Το «αγαπημένο» να μισούμε μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα

Περίεργους συνειρμούς και συνήθως φορτισμένους προκαλεί η ετήσια υποχρέωση της χώρας για την υποβολή μεσοπρόθεσμου προγράμματος. Το βασικό αυτό εργαλείο πολιτικής, υποχρέωση κάθε χώρας της Ευρωπαϊκής Ενωσης, έχει άλλοτε δυσφημιστεί ταυτισμένο με τις μνημονιακές υποχρεώσεις της χώρας. Αλλοτε, όπως το φετινό, περιγράφει έναν πιο ορθολογικό δρόμο, αλλά κρύβει και μια αναγκαιότητα, την προσαρμογή της χώρας στο νέο δημοσιονομικό πλαίσιο που θα ισχύσει στην Ευρώπη από το 2025.

Σχεδόν πάντα σε αυτή τη χώρα, όμως, προκαλούσε εντάσεις. Σε πολύ πιο φορτισμένες εποχές, οι τόνοι είχαν ξεπεράσει κατά πολύ τα όρια μιας συνήθους διαδικασίας. Το 2011 ο τότε αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης Αντώνης Σαμαράς, είχε κατηγορήσει την κυβέρνηση Παπανδρέου του ΠΑΣΟΚ ότι το δίλημμα που έμπαινε «μεσοπρόθεσμο ή χρεοκοπία» είναι στην ουσία μια προπαγανδιστική εκστρατεία φόβου, η οποία δεν πείθει κανένα. Εναν χρόνο αργότερα, μετά τις εκλογές το 2012 αναγκάζονταν, ο ίδιος πλέον ως πρωθυπουργός, να συμφωνήσει μετά από διαπραγμάτευση σχεδόν πέντε μηνών, το πιο δύσκολο μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα για την περίοδο 2013-2016, με μέτρα ύψους 18,9 δισ. ευρώ, από τα οποία τα 9,4 δισ. αφορούσαν το 2013.

Δύο χρόνια μετά το 2014 μια άλλη αξιωματική αντιπολίτευση, αυτή του ΣΥΡΙΖΑ του Αλέξη Τσίπρα, κατηγορούσε την κυβέρνηση Σαμαρά, για ένα σχετικά αδιάφορο μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα που έφερνε εκείνη τη χρονιά, το οποίο χαρακτήριζε με τον βαρύγδουπο τίτλο της εποχής, «νέο μνημόνιο». Ελεγε μάλιστα ότι «για εμφανείς μικροπολιτικούς προεκλογικούς λόγους προσπαθούν να στήσουν νέα παράσταση επιτυχίας αποκρύπτοντας τα νέα μέτρα».

Τρία χρόνια μετά και δύο μετά την υπογραφή του τρίτου μνημονίου, το 2017 η κυβέρνηση Τσίπρα έφερνε το δικό της μεσοπρόθεσμο. Με τη μορφή πολυνομοσχεδίου ψηφίστηκαν μέτρα που περιλαμβάνονταν σε αυτό συνολικού ύψους 5,4 δισ. ευρώ. Γενικώς όλο το πολιτικό σύστημα της προηγούμενης δεκαετίας, πέρασε από την ευρωπαϊκή βάσανο του μεσοπροθέσμου και σχεδόν όλοι βγήκαν «τραυματισμένοι».

Στις μέρες μας προφανώς έχουν αλλάξει οι εποχές, αλλά μη γελιέστε, το νέο μεσοπρόθεσμο που θα υποβάλει η κυβέρνηση Μητσοτάκη στην Ευρωπαϊκή Ενωση, θα προκαλέσει πάλι εντάσεις. Οχι με το κείμενο που παρουσιάστηκε τη Μεγάλη Εβδομάδα, αλλά με το τελικό, το κανονικό 4ετές πρόγραμμα. Αυτό που θα αποσταλεί το φθινόπωρο, μακριά από τη φόρτιση των ευρωεκλογών, όταν και θα οριοθετηθούν οι στόχοι για το οικονομικό περιβάλλον στο οποίο θα εκτελεστεί και κυρίως η «οροφή» δαπανών που θα μπει για κάθε χώρα και προβλέπεται στο νέο δημοσιονομικό πλαίσιο που θα ισχύσει από τον Ιανουάριο.

Με λίγα λόγια, αυτά που διαβάσαμε είναι καλά σε επίπεδο προθέσεων. Μας παρουσιάστηκε μια ανασκόπηση των επιτευγμάτων της σημερινής κυβέρνησης και μια προαναγγελία κάποιων θετικών μέτρων που θα ενταχθούν στον νέο προϋπολογισμό του 2025. Ωστόσο το ακριβές πλαίσιο που θα υπάρξει βάσει των νέων δημοσιονομικών κανόνων, θα πρέπει να κάνουμε υπομονή μερικούς μήνες για να το διαβάσουμε, αφού πρώτα κάνουμε εκλογές…