Βόρειοι και Νότιοι

Και ξαφνικά… «θυμήθηκαν» οι βορειο-ευρωπαίοι να ζητήσουν την αύξηση της φορολογίας σε όλα τα καπνικά προϊόντα (τσιγάρα, θερμαινόμενα, ηλεκτρονικά και σακουλάκια νικοτίνης) και μάλιστα σε μία περίοδο που όλοι συζητούν για τις επιπτώσεις της ακρίβειας στην καθημερινότητα των πολιτών και αναζητούν τρόπους να την περιορίσουν. Αναφέρομαι στην Ευρωπαϊκή Φορολογική Οδηγία για τους ελάχιστους συντελεστές Ειδικών Φόρων Κατανάλωσης στα προϊόντα καπνού και νικοτίνης, όπου τον περασμένο Ιούλιο αποφασίστηκε από το Κολλέγιο των Επιτρόπων της Ευρωπαϊκής Ένωσης να ξεκινήσει η αναθεώρηση της εν λόγω Οδηγίας, αν και δεν υπήρχε στο πρόγραμμα της Επιτροπής για αυτή τη θητεία.

Κανείς δεν θα διαφωνήσει ότι το κάπνισμα είναι βλαπτικό για την υγεία, όμως καμία αύξηση της φορολογίας δεν έχει βοηθήσει στον περιορισμό του. Οι προτεινόμενοι ελάχιστοι συντελεστές από την Επιτροπή είναι εξαιρετικά υψηλοί σε όλες τις κατηγορίες προϊόντων και το βέβαιο είναι ότι θα οδηγήσουν σε μεγάλη αύξηση της τιμής του πακέτου που θα την επωμιστεί ο τελικός καταναλωτής.

Είναι διαπιστωμένο και εξακριβωμένο ότι κάθε φορά που αυξάνεται ο ειδικός φόρος κατανάλωσης είτε αυτός αφορά τα καύσιμα είτε τα καπνικά είτε τα αλκοολούχα ποτά, το λαθρεμπόριο θεριεύει, τα έσοδα του κράτους αντί να αυξάνονται μειώνονται, οι πολίτες διαμαρτύρονται και δικαίως, γιατί εκείνοι καλούνται να πληρώσουν το μάρμαρο των αυξημένων τιμών τη στιγμή μάλιστα που οι μισθοί τους είναι καθηλωμένοι, ενώ πλήγμα δέχονται όλοι οι κλάδοι της οικονομίας που δραστηριοποιούνται σ’ αυτούς τους τομείς μαζί και οι εξαγωγές που είναι κρίσιμες για τη χώρα.

Ο Ολλανδός επίτροπος αρμόδιος και για θέματα φορολογίας Βόπκε Χούκστρα, μαζί με την «παρέα» του, που απαρτίζεται μέχρι στιγμής από Γάλλους, Βέλγους, Ιρλανδούς και Δανούς, έχει αποφασίσει να τα βάλει με σχεδόν όλη την υπόλοιπη Ευρώπη και κυρίως με χώρες όπως την Ελλάδα, την Κύπρο, την Ιταλία, τη Ρουμανία, τη Βουλγαρία και την Πορτογαλία, απαιτώντας αυξήσεις στη φορολογία των καπνικών που όπως λένε παράγοντες της αγοράς ούτε η Τρόικα δεν τόλμησε.

Από τα έως τώρα δεδομένα, μία αύξηση των φόρων στα καπνικά μπορεί να οδηγήσει τις τιμές των πακέτων τσιγάρων και των θερμαινόμενων, που σήμερα κυμαίνονται στα 4,20 – 4,80 ευρώ, στα 6 – 7 ευρώ.

Μία τέτοια άνοδος των τιμών, με μαθηματική ακρίβεια θα επιφέρει, λόγω της έξαρσης του λαθρεμπορίου, απώλειες στα φορολογικά έσοδα άνω του ενός δισεκατομμυρίου ευρώ, τη στιγμή που σήμερα με τους υπάρχοντες συντελεστές το κράτος «χάνει» κάθε χρόνο περίπου 450 εκατ. ευρώ.

Αυτά τα στοιχεία είχε μάλλον στο μυαλό του ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών κ. Κυριάκος Πιερρακάκης την περασμένη Παρασκευή στο Λουξεμβούργο, όπου μετά την ολοκλήρωση της συνεδρίασης του Ecofin «έστειλε μήνυμα» προς τον Ολλανδό επίτροπο και την παρέα του μέσω δηλώσεων του ότι η Ελλάδα δεν θα δεχθεί αυξήσεις στους ειδικούς φόρου κατανάλωσης.

Συγκεκριμένα, ο κ. Πιερρακάκης ανέφερε στους ομολόγους του ότι «η δημόσια υγεία αποτελεί θεμελιώδη, υπαρξιακή προτεραιότητα», ωστόσο, εξέφρασε επιφυλάξεις για την προοπτική μιας υπέρμετρης και απότομης αύξησης των φόρων στα καπνικά προϊόντα. Ο ίδιος προχώρησε και ένα βήμα παραπέρα λέγοντας χαρακτηριστικά ότι «σύμφωνα με την εμπειρία μας στην Ελλάδα και, λαμβάνοντας υπόψη τη γεωγραφική μας θέση, έχει παρατηρηθεί στο παρελθόν ότι η ασύμμετρη αύξηση αυτών των φορολογικών συντελεστών οδηγεί σε καταγραφή αύξησης του λαθρεμπορίου.

Ταυτόχρονα, αν οι τιμές, τόσο στα παραδοσιακά όσο και στα καινοτόμα προϊόντα, αυξηθούν απότομα και περισσότερο απ’ όσο μπορεί να αντέξει η αγορά, θα πρέπει να ληφθεί υπόψιν η επίδραση στην εξίσωση της ανταγωνιστικότητας. Μια εξίσωση που αγγίζει τις επενδύσεις και τις εξαγωγές. Οφείλουμε, λοιπόν, να λάβουμε όλα αυτά κατά νου. Ίσως θα μπορούσαμε να εξετάσουμε ευρύτερες μεταβατικές περιόδους στην εφαρμογή των μέτρων, ώστε να επιτευχθεί ο στόχος χωρίς να διαταραχθεί η αγορά».

Το μόνο σίγουρο είναι ότι ανεξάρτητα του τι θα γίνει στη φορολογία των τσιγάρων, ο Ολλανδός Επίτροπος μάλλον έχει καταφέρει να συσπειρώσει τους υπουργούς Οικονομικών του νότου και όχι μόνο, οι οποίοι βλέπουν και το τυρί και τη φάκα. Γιατί μετά τα καπνικά είναι βέβαιο ότι θα ακολουθήσουν αυξήσεις και σε άλλα προϊόντα και υπηρεσίες, τη στιγμή που όλοι επιδιώκουν ή τουλάχιστον έτσι δηλώνουν ότι στόχος τους είναι η μείωση και όχι η αύξηση των φόρων.