Η Μέρκελ ξαναγράφει την ιστορία της κρίσης

Τον Σεπτέμβριο του 2021 η Ανγκελα Μέρκελ αποχαιρετούσε την πολιτική σκηνή.

Λίγες ημέρες πριν από τις ομοσπονδιακές εκλογές που σφράγισαν την αποχώρησή της από την Καγκελαρία της Γερμανίας, η Μέρκελ είχε εμφανιστεί σε εκδήλωση στη θεατρική σκηνή του Ντύσελντορφ, όπου δόθηκε η ευκαιρία για έναν πρώτο απολογισμό της διαδρομής της.

Όταν το 2015 η παραμονή της Ελλάδας στην ευρωζώνη ήταν στην κόψη του ξυραφιού, η Μέρκελ με τη σθεναρή στάση της ακύρωσε το σχέδιο του τότε υπουργού Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε για «προσωρινή έξοδο» της Ελλάδας από το ευρώ.

Ποια ήταν «η δυσκολότερη στιγμή» στη 16χρονη θητεία της στην καγκελαρία, ήταν η ερώτηση από τη νιγηριανή συγγραφέα Νγκόζι Αντιτσι.

Η σιωπή της Μέρκελ

«Ηταν στην ευρωκρίση, όταν ζήτησα τόσο πολλά από τους πολίτες της Ελλάδας», απάντησε χωρίς περιστροφές η Μέρκελ.

«Ημουν βαθύτατα πεπεισμένη ότι δεν μπορούμε να έχουμε ένα κοινό νόμισμα εάν δεν έχουμε μια κοινή οικονομική βάση. Αλλά είναι απίστευτα σκληρό να βλέπεις πόσο αυτές οι απαιτήσεις πλήττουν τους πολίτες, καθώς η ανεργία στην Ελλάδα κάλπαζε, οι πολίτες είχαν λιγότερα λεφτά, η φορολογία αυξανόταν, στις αφίσες με παρουσίαζαν ως την κακή Γερμανίδα. Ηταν δύσκολο», θυμήθηκε η Μέρκελ.

Ηταν η πρώτη δημόσια, έμμεση αυτοκριτική της Μέρκελ για τη διαχείριση της ελληνικής κρίσης την προηγούμενη δεκαετία.

Εκτοτε οι δημόσιες εμφανίσεις της ήταν σπάνιες, με αποσπασματικές αναφορές σε δικές της ευθύνες για επίκαιρες κρίσεις, που έχουν την αφετηρία τους και στη δική της κυβερνητική θητεία.

Ο συνολικός και πλήρης απολογισμός έρχεται. Το 2024 θα κυκλοφορήσουν τα απομνημονεύματα της Ανγκελα Μέρκελ.

Για τη συγγραφή τους, η πρώην καγκελάριος έχει στο πλάι της την αιώνια διευθύντρια του πολιτικού της γραφείου Μπεάτε Μπάουμαν.

Το βιβλίο θα είναι μια «αποκλειστική ματιά» στην πολιτική ζωή και στο έργο της πρώην καγκελαρίου, «ένα βαρυσήμαντο ντοκουμέντο της σύγχρονης διεθνούς ιστορίας», υπόσχεται η Κέρστιν Γκλέμπα, εκδότρια του οίκου Kiepenheuer & Witsch.

Η περιγραφή της Μέρκελ για τη «δυσκολότερη στιγμή» της θητείας της δίνει μια πρόγευση για το κεφάλαιο που θα αφιερώσει στα απομνημονεύματά της στη διαχείριση της ελληνικής κρίσης. Σίγουρα δεν θα είναι μικρό.

«Το πρόγραμμα στήριξης της Ελλάδας είναι μονόδρομος («alternativlos») για τη σταθεροποίηση του συνόλου της ευρωζώνης», ήταν το επιχείρημα που προέβαλλε η πρώην καγκελάριος στην Ομοσπονδιακή Βουλή, κάθε φορά που έπρεπε να εγκριθούν τα Μνημόνια για την Ελλάδα και οι προβλεπόμενες εκταμιεύσεις για την Αθήνα.

