Πέντε χρόνια μετά τη θεσμοθέτηση ενός χρηματοδοτικού εργαλείου για τη Δίκαιη Μετάβαση των λιγνιτικών περιοχών της χώρας, το οποίο αντλεί πόρους από τα έσοδα δημοπράτησης δικαιωμάτων εκπομπών ρύπων, έχουν συγκεντρωθεί 127,7 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων έχουν απορροφηθεί σε έργα και δράσεις μόνο 1,3 εκατ. ευρώ, ήτοι περίπου το 1% των πόρων.
Με άλλα λόγια, εθνικοί πόροι 126,3 εκατ. ευρώ παραμένουν αδιάθετοι, ενώ ήδη έχουν συγκεντρωθεί άλλα 19 εκατ. ευρώ από τις δημοπρασίες δικαιωμάτων εκπομπών τους πρώτους μήνες του 2023. Αυτά προκύπτουν από την έκθεση του Green Tank με τίτλο «Εθνικοί πόροι για τη Δίκαιη Μετάβαση».
Εννέα ρεκόρ έσπασε η ενεργειακή αγορά το 2022 στην Ελλάδα
Το «Πράσινο Ταμείο»
Από το σύνολο των 127,7 εκατ. ευρώ – με αποφάσεις του «Πράσινου Ταμείου» το οποίο έχει οριστεί ως ο αρμόδιος φορέας για την αξιοποίησή τους – βρίσκονται σε διαδικασία αξιοποίησης μόνο οι πόροι του 2018 και 2019 (62 εκατ. ευρώ) εκ των οποίων έχουν απορροφηθεί 1,3 εκατ. ευρώ . Από τα έσοδα της διετίας 2018-2019, έχουν προκηρυχθεί και βρίσκονται σε εξέλιξη έργα ύψους 32,3 εκατ. ευρώ (25,3% του συνόλου των πόρων) για τις λιγνιτικές περιοχές ενώ υπολείπονται προς ενεργοποίηση πόροι ύψους 28,3 εκατ. ευρώ (22.2% του συνόλου των πόρων) οι οποίοι είναι κατανεμημένοι σε δράσεις, αλλά βρίσκονται σε αναμονή.
Οι συγκεκριμένοι πόροι θα κατευθυνθούν για τη στήριξη και ενίσχυση μικρομεσαίων επιχειρήσεων (13,9 εκατ. ευρώ), ενεργειακές παρεμβάσεις για δράσεις με βάση τις κατευθύνσεις των Σχεδίων Δράσης για την Ενέργεια και το Κλίμα και της Κυκλικής Οικονομίας (17 εκατ. ευρώ) κλπ.
Όσο για την αξιοποίηση των εσόδων από τις δημοπρασίες των ετών 2020 -2022, δηλαδή τα υπόλοιπα 65,7 εκατ. ευρώ (51,5% των εθνικών πόρων) ακόμη εκκρεμούν οι αποφάσεις του «Πράσινου Ταμείου».
Η μετάβαση
Η αξιοποίηση των πόρων είναι απαραίτητη για τη μεταστροφή των τοπικών οικονομιών των λιγνιτικών περιοχών σε βιώσιμη τροχιά δίχως εξάρτηση από τη λιγνιτική δραστηριότητα και για τη στήριξη των τοπικών κοινωνιών καθώς κατά την περίοδο της μετάβασης απαιτείται χρόνος, σχεδιασμός και πόροι. Είναι αξιοσημείωτο ότι το 76% των κατανεμημένων πόρων προορίζεται για το σύνολο των λιγνιτικών περιοχών. Από το υπόλοιπο 24%, το 13% διοχετεύεται στη Φλώρινα, το 7% στην Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας, το 3% στην Κοζάνη και το 1% στον Δήμο Μεγαλόπολης.
Η στήριξη των επιχειρήσεων είναι η μόνη ενεργός δράση που απευθύνεται άμεσα στις τοπικές κοινωνίες και αντιπροσωπεύει το 23% των συνολικών δράσεων, ενώ μόλις το 2% προορίζεται για τη νεολαία και το 5% για τις ενεργειακές κοινότητες. Το 24% κατευθύνεται σε έργα υποδομής ευρύτερου ενδιαφέροντος και το 16% σε σχεδιασμό και μελέτες.
