Επιτόκια: Τι φέρνει στις ζωές δανειοληπτών και καταθετών η μείωση από την ΕΚΤ

Άμεση επίδραση στην εγχώρια αγορά χρήματος αναμένεται να έχει η έναρξη του κύκλου χαλάρωσης της νομισματικής πολιτικής στη ζώνη του ευρώ τους επόμενους μήνες.

Στη Φρανκφούρτη αναμένουν τα στοιχεία για την πορεία του πληθωρισμού και της οικονομικής δραστηριότητας του α΄ τριμήνου 2024, για τη λήψη της σχετικής απόφασης.

Το δίλημμα της ΕΚΤ για τα επιτόκια: «Απρίλιος vs Ιούνιος» κι ένα ποντάρισμα στον Μάρτιο

Η επικεφαλής της ΕΚΤ Κριστίν Λαγκάρντ με κάθε ευκαιρία στις τελευταίες δημόσιες τοποθετήσεις της, επισημαίνει ότι το ύψος των παρεμβατικών της δεικτών θα εξαρτηθεί από δεδομένα που θα είναι διαθέσιμα στις αρχές του β΄ τριμήνου της χρονιάς.

Τα δύο στρατόπεδα

Ωστόσο, εντός του ΔΣ της ΕΚΤ υπάρχουν δύο σχολές σκέψης. Ορισμένα μέλη του υποστηρίζουν ότι οι μειώσεις θα πρέπει να καθυστερήσουν μέχρι να ελεγχθεί πλήρως ο πληθωρισμός.

Στον αντίποδα, διατυπώνεται η εκτίμηση ότι εάν δεν ξεκινήσει σύντομα η αποκλιμάκωσή τους, ακόμη και στη συνεδρίαση του Απριλίου, ελλοχεύει ο κίνδυνος μίας βαθιάς ύφεσης στην ευρωπαϊκή οικονομία.

Στο ζήτημα αναφέρθηκε σε χθεσινή του ομιλία ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννης Στουρνάρας, ο οποίος τάχθηκε υπέρ της εκκίνησης της διαδικασίας χαλάρωσης της νομισματικής πολιτικής από τον ερχόμενο Ιούνιο, με μικρά ωστόσο βήματα της τάξης των 25 μονάδων βάσης κάθε φορά.

Αυτό είναι, σύμφωνα με οικονομολόγους, το βασικό σενάριο για τις αποφάσεις που θα λάβει η ΕΚΤ το 2024. Εφόσον επαληθευτεί, το επιτόκιο διευκόλυνσης αποδοχής καταθέσεων από το 4% σήμερα, θα υποχωρήσει στο 2,75% τον ερχόμενο Δεκέμβριο, για να διαμορφωθεί στη ζώνη του 2% έως το τέλος του 2025.

Τα επιτόκια στην Ελλάδα

Μία τέτοια εξέλιξη θα επηρεάσει τα επιτόκια που προσφέρουν οι τράπεζες σε καταθέσεις και δάνεια στην Ελλάδα.

Η επίδρασή της κατά περίπτωση θα είναι η εξής:

Καταθετικά προγράμματα

Λόγω των προσδοκιών της αγοράς για μείωση των ευρωπαϊκών επιτοκίων, η προσαρμογή των χαρτοφυλακίων των τραπεζών έχει ήδη ξεκινήσει.

Συγκεκριμένα, στους λογαριασμούς προθεσμίας από τις αρχές του έτους έχουν καταργηθεί ορισμένα προϊόντα 24μηνης διάρκειας, ενώ έχουν μειωθεί οι αποδόσεις από κάποια πιστωτικά ιδρύματα σε προϊόντα 12 μηνών και άνω.

Την ίδια στιγμή όμως, καταγράφηκαν και αυξήσεις επιτοκίων σε 6μηνες προθεσμιακές καταθέσεις.

Το επόμενο διάστημα η καμπύλη των επιτοκίων αναμένεται να γυρίσει σε αρνητική. Δηλαδή, θα προσφέρονται καλύτερες αποδόσεις στις πιο βραχυπρόθεσμες καταθέσεις.

Σημειώνεται ότι δεν θα υπάρξουν αλλαγές στα προϊόντα ανοιχτής ζήτησης (Ταμιευτήριο, τρεχούμενοι λογαριασμοί), καθώς σήμερα οι αποδόσεις του βρίσκονται στο 0% ή ελάχιστες μονάδες βάσης πάνω από αυτά τα επίπεδα.

Εξάλλου, από τις τροποποιήσεις αυτές δεν επηρεάζονται όσοι έχουν ήδη δεσμεύσει τα χρήματά τους σε προθεσμιακή κατάθεση, καθώς το επιτόκιο είναι προκαθορισμένο για όλη την περίοδο της σύμβασης.

Υφιστάμενες χορηγήσεις

Σε κάθε περίπτωση, όσοι αποπληρώνουν δάνεια με σταθερό επιτόκιο, δεν θα δουν καμία μεταβολή στις δόσεις τους για όλη τη διάρκεια ισχύος του.

Από την άλλη, ευνοημένοι θα είναι όσοι έχουν συμβάσεις με κυμαινόμενο επιτόκιο. Στις λιγότερες, που είναι συνδεδεμένες με το βασικό επιτόκιο της ΕΚΤ, η μείωση στη δόση θα φανεί μετά τις αποφάσεις της.

Σε όσες είναι συνδεδεμένες με τους δείκτες Euribor, οι δόσεις εκτιμάται θα αρχίσουν να μειώνονται νωρίτερα. Κι αυτό διότι οι συγκεκριμένοι δείκτες προεξοφλούν τις κινήσεις της ΕΚΤ.

Ειδική περίπτωση αποτελούν τα στεγαστικά δάνεια, στα οποία οι τράπεζες έχουν παγώσει τις δόσεις από την περασμένη άνοιξη, κλειδώνοντας τους δείκτες αναφοράς στα επίπεδα του 2,8% – 2,9%.

Ως εκ τούτου, για να υποχωρήσουν οι μηνιαίες καταβολές σε αυτά τα προγράμματα, θα πρέπει τα ευρωπαϊκά επιτόκια να πέσουν κάτω από τα προαναφερθέντα επίπεδα, κάτι που αναμένεται να συμβεί στις αρχές της ερχόμενης χρονιάς.

Νέα δάνεια

Η μείωση του κόστους δανεισμού στην ευρωζώνη θα επιτρέψει στις τράπεζες να προσφέρουν φθηνότερες χορηγήσεις σε όλες τις κατηγορίες πίστης.

Άλλωστε, στόχο των πιστωτικών ιδρυμάτων αποτελεί η ενεργοποίηση της ζήτησης για νέο δανεισμό, η οποία εξυπηρετείται από την υποχώρηση του κόστους δανεισμού.