ΗΠΑ: 14.000 παλιές πετρελαιοπηγές εξακολουθούν να επιβαρύνουν το περιβάλλον

Τι γίνονται οι πετρελαιοπηγές όταν τελειώσει το πετρέλαιο; Στον Κόλπο του Μεξικού, η απάντηση στο ερώτημα αυτό συνοδεύεται από έναν «λογαριασμό» ύψους 30 δισ. δολαρίων, προκειμένου να αποσοβηθούν σοβαροί κίνδυνοι για την υγεία και το περιβάλλον.

DNV: Η ζήτηση πετρελαίου θα μειωθεί στο μισό έως το 2050

14.000 ανοιχτές πετρελαιοπηγές

Όπως επισημαίνει το Bloomberg, επικαλούμενο μελέτη που διεξήγαγαν ερευνητές του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια στο Ντέιβις και του Κρατικού Πανεπιστημίου της Λουιζιάνα και η οποία δημοσιεύεται στο περιοδικό Nature Energy, η πιο συνηθισμένη λύση είναι η κάλυψη των πετρελαιοπηγών, μια διαδικασία γνωστή ως «απόφραξη και εγκατάλειψη». Όμως η λύση αυτή είναι δαπανηρή, και οι πετρελαϊκές εταιρείες δεν φημίζονται για την… γαλαντομία τους.

Έτσι, μόνο στα αμερικανικά ύδατα του Κόλπου του Μεξικού εκτιμάται ότι υπάρχουν 14.000 μη σφραγισμένες, μη παραγωγικές υπεράκτιες και παράκτιες πετρελαιοπηγές, που συνεχίζουν να απελευθερώνουν ουσίες οι οποίες «σε μεγάλες ποσότητες δεν είναι καλές για τα οικοσυστήματα ή την ανθρώπινη υγεία», όπως σημείωσε ο Mark Agerton, επίκουρος καθηγητής οικονομικών της γεωργίας και των πόρων στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας στο Ντέιβις και συν-συγγραφέας της μελέτης. «Δεν θέλουμε αυτά τα πράγματα στο πόσιμο νερό μας ή στο έδαφος δίπλα μας ή στα τρόφιμά μας», είπε.

Η μελέτη εκτιμά ότι μόνο η κάλυψη αυτών των πετρελαιοπηγών θα κόστιζε περισσότερα από 30 δισεκατομμύρια δολάρια.

Οι νομικές υποχρεώσεις

Οι εταιρείες που κατέχουν γεωτρήσεις πετρελαίου και φυσικού αερίου υποτίθεται ότι πρέπει να τα κλείνουν τις πετρελαιοπηγές στο τέλος της ωφέλιμης ζωής τους – αν και οι ακριβείς κανόνες ποικίλλουν αναλόγως την πολιτεία καθώς και το αν μια γεώτρηση βρίσκεται υπό ομοσπονδιακό ή πολιτειακό έλεγχο. Στην πράξη, όμως, η απόφραξη συχνά δεν γίνεται. Ορισμένες εταιρείες αφήνουν τα ανενεργά φρέατα σε αδράνεια με την ελπίδα να τα επαναλειτουργήσουν αργότερα. Άλλες μεταβιβάζουν την κυριότητα ή απλώς αποχωρούν.

Όπως αναφέρει το οικονομικό πρακτορείο, στις ΗΠΑ όταν μια γεώτρηση δεν έχει πλέον ιδιοκτήτη ή φορέα νομικά υπεύθυνο για τη φροντίδα της, καθίσταται «ορφανή». Για τις υπεράκτιες πετρελαιοπηγές σε ομοσπονδιακά ύδατα, αυτό σημαίνει ότι η ευθύνη για την απόφραξη και την εγκατάλειψη μπορεί να περιέλθει στις πολιτείες. Ο Agerton και οι συνάδελφοί του ερευνητές επικεντρώθηκαν στα παράκτια και υπεράκτια φρέατα επειδή το κόστος της απόφραξής τους είναι λιγότερο κατανοητό από ό,τι για τα αντίστοιχα χερσαία.

