Εδώ και τώρα

Αποτελεί πλέον ρουτίνα κάθε μήνα να βλέπουμε τα στοιχεία που δημοσιεύει το κράτος για τις οφειλές πολιτών και επιχειρήσεων προς την εφορία και τα ασφαλιστικά ταμεία και τα συμπεράσματα να είναι τα ίδια και τα ίδια. Ότι δηλαδή, τα χρέη αυξάνονται, οι πολλοί χρωστούν τα λίγα και οι λίγοι τα πολλά και ότι οι ρυθμίσεις χρεών κινούνται με απελπιστικά αργούς ρυθμούς.

Την ίδια στιγμή, το κράτος προβλέπει αύξηση εσόδων για το 2026, η οποία εν πολλοίς οφείλεται στην ανάπτυξη της οικονομίας αλλά και στον περιορισμό της φοροδιαφυγής, αλλά αύξηση αναμένεται να προκύψει και για τα χρέη προς το Δημόσιο γενικότερα. Άρα εδώ υπάρχει ζήτημα σοβαρό κάτι πρέπει να γίνει ή καλύτερα κάτι πρέπει να αλλάξει και μάλιστα άμεσα. Γιατί αν τα χρέη περιοριστούν αυτό θα σημαίνει ότι και τα έσοδα του κράτους θα είναι υψηλότερα και άρα θα υπάρχουν περιθώρια για νέες μειώσεις φόρων.

Υπάρχουν βέβαια και εκείνοι που υποστηρίζουν ότι τα χρέη διογκώνονται ακριβώς γιατί οι φορολογικοί συντελεστές εξακολουθούν να είναι υψηλοί, παρά το γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια πράγματι το υπουργείο Οικονομικών και η κυβέρνηση έχουν κάνει μία σοβαρή προσπάθεια αποκλιμάκωσής τους. Όμως, όταν βλέπουμε τις οφειλές να διογκώνονται, αυτό σημαίνει ότι οι πολίτες αδυνατούν να πληρώσουν και όταν θέλουν δεν τους το επιτρέπει το κράτος, γιατί δεν προχωράει σε κάποια γενναία ρύθμιση.

Τι σημαίνει αυτό πρακτικά; Ότι αν κάποιος έχει τη δυνατότητα να εξοφλήσει τα χρέη του σε πολλές δόσεις και καλύτερο προγραμματισμό μπορεί να κάνει και στο τέλος δεν θα κινδυνεύει να δει το όνομά του να φιγουράρει στις λίστες των μεγαλο-οφειλετών. Από την άλλη, θα πει κανείς, ότι και παλαιότερα υπήρχαν ρυθμίσεις με 100 ή 120 δόσεις και πάλι τα ληξιπρόθεσμα αυξάνονταν και οι οφειλέτες γύρναγαν την πλάτη στην εφορία και τα ασφαλιστικά ταμεία. Εν μέρει είναι σωστό αυτό, όμως μία νέα ρύθμιση μπορεί να έρθει με προσδιορισμένα και πολύ πιο στοχευμένα τα κριτήρια ένταξης σε αυτήν, για να μην αποτελέσει ευκαιρία για κάποιους απλώς να ενταχθούν για τους δικούς τους λόγους και στη συνέχεια να την απωλέσουν.

Κατά τη γνώμη μου είναι ώριμες πλέον οι συνθήκες ώστε το υπουργείο Οικονομικών να ξεπεράσει τα κολλήματα και τις αγκυλώσεις του παρελθόντος, να παραβλέψει για λίγο τις πιέσεις της ευρωπαϊκής επιτροπής που από την περίοδο των μνημονίων έλεγε ότι οι ρυθμίσεις σε πολλές δόσεις είναι ενάντια στην «κουλτούρα των πληρωμών», ότι δηλαδή δίνεται το κακό παράδειγμα στο να μην πληρώσει κάποιος στην ώρα του και πάντα να περιμένει κάποια στιγμή τις πολλές δόσεις που στο τέλος μπορεί και να τον «πνίξουν» οικονομικά και να προχωρήσει τελικά σε μία νέα ρύθμιση για να δώσει την ευκαιρία σε εκείνους που πραγματικά θέλουν αλλά δεν μπορούν με το υφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο να βγουν από τις λίστες των οφειλετών.

Τα στοιχεία που δόθηκαν πρόσφατα από το Γραφείο Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή συνηγορούν ότι κάτι πρέπει να γίνει εδώ και τώρα. Υπάρχει αυτή τη στιγμή ένα βουνό ληξιπρόθεσμων χρεών, ύψους πάνω από 163 δισ. ευρώ προς την Εφορία και τον ΕΦΚΑ που κάποιοι μπορεί να αποδώσουν αυτό το γεγονός στην επιδείνωση της οικονομικής κατάστασης πολλών πολιτών και επιχειρήσεων και άλλοι στο γεγονός ότι δεν υπάρχει μία ρύθμιση σε πολλές δόσεις που μπορεί να ξεμπλοκάρει την ζοβερή αυτή κατάσταση.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της έκθεσης, τα χρέη προς την εφορία ανέρχονται στα 112,5 δισ. ευρώ, ενώ τα χρέη προς τον ΕΦΚΑ αυξήθηκαν το γ’ τρίμηνο του 2025 στα 50,7 δισ. ευρώ. Από το σύνολο των 112,5 δις. ευρώ χρεών προς την εφορία σε ρύθμιση είναι μόλις τα 3,5 δις. ευρώ και ενώ κάτι λιγότερο από 5 δις. ευρώ είναι τα ρυθμισμένα χρέη προς τον ΕΦΚΑ. Οι ρυθμίσεις αυτές αφορούν τις 12 ή τις 24 δόσεις και είναι σίγουρο ότι αν υπήρχαν πολλοί περισσότερες τότε τα χρέη που θα ήταν υπό ρύθμιση θα μπορούσαν ακόμη και να τριπλασιαστούν.