιο πρόβλημα για τον τομέα του χάλυβα και κάτι που εξακολουθεί να παρεμποδίζει τη διεθνή ανταγωνιστικότητά μας», είπε.

Η επίδραση τόσο των υψηλότερων τιμών άνθρακα όσο και των υψηλότερων τιμών ενέργειας σε σύγκριση με την ΕΕ, καθώς και της έλλειψης συμφωνίας μετά το Brexit με τις ΗΠΑ, οι οποίες έριξαν πρόσφατα τους δασμούς στον χάλυβα της ΕΕ, ήταν να αποτραπούν οι επενδύσεις, είπε. «Αυτό επηρεάζει την ανταγωνιστικότητα των χαλυβουργικών εταιρειών, η οποία συνδέεται με επενδύσεις σε αυτές τις εταιρείες. Επηρεάζει την εμπιστοσύνη των μελών μας και δεν βοηθά τους ανθρώπους που εργάζονται στον κλάδο».

Οι εταιρείες χάλυβα ήταν σταθερά πίσω από τη στρατηγική του net zero, πρόσθεσε ο Morris, θεωρώντας ότι η ώθηση για απαλλαγή από τις εκπομπές άνθρακα προσφέρει ανταγωνιστικό πλεονέκτημα. «Υπάρχει μια ευκαιρία να είσαι παγκόσμιος ηγέτης στον πράσινο χάλυβα και τον καθαρό μηδενικό χάλυβα», είπε.

Οι πολιτικοί που μπήκαν στον πειρασμό από τις υψηλές τιμές της ενέργειας να «ξηλώσουν» τις πολιτικές για μηδενικές εκπομπές έκαναν λάθος, πρόσθεσε ο Steele της Berenberg. «Το να κατηγορείς την τιμή του άνθρακα είναι απίστευτο. Οι αυξανόμενες τιμές της ενέργειας τον τελευταίο χρόνο ήταν 85% λόγω της τιμής του φυσικού αερίου. Ο άνθρακας δεν είναι το πρόβλημα», είπε.

Η κυβέρνηση δεν έχει εξηγήσει γιατί μέχρι στιγμής έχει απορρίψει μια σύνδεση με το σύστημα της ΕΕ, αλλά πολλοί υποψιάζονται ότι είναι μέρος της επιθυμίας για ένα «καθαρό διάλειμμα» σκληρού Brexit, διατηρώντας όσο το δυνατόν λιγότερους ρυθμιστικούς δεσμούς.

Οι Φιλελεύθεροι Δημοκράτες και το κόμμα των Πρασίνων κάλεσαν την κυβέρνηση να συνδέσει το ETS του ΗΒ με το σύστημα της ΕΕ. Εάν η ΕΕ συμφωνούσε, η σύνδεση θα μπορούσε πιθανώς να επιτευχθεί αρκετά εύκολα, καθώς το σύστημα του Ηνωμένου Βασιλείου βασίζεται στο πρότυπο της αγοράς της ΕΕ, της οποίας το ΗΒ αποτελούσε βασικό μέρος και είχε ηγετικό ρόλο στο σχεδιασμό και την ενημέρωση ενώ ήταν μέλος της ΕΕ.