Ποια ήταν «η δυσκολότερη στιγμή» στη 16χρονη θητεία σας στην καγκελαρία; ρώτησαν τον Σεπτέμβριο του 2021 την Ανγκελα Μέρκελ, όταν αποχαιρετούσε την πολιτική σκηνή. «Ηταν στην ευρωκρίση, όταν ζήτησα τόσο πολλά από τους πολίτες της Ελλάδας», απάντησε χωρίς περιστροφές η πρώην καγκελάριος

Το «μαστίγιο» και η παγίδα

Ο συστημικός κίνδυνος που συνιστούσε η Ελλάδα για την ευρωζώνη ήταν το «μαστίγιο» που χρησιμοποιούσε η Μέρκελ για να πειθαναγκάσει τους δύστροπους βουλευτές της συντηρητικής Χριστιανικής Ενωσης (CDU/CSU) που σήκωναν αντάρτικο κατά του προγράμματος στήριξης της Ελλάδας.

Αλλά ήταν και η παγίδα στην οποία έπεσε το «αντισυστημικό» μπλοκ του ΣΥΡΙΖΑ, το καταστροφικό πρώτο εξάμηνο του 2015 της πρώτης κυβέρνησης του Αλέξη Τσίπρα.

Στην κρίσιμη διαπραγμάτευση στις 15 Ιουλίου του 2015, όταν η παραμονή της Ελλάδας στην ευρωζώνη ήταν στην κόψη του ξυραφιού, η Μέρκελ προειδοποιούσε ότι «δεν θα υπάρξει συμφωνία με κάθε αντίτιμο».

Ωστόσο, στο τέλος δεν ακολούθησε τον πανίσχυρο τότε υπουργό Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, που απειλούσε ότι «ο χρόνος τελειώνει» για την Ελλάδα.

Με τη σθεναρή στάση της ακύρωσε το σχέδιο του Σόιμπλε για «προσωρινή έξοδο» της Ελλάδας από το ευρώ.

Το τρίτο και σκληρότερο Μνημόνιο που ακολούθησε ακύρωσε και τα σχέδια των εραστών της δραχμής που είχε στους κόλπους του το μπλοκ ΣΥΡΙΖΑ / ΑΝΕΛ.

Η σχέση εμπιστοσύνης με τον Τσίπρα

Επτά έλληνες πρωθυπουργούς γνώρισε η Ανγκελα Μέρκελ στη μακρόχρονη θητεία της, από τον Κώστα Καραμανλή το 2005 μέχρι τον Κυριάκο Μητσοτάκη σήμερα.

Με κανέναν δεν είχε τη σχέση που ανέπτυξε με τον ιδεολογικά εκ διαμέτρου αντίθετο Αλέξη Τσίπρα.

Τη χειρότερη σχέση είχε με τον Αντώνη Σαμαρά, πρόεδρο της Νέας Δημοκρατίας, αδελφού κόμματος του Χριστιανοδημοκρατικού (CDU).

Καθοριστική για την καγκελάριο δεν ήταν η ιδεολογική αφετηρία του Τσίπρα, αλλά η σχέση εμπιστοσύνης που ανέπτυξε η «μούτι» (μητέρα) Ανγκελα με τον πρωταθλητή της πολιτικής «κωλοτούμπας» Αλέξη, προκειμένου να μείνει η Ελλάδα στο ευρώ.

Στη συνέχεια προστέθηκε και η Συμφωνία των Πρεσπών, η οποία τερμάτισε τη μακροχρόνια διένεξη με τη Βόρεια Μακεδονία και άνοιξε τον δρόμο για την ένταξη της χώρας στην ΕΕ.

Η συμφωνία ήταν τεράστιας σημασίας για τη Μέρκελ, η οποία είχε δραστηριοποιηθεί ιδιαίτερα για την ευρωπαϊκή προοπτική των Δυτικών Βαλκανίων.

Και αυτή η πτυχή θα αποτελεί σίγουρα ένα σημαντικό κεφάλαιο στα απομνημονεύματα της Ανγκελα Μέρκελ.

Premium έκδοση «ΤΑ ΝΕΑ»