Σε όλη την περιοχή που μελετήθηκε, οι ερευνητές βρήκαν πολύ περισσότερες ανενεργές, μη αποφραγμένες γεωτρήσεις σε σχέση με τα ενεργά και παραγωγικά πηγάδια, ιδίως στις ακτές της Λουιζιάνα και του Τέξας. Προηγούμενη έρευνα με επικεφαλής τη Mary Kang του Πανεπιστημίου McGill διαπίστωσε ότι τρεις στις πέντε πετρελαιοπηγές στις ΗΠΑ, τόσο στη στεριά όσο και στην ανοικτή θάλασσα, είναι τώρα ανενεργές – αλλά μόνο το ένα τρίτο έχει οριστικά καταχωθεί και εγκαταλειφθεί.

«Αγκάθι» το κόστος

Ειδικά προγράμματα για το πρόβλημα των «ορφανών» πετρελαιοπηγών έχουν εκπονηθεί σε διάφορες πολιτείες, όμως τα ποσά που διατίθενται είναι εξαιρετικά μικρά για να καλύψουν το κόστος.

Πέρυσι, η κυβέρνηση Μπάιντεν διέθεσε 4,7 δισεκατομμύρια δολάρια για ένα νέο ομοσπονδιακό πρόγραμμα για την αντιμετώπιση των «ορφανών» πηγών, εκ των οποίων 1,8 δισεκατομμύρια δολάρια προορίζονταν για τις πολιτείες. Όμως θεωρείται βέβαιο ότι θα χρειαστούν πολύ περισσότερα κεφάλαια, ειδικά αν οι ΗΠΑ συνεχίσουν τη μετάβαση από τα ορυκτά καύσιμα στις ΑΠΕ.

Προσπαθώντας να δώσει ορισμένες κατευθυντήριες γραμμές για αντιμετώπιση του προβλήματος, η μελέτη προτείνει να δοθεί προτεραιότητα σε γεωτρήσεις κοντά στην ακτή, όπου η απόφραξη και εγκατάλειψη είναι φθηνότερη και έχει μεγαλύτερη περιβαλλοντική απόδοση.

Πίσω στους ενεργειακούς κολοσσούς

Βάσει του ισχύοντος νομοθετικού πλαισίου, εάν ο ιδιοκτήτης μιας πετρελαιοπηγής σε αυτά τα ύδατα πτωχεύσει, η ευθύνη για την απόφραξη και εγκατάλειψη της επιστρέφει στον προηγούμενο ιδιοκτήτη. Η μελέτη διαπίστωσε ότι σχεδόν το 90% των υπεράκτιων γεωτρήσεων που εντοπίστηκαν σε ομοσπονδιακά ύδατα στον Κόλπο του Μεξικού των ΗΠΑ ανήκουν σήμερα ή στο παρελθόν σε πετρελαϊκούς κολοσσούς, συμπεριλαμβανομένων των Chevron, Shell, Exxon Mobil, ConocoPhillips, BP, TotalEnergies και Eni.

Ο Agerton επισημαίνει την πτώχευση το 2020 της Fieldwood Energy, άλλοτε ιδιοκτήτριας πολλών πηγών στον Κόλπο του Μεξικού, για να δείξει πώς μπορεί να εξελιχθεί αυτή η διαδικασία. «[Η Fieldwood] πήρε όλες τις παλιές γεωτρήσεις, τις παρέδωσε σε μια εταιρεία που χρεοκόπησε και στη συνέχεια δημιούργησε μια νέα εταιρεία με καλύτερα περιουσιακά στοιχεία», λέει. «Κατά κάποιο τρόπο φόρτωσαν όλη αυτή την ευθύνη για την απόφραση και την εγκατάλειψη στην εταιρεία που χρεοκόπησε».

Το 2021, ομοσπονδιακό δικαστήριο αποφάσισε ότι οι Exxon Mobil, BP, Hess και Royal Dutch Shell – προηγούμενοι ιδιοκτήτες των γεωτρήσεων της Fieldwood στον Κόλπο του Μεξικού – θα πρέπει να πληρώσουν μέρος του κόστους της απόφραξής τους, το οποίο εκτιμάται σε 7,2 δισεκατομμύρια δολάρια.