Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία: Μείωση εκπομπών από θαλάσσιες μεταφορές με βιώσιμα καύσιμα στη ναυτιλία

Την ικανοποίησή της εκφράζει η Κομισιόν για την πολιτική συμφωνία που επιτεύχθηκε μεταξύ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, βάσει της οποίας αυξάνεται η συμβολή του τομέα των θαλάσσιων μεταφορών στην επίτευξη του στόχου της ΕΕ για μείωση των καθαρών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά τουλάχιστον 55% έως το 2030 και για επίτευξη κλιματικής ουδετερότητας το 2050.

Ένωσις Ελλήνων Εφοπλιστών: Είναι επίκαιρη η ανάδειξη της στρατηγικής σημασίας της ναυτιλίας για την ευρωπαϊκή οικονομία

Σήμερα το πρωί, όπως ανακοίνωσε η ΕΕ, οι συννομοθέτες συμφώνησαν επί της πρωτοβουλίας FuelEU Maritime, ενός νέου κανονισμού της ΕΕ, βάσει του οποίου η ένταση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου των καυσίμων που χρησιμοποιεί η ναυτιλία θα μειωθεί σταδιακά, κατά 2% το 2025 και κατά 80% έως το 2050. Το μέτρο αυτό θα συμβάλει στη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου από τη ναυτιλία προωθώντας τη χρήση καθαρότερων καυσίμων και ενέργειας.

Η συμφωνία

Η συμφωνία συμπληρώνει την προσωρινή συμφωνία που επιτεύχθηκε στις 18 Δεκεμβρίου 2022 για τη συμπερίληψη των εκπομπών από τη ναυτιλία στο σύστημα εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπών της ΕΕ. Και οι δύο πρωτοβουλίες συμβάλλουν καθοριστικά στις προσπάθειες της ΕΕ για μείωση των εκπομπών από τις θαλάσσιες μεταφορές. Η συμφωνία αποτελεί ένα ακόμη σημαντικό βήμα για την έγκριση της νομοθετικής δέσμης της Επιτροπής για προσαρμογή στον στόχο του 55% στο πλαίσιο υλοποίησης της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας.

H Κομισιόν επισημαίνει ακόμη ότι στην ΕΕ, οι πλωτές μεταφορές παρήγαγαν το 3% έως 4% των συνολικών εκπομπών CO2 το 2021. Παρά τη μείωση της δραστηριότητας το 2020 λόγω της πανδημίας του κορονοϊού, η ναυτιλία αναμένεται να αναπτυχθεί, τροφοδοτούμενη από την αυξανόμενη ζήτηση για πρωτογενείς πόρους και μεταφορά εμπορευματοκιβωτίων.

Ο κανονισμός

Ο κανονισμός FuelEU Maritime θα βοηθήσει στην απομάκρυνση του άνθρακα από τον τομέα των θαλάσσιων μεταφορών θέτοντας μέγιστα ετήσια όρια στην ένταση αερίων θερμοκηπίου ανά πλοίο. Αυτοί οι στόχοι θα γίνουν πιο φιλόδοξοι με την πάροδο του χρόνου για να τονώνουν και να αντικατοπτρίζουν τις αναμενόμενες εξελίξεις στην τεχνολογία και την αυξημένη παραγωγή καυσίμων χαμηλών εκπομπών άνθρακα. Οι στόχοι καλύπτουν όχι μόνο το CO2, αλλά και τις εκπομπές μεθανίου και οξειδίου του αζώτου σε όλο τον κύκλο ζωής των καυσίμων.

Οι νέοι κανόνες εισάγουν επίσης μια πρόσθετη απαίτηση μηδενικών εκπομπών στο αγκυροβόλιο, επιβάλλοντας τη χρήση τροφοδοσίας  από την ξηρά (OPS) ή εναλλακτικών τεχνολογιών μηδενικών εκπομπών, από τα επιβατηγά πλοία και πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων, με σκοπό τον μετριασμό των εκπομπών ατμοσφαιρικής ρύπανσης στα λιμάνια , που συχνά βρίσκονται κοντά σε πυκνοκατοικημένες περιοχές.

Το FuelEU Maritime

Το FuelEU Maritime υιοθετεί μια προσέγγιση που βασίζεται σε στόχους και τεχνολογικά ουδέτερη, επιτρέποντας την καινοτομία και την ανάπτυξη νέων τεχνολογιών καυσίμων για την κάλυψη των μελλοντικών αναγκών και προσφέροντας στους φορείς εκμετάλλευσης την ελευθερία να αποφασίσουν ποια θα χρησιμοποιήσουν με βάση τα ειδικά προφίλ για το πλοίο ή τη λειτουργία. Ο κανονισμός προβλέπει επίσης έναν εθελοντικό μηχανισμό pool, ο οποίος επιτρέπει στα πλοία να επιτυγχάνουν τη συμμόρφωσή τους σε συνεργασία με ένα ή περισσότερα άλλα πλοία.

Έτσι, το pool στο σύνολό του  θα πρέπει να πληροί τα όρια έντασης αερίων του θερμοκηπίου κατά μέσο όρο.
Επιδίωξη της ΕΕ είναι να διατηρήσει ίσους όρους ανταγωνισμού και να διασφαλίσει ότι η αγορά βιώσιμων θαλάσσιων καυσίμων θα αναπτυχθεί και ότι οι θαλάσσιες μεταφορές θα συνεχίσουν να λειτουργούν καλά, συμβάλλοντας παράλληλα στους στόχους της ΕΕ για το κλίμα. Θα το κάνει αυτό αυξάνοντας τη ζήτηση για ανανεώσιμα καύσιμα και καύσιμα χαμηλών εκπομπών άνθρακα. Θα παρέχει ασφάλεια δικαίου στους φορείς εκμετάλλευσης πλοίων και στους παραγωγούς καυσίμων και θα βοηθήσει στην έναρξη της μεγάλης κλίμακας παραγωγής βιώσιμων ναυτιλιακών καυσίμων.

Με τη σειρά του, αυτό θα συμβάλει στη μείωση της διαφοράς τιμών μεταξύ ορυκτών και εναλλακτικών καυσίμων. Τονίζεται επίσης από την ανακοίνωση της Κομισιόν ότι έχει συμπεριληφθεί ειδικό καθεστώς κινήτρων για την υποστήριξη της απορρόφησης ανανεώσιμων καυσίμων μη βιολογικής προέλευσης με υψηλό δυναμικό απαλλαγής από τον άνθρακα.

Τα επόμενα βήματα

Η πολιτική συμφωνία που επιτεύχθηκε σήμερα το πρωί πρέπει τώρα να εγκριθεί επίσημα. Μόλις ολοκληρωθεί αυτή η διαδικασία από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο, οι νέοι κανόνες θα δημοσιευθούν στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και θα τεθούν σε ισχύ 20 ημέρες μετά τη δημοσίευσή τους.