Μέση Ανατολή: Εμπορική συμφωνία ΗΑΕ – Ινδίας διατηρεί εν ζωή τον διάδρομο προς την Ευρώπη

Ένα βήμα για να διατηρηθεί ζωντανό – έστω και με «μηχανική υποστήριξη» – το μεγαλεπήβολο σχέδιο της Δύσης για έναν νέο εμπορικό διάδρομο από την Ευρώπη ως την Ινδία, έλαβε χώρα στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.

Μέση Ανατολή: Ο νέος εμπορικός διάδρομος που «πάγωσε» ο πόλεμος στη Γάζα

Την Τρίτη η Ινδία και το κράτος του Κόλπου υπέγραψαν μια συμφωνία – πλαίσιο για ανάπτυξη του εν λόγω διαδρόμου, η οποία επιτεύχθηκε κατά τη διάρκεια επίσκεψης του πρωθυπουργού Ναρέντρα Μόντι στα ΗΑΕ. Την είδηση γνωστοποίηση το υπουργείο Εξωτερικών της Ινδίας, χωρίς ωστόσο να δίνει στη δημοσιότητα πολλές λεπτομέρειες για τους όρους της συμφωνίας των δύο πλευρών.

«[Η συμφωνία] θα βασιστεί σε προηγούμενες συνεννοήσεις και συνεργασία για το θέμα αυτό και θα προωθήσει τη συνεργασία της Ινδίας και των ΗΑΕ για την προώθηση της περιφερειακής συνδεσιμότητας», ανέφερε η ανακοίνωση του υπουργείου.

Ο διάδρομος

Όπως υπενθυμίζει το Reuters, ο διάδρομος – που ανακοινώθηκε τον περασμένο Σεπτέμβριο στο περιθώριο της συνόδου κορυφής της G20 στο Νέο Δελχί – στόχος είναι να συνδέει την Ινδία με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, μέσω της Αραβικής Θάλασσας. Ακολούθως θα διασχίζει τη Σαουδική Αραβία και την Ιορδανία, πριν καταλήξει στο Ισραήλ – από όπου και θα συνεχίζει δια θαλάσσης ως την Ευρώπη.

Ωστόσο στην ανακοίνωση του ινδικού ΥΠΕΞ δεν γίνεται αναφορά σε καμία άλλη χώρα πέραν της Ινδίας και των ΗΑΕ, δύο χώρες των οποίων οι εμπορικοί δεσμοί έχουν διάρκεια άνω του ενός αιώνα.

Ο Μόντι συναντήθηκε με τον πρόεδρο των ΗΑΕ σεΐχη Μοχάμεντ μπιν Ζαγιέντ αλ Ναχιάν, τον οποίο ο Ινδός ηγέτης αποκαλεί συχνά αδελφό του.

«Σήμερα, η περιοχή μας περνάει δύσκολες στιγμές, αλλά λόγω της σχέσης μας μαζί σας, χτίζουμε πολλές ελπίδες και προσβλέπουμε σε ένα μέλλον με την Ινδία που θα είναι ισότιμο με τις φιλοδοξίες μας», δήλωσε ο σεΐχης Μοχάμεντ κατά τη συνάντηση με τον Μόντι την Τρίτη, σύμφωνα με βίντεο που αναρτήθηκε στο κανάλι του Μόντι στο YouTube.

Τα ΗΑΕ συνήψαν διπλωματικές σχέσεις με το Ισραήλ το 2020 στο πλαίσιο των υποστηριζόμενων από τις ΗΠΑ «Συμφωνιών του Αβραάμ». Κατά τη διάρκεια του τετράμηνου πολέμου του Τελ Αβίβ στη Γάζα τα Εμιράτα έχουν διατηρήσει τις διπλωματικές σχέσεις με το Ισραήλ, περιοριζόμενα σε επικρίσεις για τους ανελέητους βομβαρδισμούς στη Λωρίδα και σε εκκλήσεις για κατάπαυση του πυρός.

Η συμφωνία-πλαίσιο μεταξύ της Ινδίας και των ΗΑΕ φαίνεται να σηματοδοτεί ότι και τα δύο κράτη προωθούν το σχέδιο για τη δημιουργία του εμπορικού διαδρόμου, που ως βασικό στόχο έχει να υπονομεύσει τη στρατηγική της Κίνας για παγκόσμια επιρροή  μέσω της πρωτοβουλίας «μία ζώνη, ένας δρόμος».

Ο πόλεμος ανέτρεψε τους σχεδιασμούς

Η αποφασιστική συμφωνία για την προώθηση του νέου εμπορικού διαδρόμου είχε συναφθεί λίγες εβδομάδες πριν την έκρηξη του πολέμου στη Μέση Ανατολή. Είχε επικυρωθεί δε με μια τριμερή χειραψία μεταξύ του προέδρου των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν, του Ινδού πρωθυπουργού Ναρέντρα Μόντι και του Σαουδάραβα πρίγκιπα διαδόχου Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν. Ο Αμερικανός πρόεδρος είχε χαρακτηρίσει την συμφωνία ως μια «περιφερειακή επένδυση που αλλάζει το παιχνίδι».

Στο φόντο, μια ακόμα πιο σημαντική εξέλιξη θα δημιουργούσε το υπόστρωμα για να μπει στις ράγες το φιλόδοξο πρότζεκτ: Μία συμφωνία μεταξύ του Ισραήλ και της Σαουδικής Αραβίας. Το εξήγησε ο σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ, Τζέικ Σάλιβαν, κατά τη συμμετοχή του στο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ του Νταβός: Στόχος των ΗΠΑ ήταν «να εργαστούν για μια συμφωνία – πακέτο που θα περιλάμβανε ομαλοποίηση των σχέσεων μεταξύ του Ισραήλ και βασικών αραβικών κρατών» καθώς και «έναν πολιτικό ορίζοντα» για τους Παλαιστίνιους. «Αυτός ήταν ο στόχος μας πριν από τις 7 Οκτωβρίου», είπε.

Στην πράξη βεβαίως, ενδεχόμενη ομαλοποίηση των σχέσεων των αραβικών κρατών με το Ισραήλ χωρίς να έχει προηγηθεί διευθέτηση του παλαιστινιακού, θα έθετε ταφόπλακα στην επιθυμία των Παλαιστινίων για ίδρυση ανεξάρτητου κράτους, που θα τους προστάτευε από την καταπάτηση βασικών ανθρώπινων δικαιωμάτων την οποία υφίστανται επί δεκαετίες σε Γάζα και Δυτική Όχθη. Ο κίνδυνος αυτός φαίνεται ότι δεν πέρασε απαρατήρητος από τους ηγέτες της παλαιστινιακής αντίστασης, και πιθανώς αποτέλεσε έναν από τους λόγους πίσω από την επίθεση της 7ης Οκτωβρίου.