Οι αναπτυσσόμενες χώρες οφείλουν στην Κίνα τουλάχιστον 1,1 τρισεκατομμύρια δολάρια – Και είναι ληξιπρόθεσμα

Οι αναπτυσσόμενες χώρες οφείλουν στους κινέζους δανειστές τουλάχιστον 1,1 τρισεκατομμύρια δολάρια, σύμφωνα με νέα ανάλυση δεδομένων που δημοσιεύθηκε τη Δευτέρα, με βάση την οποία περισσότερα από τα μισά από τα χιλιάδες δάνεια που έχει δώσει η Κίνα εδώ και δύο δεκαετίες είναι πλέον ληξιπρόθεσμα καθώς πολλοί δανειολήπτες δυσκολεύονται οικονομικά.

Κίνα: Τεράστια φυγή κεφαλαίων 160 δισ. δολαρίων – Τι φοβούνται οι δυτικές εταιρείες

Οι ληξιπρόθεσμες αποπληρωμές δανείων σε Κινέζους δανειστές αυξάνονται στα ύψη, σύμφωνα με το AidData, ένα πανεπιστημιακό ερευνητικό εργαστήριο στο πανεπιστήμιο William & Mary στη Βιρτζίνια, το οποίο διαπίστωσε ότι σχεδόν το 80% του δανειακού χαρτοφυλακίου της Κίνας στον αναπτυσσόμενο κόσμο υποστηρίζει αυτήν τη στιγμή χώρες που αντιμετωπίζουν οικονομική δυσπραγία.

Για χρόνια, το Πεκίνο χρηματοδοτούσε υποδομές σε φτωχότερες χώρες, στο πλαίσιο, εν μέρει, μιας προσπάθειας που ο Κινέζος ηγέτης Σι Τζινπίνγκ χαρακτήρισε τη ναυαρχίδα του «Belt and Road Initiative», γνωστή και ως νέος δρόμος του μεταξιού, η οποία ξεκίνησε πριν από μια δεκαετία.

Αυτή η χρηματοδότηση δόθηκε για δρόμους, αεροδρόμια, σιδηροδρόμους και σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής από τη Λατινική Αμερική στη Νοτιοανατολική Ασία και βοήθησε στην οικονομική ανάπτυξη των χωρών που δανείζονταν, σύμφωνα με το CNN.

Στην πορεία, οδήγησε πολλές κυβερνήσεις πιο κοντά στην αγκαλιά του Πεκίνου και έκανε την Κίνα τον μεγαλύτερο πιστωτή στον κόσμο, ενώ πυροδότησε επίσης κατηγορίες για ανεύθυνο δανεισμό.

Τώρα, το 55% των επίσημων δανείων της Κίνας προς τις αναπτυσσόμενες χώρες έχει εισέλθει σε περίοδο αποπληρωμής, σύμφωνα με την ανάλυση η οποία βασίστηκε σε στοιχεία από δύο δεκαετίες χρηματοδότησης 165 χωρών από την Κίνα.

Αυτά τα χρέη λήγουν εν μέσω δυσβάσταχτου οικονομικού κλίματος υψηλών επιτοκίων, δυσκολίας για τοπικά νομίσματα και επιβράδυνσης της παγκόσμιας ανάπτυξης.

Πολλά από αυτά τα δάνεια είχαν περιόδους χάριτος πέντε ή έξι ή επτά ετών… και στη συνέχεια αντιμετωπίστηκαν με δύο επιπλέον χρόνια χάριτος κατά τη διάρκεια των οποίων οι δανειολήπτες δεν χρειαζόταν να αποπληρώσουν, δήλωσε στο CNN ο εκτελεστικός διευθυντής και συντάκτης της έκθεσης της AidData, Μπραντ Παρκς.

«Τώρα τα πράγματα αλλάζουν… την τελευταία δεκαετία περίπου η Κίνα ήταν ο μεγαλύτερος επίσημος πιστωτής στον κόσμο και τώρα βρισκόμαστε σε αυτό το σημείο στροφής όπου είναι πραγματικά (η Κίνα) ο μεγαλύτερος επίσημος εισπράκτορας χρέους στον κόσμο», είπε χαρακτηριστικά.

Τα στοιχεία της AidData βασίζονται στη βάση δεδομένων που παρακολουθεί δεσμεύσεις δανείων και επιχορηγήσεων ύψους 1,34 τρισεκατομμυρίων δολαρίων από την κυβέρνηση της Κίνας και τους κρατικούς πιστωτές σε δανειολήπτες του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα σε χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος μεταξύ 2000 και 2021.

Αυτό το σύνολο δεδομένων, που δημιουργήθηκε με τη συλλογή πληροφοριών επίσημων και δημόσιων πηγών σχετικά με τα μεμονωμένα δάνεια και επιχορηγήσεις, παρέχει ένα από τα ευρύτερα διαθέσιμα παράθυρα στις διαβόητα αδιαφανείς κινεζικές χρηματοδοτικές δραστηριότητες.

Οι ερευνητές ανέφεραν επίσης στοιχεία που αναφέρθηκαν από δανειστές στην Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών με έδρα την Ελβετία, τα οποία είπαν ότι οι δανειολήπτες των αναπτυσσόμενων χωρών οφείλουν στους κινέζους δανειστές τουλάχιστον 1,1 τρισεκατομμύρια δολάρια και έως και 1,5 τρισεκατομμύρια δολάρια από το 2021.

