ΙΧ: Ο κατάσκοπος που αγαπήσαμε

Θα οδηγούσε ποτέ ο Τζέιμς Μποντ ή άλλος πράκτορας της ΜΙ6 ένα καινούργιο, μοντέρνο αυτοκίνητο – με ηλεκτρικό κινητήρα ή ακόμα και συμβατικό; Ποτέ! Η ασημένια Aston Martin φαινόταν διαστημική πριν από έξι δεκαετίες, αλλά στην πραγματικότητα ήταν «γατάκι» μπροστά στα σημερινά Tesla ή ακόμα και στο πιο «ταπεινό» κορεάτικο ή και κινέζικο μοντέλο των 10.000 ευρώ (λέμε τώρα), που διαθέτει τα στάνταρ ηλεκτρονικά «καλούδια» – οθόνη με διαδικτυακή σύνδεση, σύστημα πλοήγησης και τα συναφή.

Έρευνα του Mozilla Foundation που δημοσιεύθηκε την Τετάρτη έδειξε ότι τα σύγχρονα αυτοκίνητα συνιστούν έναν πραγματικό εφιάλτη για όσους πασχίζουν για την προστασία των προσωπικών δεδομένων. Το εδρεύον στο Σαν Φρανσίσκο των ΗΠΑ Ίδρυμα έβαλε στο μικροσκόπιο 25 δημοφιλή μοντέλα ισάριθμων κατασκευαστών και διαπίστωσε ότι «όλα ανεξαιρέτως συλλέγουν περισσότερες πληροφορίες για τον χρήστη τους από όσες είναι απαραίτητες».

Σημειωτέον ότι το Ίδρυμα Mozilla είναι ένας Μη Κερδοσκοπικός Οργανισμός που συστάθηκε το 2003 και καθορίζει τις πολιτικές που διέπουν την ανάπτυξη και λειτουργία βασικών διαδικτυακών υποδομών, όπως και τις πολιτικές που διέπουν τον έλεγχο των εμπορικών σημάτων και πνευματικών δικαιωμάτων της θυγατρικής του Ιδρύματος, Mozilla Corporation. Η Mozilla Corporation είναι αρμόδια για το συντονισμό του προγράμματος περιήγησης Mozilla Firefox και της εφαρμογής ηλεκτρονικού ταχυδρομείου Mozilla Thunderbird.

«Απολύτως αναξιόπιστο προϊόν»

«Τα αυτοκίνητα είναι το χειρότερο και πιο επικίνδυνο προϊόν για την προστασία των προσωπικών δεδομένων που έχουμε δοκιμάσει ποτέ», σημειώνει το Ίδρυμα Mozilla, το οποίο έχει ήδη μελετήσει την «εχεμύθεια» και την ασφάλεια συνδεδεμένων με το Ίντερνετ χρονογράφων, ηχείων, καθώς επίσης και εφαρμογών χαλάρωσης και διαλογισμού (meditation apps).

Εν προκειμένω, οι κατασκευαστές αυτοκινήτων μπορούν να συλλέγουν πληροφορίες που σχετίζονται με τη χρήση του οχήματος (που αφορούν την οδήγησή του δηλαδή), αλλά και πληροφορίες που σχετίζονται με τις συνδεδεμένες υπηρεσίες του αυτοκινήτου, καθώς και άλλες εφαρμογές, όπως το λογισμικό πλοήγησης ή το ραδιοφωνικό streaming.

Το ενσωματωμένο στις οθόνες πολυμέσων λογισμικό καθιστά εξάλλου δυνατή τη λήψη δεδομένων από ένα έξυπνο κινητό τηλέφωνο που συνδέεται στο σύστημα. Επίσης συγκεντρώνει πληροφορίες σε περίπτωση που ο χρήστης έχει «κατεβάσει» την εφαρμογή του κατασκευαστή. «Από όλους τους κατασκευαστές, μοντέλα των οποίων εξέτασαν οι ερευνητές του Mozilla Foundation, μόνο η Renault και η Dacia, που ανήκουν στον ίδιο όμιλο, αναφέρουν ότι οι κάτοχοι του αυτοκινήτου έχουν το δικαίωμα να ζητήσουν τη διαγραφή των προσωπικών δεδομένων που συλλέχθηκαν κατά τη χρήση του οχήματός τους», αναφέρει χαρακτηριστικά το Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων (AFP).

Η Tesla στο στόχαστρο

Το 84% των κατασκευαστών που ελέγχθηκαν (19 από τους 25) παραδέχθηκε τη δυνατότητα κοινής χρήσης των πληροφοριών που συλλέγονται. Και το 76% παραδέχθηκε τη δυνατότητα πώλησης ή τέλος πάντων «διάθεσης» ή διαρροής τους. Στην κατάταξη των εμπορικών σημάτων κατασκευαστών που δημοσίευσαν οι ερευνητές βάσει κριτηρίων που σχετίζονται με την προστασία των προσωπικών δεδομένων, η Tesla έρχεται τελευταία. Κι αυτό λόγω του «ιδιαίτερα αναξιόπιστου  λογισμικού τεχνητής νοημοσύνης που διαθέτει», σύμφωνα με το Ίδρυμα Mozilla.

«Η Tesla έχει κατηγορηθεί πολλές φορές για δυσλειτουργίες στο λογισμικό υποστήριξης του οδηγού της», σημειώνει το AFP. «Αναφορά της Εθνικής Διοίκησης Ασφάλειας Οδικής Κυκλοφορίας των ΗΠΑ (NHTSA) κατέγραψε 273 ατυχήματα με Tesla που συνέβησαν από τον Ιούνιο του 2022 και στα οποία το πρόγραμμα ήταν ενεργό κατά τα 30 δευτερόλεπτα πριν από το συμβάν. Το Υπουργείο Δικαιοσύνης των ΗΠΑ έχει ξεκινήσει έρευνα για το θέμα, σύμφωνα με ανακοίνωση που έγινε στο Χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης στα τέλη Ιανουαρίου.

Προ-τελευταία στη λίστα, μπροστά από την Tesla, βρίσκεται η Nissan για την οποία η Mozilla αποκάλυψε ότι ήταν πιθανό να δημοσιοποιεί δεδομένα σχετικά με τη «σεξουαλική δραστηριότητα» των χρηστών του αυτοκινήτου. Η μελέτη του Ιδρύματος Mozilla έδειξε ότι η ασφάλεια των προσωπικών δεδομένων που συλλέγονται είναι πολύ μικρή, καθώς σε 17 από τις 25 επωνυμίες κατασκευαστών αυτοκινήτων που ελέγχθηκαν, διαπιστώθηκαν διαρροές δεδομένων την τελευταία τριετία ή επίσης και κακόβουλες διαδικτυακές επιθέσεις (από hackers).