Ισραήλ-Ιράν: Το Τελ Αβίβ απειλεί ότι θα «καεί» η Τεχεράνη αν συνεχιστούν οι επιθέσεις

Το Ιράν και το Ισραήλ βρέθηκαν σε άμεση σύγκρουση το Σάββατο, με ανταλλαγή πυραυλικών επιθέσεων και αεροπορικών βομβαρδισμών, μία ημέρα μετά την έναρξη μεγάλης ισραηλινής επιχείρησης εναντίον της Τεχεράνης.

Η ισραηλινή επίθεση, που ξεκίνησε την Παρασκευή, είχε ως στόχο ανώτερους διοικητές και επιστήμονες του ιρανικού πυρηνικού προγράμματος, ενώ βομβαρδίστηκαν και πυρηνικές εγκαταστάσεις με δηλωμένο σκοπό να εμποδιστεί η ανάπτυξη πυρηνικού όπλου. Το Ισραήλ ανακοίνωσε ότι έπληξε περισσότερους από 150 στόχους σε όλη την ιρανική επικράτεια, όπως σημειώνει το Reuters.

Στην Τεχεράνη, η κρατική τηλεόραση μετέδωσε ότι περίπου 60 άνθρωποι, ανάμεσά τους 20 παιδιά, σκοτώθηκαν σε επίθεση εναντίον πολυκατοικίας, ενώ αναφέρθηκαν πολλαπλές επιθέσεις σε διάφορες περιοχές της χώρας. Συνολικά, το Ιράν ανακοίνωσε 78 νεκρούς την πρώτη ημέρα και δεκάδες επιπλέον θύματα τη δεύτερη ημέρα των επιθέσεων.

Η ιρανική απάντηση ήταν άμεση. Στο Ισραήλ, οι σειρήνες αεροπορικής επιδρομής οδήγησαν τους πολίτες στα καταφύγια, καθώς κύματα πυραύλων διέσχισαν τον ουρανό και τα ισραηλινά συστήματα αεράμυνας ενεργοποιήθηκαν για να τους αναχαιτίσουν.

Τουλάχιστον τρεις άνθρωποι σκοτώθηκαν κατά τη διάρκεια της νύχτας, ενώ δεκάδες τραυματίστηκαν. Ισραηλινός αξιωματούχος ανέφερε ότι το Ιράν εκτόξευσε περίπου 200 βαλλιστικούς πυραύλους σε τέσσερα διαδοχικά κύματα, ενώ η νυχτερινή επίθεση περιλάμβανε εκατοντάδες βαλλιστικούς πυραύλους και μη επανδρωμένα αεροσκάφη, σύμφωνα με ισραηλινές πηγές.

Ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ επαίνεσε τις ισραηλινές επιθέσεις και προειδοποίησε για πολύ χειρότερες συνέπειες εάν το Ιράν δεν αποδεχθεί άμεσα τη δραστική μείωση του πυρηνικού του προγράμματος, όπως απαιτούν οι Ηνωμένες Πολιτείες στις διαπραγματεύσεις που επρόκειτο να επαναληφθούν την Κυριακή.

«Θα καεί η Τεχεράνη»

Το Ισραήλ δήλωσε ότι η επιχείρησή του μπορεί να διαρκέσει εβδομάδες και κάλεσε τον ιρανικό λαό να εξεγερθεί εναντίον των θρησκευτικών ηγετών της χώρας, γεγονός που εντείνει τις ανησυχίες για μια ευρύτερη περιφερειακή σύγκρουση με πιθανή εμπλοκή εξωτερικών δυνάμεων. Οι Ηνωμένες Πολιτείες, βασικός σύμμαχος του Ισραήλ, συνέδραμαν στην κατάρριψη ιρανικών πυραύλων, όπως δήλωσαν δύο Αμερικανοί αξιωματούχοι. Ο Ισραηλινός υπουργός Άμυνας Ισραήλ Κατζ προειδοποίησε: «Εάν ο Ανώτατος Ηγέτης Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ συνεχίσει να εκτοξεύει πυραύλους κατά του ισραηλινού εδάφους, η Τεχεράνη θα καεί».