Το Green Tank
«Η έως σήμερα ιεράρχηση στη χρήση των πόρων δεν ανταποκρίνεται στις επείγουσες προκλήσεις της Δίκαιης Μετάβασης των λιγνιτικών περιοχών. Επιπλέον, οι μεγάλες αυξομειώσεις μεταξύ ετών στα έσοδα από τη δημοπράτηση δικαιωμάτων εκπομπών που κατευθύνονται στις λιγνιτικές περιοχές και η αποσπασματικότητα στη χρήση τους δεν επιτρέπουν τη σταθερότητα που απαιτείται για τη βέλτιστη αξιοποίησή τους» αναφέρει ο αναλυτής πολιτικής του Green Tank κ. Νίκος Μάντζαρης. Και προσθέτει: «Ενόψει των επικείμενων εκλογών σε εθνικό και τοπικό επίπεδο, είναι απαραίτητη η ανάληψη συγκεκριμένων δεσμεύσεων που θα διασφαλίζουν τη συνδρομή αυτών των πόρων στην ουσιαστική αντιμετώπιση των μεγάλων προκλήσεων που αντιμετωπίζουν οι λιγνιτικές περιοχές».
Το πρόγραμμα
Οι εθνικοί πόροι που προέρχονται από τις δημοπρασίες ρύπων αποτελούν απαραίτητο συμπλήρωμα των ευρωπαϊκών πόρων που δικαιούται η Ελλάδα για τη Δίκαιη Μετάβαση, οι οποίοι ανέρχονται σε περίπου 1,4 δισ. ευρώ για την περίοδο 2021 – 2027 και η αξιοποίησή τους θα γίνει μέσω του Προγράμματος Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης (ΠΔΑΜ) 2021 – 2027, το οποίο συγκεντρώνει πόρους από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης, το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) και το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (ΕΚΤ+) μαζί με την απαιτούμενη εθνική συγχρηματοδότηση. Για την αξιοποίηση των ευρωπαϊκών πόρων έχουν καταρτιστεί τα Εδαφικά Σχέδια Δίκαιης Μετάβασης (ΕΣΔΙΜ) των λιγνιτικών περιοχών.
Latest News
Φορτσάρουν οι αιτήσεις για το «Φωτοβολταϊκά στη στέγη»: Αντίστροφη μέτρηση για την λήξη του προγράμματος
Το ενδιαφέρον κορυφώνεται καθώς όσα νοικοκυριά θελήσουν στο μέλλον να εγκαταστήσουν φωτοβολταϊκό θα πρέπει να εφαρμόσουν το μοντέλο net-billing
Ούτε 1 στους 10 δεν έκανε χρήση των επιδοτήσεων
Κύριες αιτίες η έλλειψη ίδιας συμμετοχής και το υψηλό κόστος των εργασιών – Ποιες παρεμβάσεις είχαν τη μεγαλύτερη ζήτηση
Η κλιματική αλλαγή απειλεί αγροτική παραγωγή και τουρισμό στη Νότια Ευρώπη
Ανεβαίνουν συνεχώς οι θερμοκρασίες ιδιαίτερα σε Ισπανία, Πορτογαλία, Ιταλία, Ελλάδα
Μεγαλώνει η απειλή για την οικονομία της Ευρώπης
Οι μεγάλες αλλαγές στο μοτίβο της αγροτικής παραγωγής αλλά και του τουρισμού αναμένεται να τροφοδοτήσουν αλυσιδωτές επιπτώσεις
Χρειαζόμαστε ένα Bretton Woods για το κλίμα του πλανήτη
Πρόταση για να αναλάβει η Παγκόσμια Τράπεζα ρόλο συντονιστή για την απανθρακοποίηση των οικονομιών και τις περιβαλλοντικές προκλήσεις του 21ου αιώνα
Το βακτήριο που τρώει άνθρακα και κάνει τους ρύπους, μπλουζάκια
Όταν ο άνθρακας αποκτά νέα πράσινη ζωή
Ο Απρίλιος 10ος συνεχόμενος μήνας με θερμοκρασίες πάνω από τα φυσιολογικά
Συναγερμός για την αύξηση των πυρκαγιών
Οι έξι πληγές του Αιγαίου
Η Μεσόγειος Θάλασσα μπορεί να αποτελεί πόλο έλξης για έλληνες και ξένους επισκέπτες, αλλά αντιμετωπίζει υπαρκτούς κινδύνους που απειλούν το μέλλον της
Ποια είναι η startup – ηγέτης στην πράσινη ενέργεια – Πάνω από 1 δισ. ευρώ η αξία της
Η εταιρεία έχει υπό ανάπτυξη ένα χαρτοφυλάκιο έργων άνω του 1,2GW παραγωγής ενέργειας και 900ΜW αποθήκευσης - Τα επενδυτικά σχέδια
Εκτίναξη 20% της μετοχής της κινεζικής Nio - Διπλασίασε τις παραδόσεις EV
Η Nio ανακοίνωσε ότι παρέδωσε 15.620 οχήματα τον Απρίλιο, σημειώνοντας αύξηση 134,6% σε ετήσια βάση