Η AidData λέει ότι το Πεκίνο δεν χρειάστηκε ποτέ να αντιμετωπίσει περισσότερες από 10 οικονομικά αναξιοπαθούσες χώρες με απλήρωτα χρέη μέχρι το 2008. Όμως, μέχρι το 2021, υπήρχαν τουλάχιστον 57 χώρες με ανεξόφλητο χρέος προς κινεζικούς κρατικούς πιστωτές που ήταν σε οικονομική δυσπραγία, δείχνουν τα στοιχεία.

Αυτό φαίνεται να είναι ένας παράγοντας που αλλάζει τον τρόπο με τον οποίο η Κίνα δανείζει.

Η χρηματοδότηση για τα μεγάλα έργα υποδομής που είχαν κερδίσει την εύνοια του Πεκίνου σε όλον τον αναπτυσσόμενο κόσμο βρίσκονται σε απότομη υποχώρηση. Αντίθετα, η Κίνα παρέχει σημαντικό αριθμό δανείων έκτακτης ανάγκης διάσωσης, σύμφωνα με την AidData.

Η Κίνα παραμένει η μεγαλύτερη επίσημη πηγή αναπτυξιακής χρηματοδότησης στον κόσμο και συνεχίζει να ξεπερνάει σε χρηματοδότηση οποιαδήποτε ανεπτυγμένη οικονομία της G7, καθώς και διεθνείς δανειστές, λένε οι ερευνητές.

Αυτό συμβαίνει ακόμη και όταν οι ΗΠΑ και οι εταίροι τους στο G7 έχουν εντείνει τις δικές τους αντίστοιχες προσπάθειες. Μαζί ξεπέρασαν την Κίνα κατά περίπου 84 δισεκατομμύρια δολάρια το 2021.

Οι συνολικές δεσμεύσεις χρηματοδότησης από την Κίνα προς τον αναπτυσσόμενο κόσμο μειώθηκαν στην αρχή της πανδημίας, σύμφωνα με την AidData. Έπεσαν από τα υψηλά των 150 δισ. δολαρίων το 2016 και κάτω από τα 100 δισεκατομμύρια δολάρια το 2020 για πρώτη φορά από το 2014.

Ωστόσο, η χρηματοδότηση εξακολουθεί να ανέρχεται σε δεκάδες δισεκατομμύρια, σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία της AidData, η οποία τεκμηριώνει 79 δισεκατομμύρια δολάρια σε δεσμεύσεις για το 2021, συμπεριλαμβανομένων επιχορηγήσεων και δανείων, αυξημένες κατά 5 δισεκατομμύρια δολάρια σε σχέση με το προηγούμενο έτος.

Συγκριτικά, οι δεσμεύσεις χρηματοδότησης από την Παγκόσμια Τράπεζα ανήλθαν συνολικά σε περίπου 53 εκατομμύρια δολάρια το 2021.

Ωστόσο, ο δανεισμός κινεζικών έργων υποδομής ως ποσοστό των συνολικών δεσμεύσεων προς δανειολήπτες χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος, μειώθηκε από 65% το 2014 σε 50% το 2017 και πάλι από 49% το 2018 σε 31% το 2021.

Το 2021, το 58% του δανεισμού ήταν δάνεια έκτακτης ανάγκης διάσωσης, τα οποία βοηθούν τις αναξιοπαθούντες χώρες να παραμείνουν στη ζωή στηρίζοντας συναλλαγματικά αποθέματα και αξιολογήσεις πιστοληπτικής ικανότητας ή βοηθώντας τες να πληρώσουν χρέη σε άλλους διεθνείς δανειστές.

Αυτό σημαίνει ότι η Κίνα λειτουργεί όλο και περισσότερο ως «διεθνής διαχειριστής κρίσεων», σύμφωνα με την AidData, η οποία επεσήμανε ότι το αν οι δανειολήπτες θα διασωθούν εξαρτάται από τους κινδύνους που σηματοδοτούν για τον κινεζικό τραπεζικό τομέα.

«Σε επιφανειακό επίπεδο, η Κίνα σώζει τους δανειολήπτες, αλλά σε βαθύτερο επίπεδο διασώζει τις δικές της τράπεζες», σχολιάζει ο Παρκς.

Ο αντίκτυπος που θα μπορούσαν να έχουν αυτά τα προβληματικά δάνεια στον τραπεζικό τομέα της ίδιας της Κίνας, ο οποίος επιβαρύνεται από αυξανόμενα προβλήματα με το εσωτερικό χρέος, δεν είναι σαφής.

Η Κίνα έχει συμμετάσχει μαζί με άλλους δανειστές σε κοινές διαπραγματεύσεις για την ελάφρυνση του χρέους των προβληματικών δανειοληπτών, όπως η Ζάμπια και η Γκάνα, αλλά οι ερευνητές της AidData αναφέρουν ότι μπορεί επίσης να υπονόμευσε τις προσπάθειες για συντονισμένη ανακούφιση.

Έχει επίσης εκδώσει αυστηρότερες κυρώσεις για καθυστερημένες αποπληρωμές, σύμφωνα με τους ίδιους.

Το ήμισυ του χαρτοφυλακίου μη επείγουσας δανειοδότησης της Κίνας σε αναπτυσσόμενες χώρες παρέχεται τώρα μέσω κοινοπρακτικών δανειακών συμφωνιών, με περισσότερο από το 80% αυτών των συμφωνιών να αφορούν αυτούς τους δυτικούς ή πολυμερείς εταίρους.

Εν τω μεταξύ, για εκείνες τις χώρες που έχουν ήδη χρέη και επιδιώκουν να αναχρηματοδοτηθούν με δάνεια έκτακτης ανάγκης διάσωσης του Πεκίνου, οι ερευνητές της AidData προειδοποίησαν ότι «πρέπει να προσέχουν τον κίνδυνο να ανταλλάξουν φθηνότερο χρέος με ακριβότερο χρέος».