Το Ιράν είχε δεσμευτεί να απαντήσει στη σφοδρή επίθεση της Παρασκευής, η οποία προκάλεσε σημαντικές απώλειες στην πυρηνική και στρατιωτική ηγεσία της χώρας και εκτεταμένες ζημιές σε πυρηνικές εγκαταστάσεις και στρατιωτικές βάσεις. Η Τεχεράνη προειδοποίησε επίσης τους συμμάχους του Ισραήλ ότι οι περιφερειακές στρατιωτικές τους βάσεις θα αποτελέσουν στόχους εάν συνδράμουν στην κατάρριψη ιρανικών πυραύλων, σύμφωνα με την ιρανική κρατική τηλεόραση.

Ωστόσο, οι 20 μήνες πολέμου στη Γάζα και η σύγκρουση στον Λίβανο το προηγούμενο έτος έχουν αποδυναμώσει τους ισχυρότερους περιφερειακούς συμμάχους του Ιράν – τη Χαμάς στη Γάζα και τη Χεζμπολάχ στον Λίβανο – περιορίζοντας τις επιλογές της Τεχεράνης για αντίποινα. Τα αραβικά κράτη του Κόλπου, που παραδοσιακά αντιμετωπίζουν με επιφύλαξη το Ιράν αλλά ανησυχούν για το ενδεχόμενο ευρύτερης σύγκρουσης, έχουν καλέσει σε αυτοσυγκράτηση. Οι ανησυχίες για διαταραχή στις κρίσιμες πετρελαϊκές εξαγωγές της περιοχής του Κόλπου οδήγησαν σε άνοδο της τιμής του αργού κατά περίπου 7% την Παρασκευή.

Ο Ιρανός στρατηγός και βουλευτής Εσμαήλ Κοσαρί δήλωσε ότι η χώρα εξετάζει σοβαρά το ενδεχόμενο κλεισίματος των Στενών του Ορμούζ, της κρίσιμης διόδου για το πετρέλαιο που μεταφέρεται από τον Κόλπο.

Νύχτα τρόμου στο Ισραήλ και το Ιράν

Στο Ρισόν ΛεΖιόν, νότια του Τελ Αβίβ, οι υπηρεσίες έκτακτης ανάγκης διέσωσαν ένα μικρό κορίτσι που είχε παγιδευτεί σε σπίτι που επλήγη από πύραυλο. Βίντεο έδειξαν διασώστες να ψάχνουν στα ερείπια κατεστραμμένου σπιτιού. Στο δυτικό προάστιο Ραμάτ Γκαν, κοντά στο αεροδρόμιο Μπεν Γκουριόν, η Λίντα Γκρίνφελντ περιέγραψε την καταστροφή του διαμερίσματός της: «Καθόμασταν στο καταφύγιο και ξαφνικά ακούσαμε έναν τόσο δυνατό κρότο. Ήταν τρομακτικό».

Ο ισραηλινός στρατός ανακοίνωσε ότι αναχαίτισε ιρανικούς πυραύλους εδάφους-εδάφους καθώς και μη επανδρωμένα αεροσκάφη, ενώ δύο ρουκέτες εκτοξεύθηκαν από τη Γάζα. Στο Ιράν, οι δύο ημέρες ισραηλινών επιθέσεων κατέστρεψαν πολυκατοικίες, σκοτώνοντας οικογένειες και γείτονες ως παράπλευρες απώλειες σε επιθέσεις που στόχευαν επιστήμονες και ανώτερους αξιωματούχους στα σπίτια τους.

Ένα από τα πιο σοκαριστικά περιστατικά σημειώθηκε όταν πύραυλος κατέρριψε ένα 14όροφο κτίριο στην Τεχεράνη. Η κρατική τηλεόραση μετέδωσε ότι εκτιμάται πως 60 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους εκεί, αν και ο αριθμός δεν έχει επιβεβαιωθεί επίσημα. Οι εικόνες από τα επακόλουθα έδειξαν το κτίριο να έχει ισοπεδωθεί, με την πρόσοψη αρκετών ανώτερων ορόφων να έχει καταρρεύσει στο δρόμο, ενώ τσιμεντένιες πλάκες κρέμονταν επικίνδυνα από γειτονικό κτίριο. «Καπνός και σκόνη γέμισαν όλο το σπίτι και δεν μπορούσαμε να αναπνεύσουμε», δήλωσε ο 45χρονος κάτοικος της Τεχεράνης Μοχσέν Σαλεχί στο ιρανικό πρακτορείο ειδήσεων WANA, μετά από νυχτερινή αεροπορική επιδρομή που ξύπνησε την οικογένειά του.

