Η αύξηση της παραγωγικότητας κλειδί για την ευημερία

Το περιβάλλον για τις επιχειρήσεις για τη χρονιά που έρχεται, όπως και για αυτή που φεύγει, επηρεάζεται από μια πληθώρα εξελίξεων. Από τη μία, η διεθνής συγκυρία με την αυξανόμενη αβεβαιότητα στην ευρύτερη γειτονιά μας και το πολύ υψηλό ενεργειακό κόστος εντείνουν τις πληθωριστικές πιέσεις και πιέζουν τα εισοδήματα των εργαζομένων. Πρόκειται για μια κατάσταση που τείνει να αποκτήσει μόνιμα χαρακτηριστικά λόγω της κλιματικής αλλαγής (κυρίως στα τρόφιμα), του πολέμου στην Ουκρανία (με μεγάλες επιπτώσεις στην ενέργεια) και της μεγάλης αναστάτωσης στην εφοδιαστική αλυσίδα, τη στιγμή που και το διεθνές εμπόριο διαταράσσεται, όπως για παράδειγμα μέσω της επιστροφή των δασμών μετά την εκλογή Τραμπ. Η πίεση στα εισοδήματα είναι μια πραγματικότητα και η ανάγκη ενίσχυσής τους επίσης. Και σε αυτή τη διαδικασία όλοι έχουμε μερίδιο της ευθύνης ώστε το πρόβλημα να συζητηθεί στην πραγματική του βάση και οι πρωτοβουλίες που θα αναληφθούν να φέρουν τα καλύτερα δυνατά αποτελέσματα.

Για παράδειγμα, βλέπουμε μια έξαρση των προστίμων προς τις επιχειρήσεις για «αθέμιτη κερδοφορία», μια δυνατότητα που ξεκίνησε από την πανδημία και που λαμβάνει συνεχώς παρατάσεις. Αν και η ανάγκη προστασίας των καταναλωτών είναι κεφαλαιώδης, και κάποια πρόστιμα είναι δίκαια, έχει σημασία να μη θεωρήσουμε ότι οι πιέσεις στα εισοδήματα των εργαζομένων μπορούν να αντιμετωπιστούν μέσα από την επιβολή τους. Ούτε και πρέπει να ξεχνάμε ότι οι συνέπειές τους για τη φήμη των επιχειρήσεων είναι άμεσες, ενώ λόγω της αργής απονομής δικαιοσύνης, τυχόν διορθώσεις και αναιρέσεις έρχονται πολύ αργότερα.

Προκειμένου να ενισχύσουμε τα εισοδήματα των εργαζομένων με διαρθρωτικό και μόνιμο τρόπο, όπως έχει κάνει, για παράδειγμα, η Πορτογαλία, πρέπει να μπορεί να το υποστηρίξει και η παραγωγική οικονομία. Για την Ελλάδα αυτό σημαίνει πως για να αυξηθούν τα εισοδήματα με τρόπο που δεν θα απειλείται η βιωσιμότητά τους πρέπει να βελτιώσουμε σημαντικά και την παραγωγικότητά μας.

Η σκληρή αλήθεια είναι πως η παραγωγικότητά μας δεν βελτιώνεται και ειδικά σε σχέση με τους ανταγωνιστές μας. Παραμένουμε πολύ χαμηλά με μόλις €38/ώρα εργασίας παραγόμενο προϊόν, όταν στη Γερμανία είναι €75 ευρώ και στη Δανία €141.

Παράλληλα, αυξάνει με αρκετά χαμηλούς ρυθμούς (2,6% έναντι 7,1% στην ΕΕ). Σύμφωνα με το ΚΕΠΕ, η παραγωγικότητα της εργασίας αυξήθηκε ελάχιστα (από 38.800 σε 39.100 ευρώ σε όρους ΑΕΠ/εργαζόμενο) μεταξύ 2019 και 2023. Σαφώς βέβαια στη μεγάλη εικόνα και η ΕΕ έχει πρόβλημα παραγωγικότητας, κάτι που αποτελεί και κεντρική διαπίστωση και πυλώνα των προτάσεων της Εκθεση Ντράγκι.

Όμως, η δεύτερη σκληρή αλήθεια είναι πως αν αυξήσουμε τους μισθούς χωρίς αύξηση της παραγωγικότητας, το μόνο που θα καταφέρουμε είναι μια, βραχυπρόθεσμη, τεχνητή αύξηση – που δεν οριοθετείται από τα πραγματικά παραγωγικά δεδομένα. Αυτή με τη σειρά της διαβρώνει την ανταγωνιστικότητα και εν τέλει εξασθενεί την παραγωγική βάση και τη δυνατότητά της να συμβάλλει στην οικονομική και κοινωνική ευημερία.

Στην Ελλάδα, επίσης, επιβιώνει ο μύθος ότι οι επιχειρήσεις δεν θέλουν να δίνουν αυξήσεις. Η πραγματικότητα όμως είναι διαφορετική. Οι επιχειρήσεις θα ήθελαν να αυξάνουν περισσότερο τις απολαβές των εργαζομένων τους, τόσο για να είναι ικανοποιημένοι ως επαγγελματίες όσο και για την ενίσχυση της αγοραστικής τους δύναμης ως πολιτών και καταναλωτών.

Όμως, δεν μπορούν να το κάνουν σε βαθμό που να τις καθιστά μη παραγωγικές και άρα και μη ανταγωνιστικές.

Για αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία να δώσουμε βάρος στην αύξηση της παραγωγικότητας, ένα ζήτημα που έχει αποκτήσει διαχρονικά χαρακτηριστικά. Για παράδειγμα, ο ΣΕΒ το έχει αναδείξει, ήδη, από τη δεκαετία του 1960. Σε αυτή την κατεύθυνση πρέπει να κινηθούμε λίγο διαφορετικά από ό,τι στο παρελθόν. Εκεί αποσκοπούν τόσο οι προτάσεις μας για τις επενδύσεις στην εγχώρια παραγωγή, στην τεχνολογία, στην ενδυνάμωση του ανθρώπινου δυναμικού, όσο και η ανάδειξη της ανάγκης ενός νέου κοινωνικού συμβολαίου που θα επιτρέψει στην οικονομία να προσαρμοστεί σε έναν κόσμο που αλλάζει ταχύτατα.

Ο κ. Σπύρος Θεοδωρόπουλος είναι πρόεδρος του ΔΣ του ΣΕΒ

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΣ ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ- ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