Κάθετος Διάδρομος: Μακρύς ο δρόμος… για αέριο από το Νότο

Ο Κάθετος Διάδρομος είναι το δίκτυο των αγωγών μεταφοράς φυσικού αερίου που υποστηρίζουν σθεναρά οι ΗΠΑ.

Ο αμερικανικός παράγοντας πιέζει και προτρέπει τις χώρες Ελλάδα, Βουλγαρία, Ρουμανία, Μολδαβία και Ουκρανία ώστε ο Κάθετος Διάδρομος να καταστεί η κύρια εναλλακτική πηγή εφοδιασμού με αέριο. Η απεξάρτηση από το ρωσικό αέριο είναι ο μεγάλος στόχος. Και το αμερικανικό LNG παρουσιάζεται από την Ουάσιγκτον ως αξιόπιστη λύση.

Ωστόσο ο Κάθετος Διάδρομος έχει ακόμα δρόμο… μέχρι να καταστεί συμφέρουσα δίοδος των ποσοτήτων του αερίου που προορίζεται για την Ουκρανία, τη Μολδαβία και τη Ρουμανία.

Το ναυάγιο της δημοπρασίας

Γιατί, όμως, η δημοπρασία που είχε προγραμματιστεί για τις 22 Δεκεμβρίου ναυάγησε…; Δεν εκδηλώθηκε κανένα ενδιαφέρον, δεν υποβλήθηκε ούτε μία προσφορά για τη μεταφορά φυσικού αερίου.

Η συγκεκριμένη δημοπρασία περιελάμβανε τρία προϊόντα μεταφοράς φυσικού αερίου:

• Το προϊόν «Route 1» αφορούσε στη δέσμευση δυναμικότητας της υφιστάμενης διαδρομής φυσικού αερίου από Ελλάδα και Βουλγαρία προς Ρουμανία, Μολδαβία και Ουκρανία μέσω του Διαβαλκανικού Αγωγού.
• Το προϊόν «Route 2» ξεκινά από το FSRU Αλεξανδρούπολης και διευκολύνει τη ροή αεριοποιημένου LNG προς την Ανατολική Ευρώπη και την Ουκρανία.
• Το προϊόν «Route 3» έχει ως αφετηρία τον αγωγό TAP (αέριο Κασπίας) και με τη χρήση του αγωγού IGB μεταφέρει το καύσιμο στην Ανατολική Ευρώπη και την Ουκρανία.

Αν και τον περασμένο Οκτώβριο η δημοπρασία μόνο του «Route 1» είχε γνωρίσει ζωηρό ενδιαφέρον από traders, εντούτοις η τελευταία δεν είχε καμία προσφορά.

Ο Κάθετος Διάδρομος και τα εμπόδια

Όπως σχολιάζουν ειδικοί της αγοράς, η τελευταία δημοπρασία φανερώνει τα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο Κάθετος Διάδρομος για τη μεταφορά φυσικού αερίου από το Νότο προς την Ανατολική Ευρώπη.

Παραμένει ακριβός ως προς τα τέλη διέλευσης, παρά τις εκπτώσεις που έκαναν οι Διαχειριστές και έφτασαν έως και 50%, σύμφωνα με την πρώτη ανάγνωση που έκαναν αναλυτές.

Κατά την τελευταία συνάντηση των Διαχειριστών Φυσικού Αερίου Ελλάδας, Βουλγαρίας, Ρουμανίας και Ουκρανίας

Ένας άλλος λόγος, σχολιάζουν οι ίδιες πηγές, είναι πώς η Ουκρανία δεν έδειξε ιδιαίτερο ενδιαφέρον για να τραβήξει… αέριο. Κι αυτό καθώς μόλις πρόσφατα οι ανάγκες της καλύφθηκαν μέχρι και τον Δεκέμβριο καλύφθηκαν με 1,8 δισ. κυβικά μέτρα. Ρόλο στην κάλυψη των αναγκών της έπαιξε και η συμφωνία της ATLANTIC των AKTOR και ΔΕΠΑ Εμπορίας με τη Naftogaz.

Τρίτος λόγος, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, έχει να κάνει με το ότι η τελευταία αποτυχημένη δημοπρασία είχε επικοινωνηθεί ελάχιστα από τους Διαχειριστές. Οι Ρυθμιστές ενέκριναν τελευταία στιγμή τους όρους της, η οποία περιελάμβανε και τις άλλες δύο διαδρομές – προϊόντα Route 2 και Route 3.

Μεγάλοι ενεργειακοί παίκτες της εγχώριας αγοράς αερίου όπως οι Αλέξανδρος Εξάρχου και Δημήτρης Κοπελούζος, τόνισαν την ανάγκη πρόσθετων υποδομών και ενίσχυσης του Κάθετου Διαδρόμου.

Ο Κάθετος Διάδρομος και το αμερικανικό LNG

Μπορεί οι ΗΠΑ να καίγονται για την ολοκλήρωση του Κάθετου Διαδρόμου προκειμένου να προωθούν το δικό τους LNG, και μπορεί η Ουάσιγκτον να χει «σφιχταγκαλιάσει» την Αθήνα – όπως φάνηκε και από την τελευταία σύνοδο της P-TEC – ωστόσο η αγορά έχει τους δικούς της κανόνες. Και πολλές φορές η γεωπολιτική δεν μπορεί να τους επηρεάσει.

Ο Σταύρος Παπασταύρου υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας σε συνάντηση με τον Κρις Ράιτ, υπουργό Ενέργειας των ΗΠΑ, στην Ουάσιγκτον

Οι Διαχειριστές κρατούν υψηλά τα τέλη διέλευσης και οι traders δεν είναι διατεθειμένοι να πληρώνουν ακριβά τη διαδρομή για τη μεταφορά φυσικού αερίου.

Την ίδια στιγμή, η Ουκρανία δεν επαφίεται μόνο στον Κάθετο Διάδρομο. Προμηθεύεται και από άλλες ενεργειακές λεωφόρους φυσικό αέριο. Όπως από την Πολωνία, ενώ σημαντικό αριθμό τερματικών σταθμών LNG διαθέτει και η γειτονική μας Τουρκία.

Συνεπώς το γεωπολιτικό όραμα των ΗΠΑ και της Ελλάδας για τον κυρίαρχο ρόλο του αμερικανικού LNG και τον ενισχυμένο ενεργειακό κόμβο που θέλει να χτίσει η χώρα μας, έχει ακόμα πολύ δρόμο για να γίνει πραγματικότητα…