Το πρακτορείο ειδήσεων Fars ανέφερε ότι δύο βλήματα έπληξαν το αεροδρόμιο Mehrabad, που βρίσκεται στην πρωτεύουσα και χρησιμοποιείται τόσο για πολιτικές όσο και για στρατιωτικές πτήσεις. Με την αεράμυνα του Ιράν να έχει υποστεί σοβαρές ζημιές, ο αρχηγός της Ισραηλινής Πολεμικής Αεροπορίας Τομέρ Μπαρ δήλωσε ότι «ο δρόμος προς το Ιράν έχει ανοίξει». Σε προετοιμασία για πιθανή περαιτέρω κλιμάκωση, εφεδρικές μονάδες αναπτύσσονται σε όλο το Ισραήλ. Ο Στρατιωτικός Ραδιοφωνικός Σταθμός ανέφερε ότι δυνάμεις τοποθετήθηκαν κατά μήκος των συνόρων με τον Λίβανο και την Ιορδανία.

Χτυπήματα στις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν

Το Ισραήλ θεωρεί το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν ως υπαρξιακή απειλή και δήλωσε ότι ο βομβαρδισμός σχεδιάστηκε για να αποτρέψει τα τελευταία βήματα προς την παραγωγή πυρηνικού όπλου. Στρατιωτικός αξιωματούχος δήλωσε το Σάββατο ότι το Ισραήλ προκάλεσε σημαντικές ζημιές στις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν στη Νατάνζ και το Ισφαχάν, αλλά δεν είχε μέχρι στιγμής επιχειρήσει σε άλλη εγκατάσταση εμπλουτισμού ουρανίου, τη Φορντό. Ο ίδιος αξιωματούχος ανέφερε ότι το Ισραήλ «εξουδετέρωσε τους ανώτερους διοικητές της στρατιωτικής ηγεσίας» του Ιράν και σκότωσε εννέα πυρηνικούς επιστήμονες που «αποτελούσαν κύριες πηγές γνώσης, βασικές δυνάμεις που προωθούσαν το πυρηνικό πρόγραμμα».

Η Τεχεράνη επιμένει ότι το πρόγραμμά της είναι αποκλειστικά ειρηνικό, σύμφωνα με τις υποχρεώσεις της βάσει της Συνθήκης Μη Διάδοσης των Πυρηνικών Όπλων, και ότι δεν επιδιώκει την κατασκευή πυρηνικής βόμβας. Ωστόσο, έχει επανειλημμένα αποκρύψει μέρη του προγράμματος από διεθνείς επιθεωρητές, και η Διεθνής Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας την Πέμπτη την κατήγγειλε για παραβίαση της συνθήκης.

Οι διαπραγματεύσεις του Ιράν με τις Ηνωμένες Πολιτείες για την επίλυση της πυρηνικής διαφοράς έχουν διακοπεί φέτος. Η επόμενη συνάντηση είχε προγραμματιστεί για την Κυριακή, ωστόσο η Τεχεράνη υπαινίχθηκε ότι δεν θα συμμετάσχει, χωρίς να φτάσει στο σημείο της αποχώρησης. «Η άλλη πλευρά ενήργησε με τρόπο που καθιστά τον διάλογο χωρίς νόημα», ανέφεραν τα κρατικά μέσα ενημέρωσης, επικαλούμενα τον εκπρόσωπο του υπουργείου Εξωτερικών Εσμαήλ Μπαγκαΐ. «Παραμένει ασαφές ποια απόφαση θα λάβουμε την Κυριακή σχετικά με αυτό το θέμα».