Μαθήματα ηγεσίας από ένα πραγματικό ηγέτη

Οι πραγματικά αξιόλογοι άνθρωποι προσφέρουν σημαντικό έργο στη ζωή τους, χωρίς τυμπανοκρουσίες. Προχωρούν το έργο τους, πορεύονται με ταπεινοφροσύνη, και φεύγουν αθόρυβα όπως έζησαν. Όμως, είναι σίγουρο ότι αφήνουν ανεξίτηλα το αποτύπωμά τους σε όσους είχαν την καλή τύχη να έλθουν σε επαφή μαζί τους, και σε όσους μελετούν το έργο τους αυτό.

Ένα τέτοιο πρόσωπο, ήταν αναμφισβήτητα ο καθηγητής Αντώνης Κονταράτος.

Ήμουν πραγματικά τυχερός να τον έχω Δάσκαλο στο Πανεπιστήμιο. Ήταν πέραν του Δασκάλου και πραγματικός μέντορας. Και είχα το προνόμιο να συνεργασθώ επαγγελματικά αργότερα μαζί του. Να τον γνωρίσω καλύτερα, και να φωτιστώ περισσότερο.

Ο ορισμός της ηγεσίας από έναν ηγέτη

Όταν η “ηγεσία” δεν υπήρχε στο λεξιλόγιο του Μάνατζμεντ, ο Αντώνης Κονταράτος την εξηγούσε με περισσή ακρίβεια στους φοιτητές του στο μάθημα “Διοίκηση Εργοστασίων”.

Μια από τις φράσεις του Lao Tzu που μας μετέφερε: “Ηγέτης είναι εκείνος που στηρίζει την ομάδα του να πετύχει το στόχο της. Και όταν αυτό συμβεί, όλοι το αποδίδουν στην ομάδα, αλλά κανείς δε συγχαίρει τον ηγέτη, εκείνον που υποστήριξε και οδήγησε την ομάδα στην επιτυχία. Αλλά αυτή είναι ακριβώς η επιτυχία του. Αυτό δείχνει ότι είναι πραγματικός ηγέτης, που έχει βάλει το “εμείς” πάνω από το “εγώ”…”

Ηγέτης ο ίδιος, ήταν ο πιο πράος άνθρωπος που έχω γνωρίσει. Πάντα ήρεμος, χαμογελαστός, και χαμηλών τόνων. Προσηνής, συνεργάσιμος, σοφός. Φιλόσοφος και τεχνοκράτης. Εφάρμοζε κατά γράμμα ό,τι δίδασκε. Παρ’ ότι είχε διαπρέψει σε πολλές σημαντικές επιστημονικές θέσεις στις ΗΠΑ, ποτέ δεν καυχήθηκε γι’ αυτό.
Στη NASA ήταν εκείνος που έσωσε το πλήρωμα του Apollo 13 από βέβαιο θάνατο, με τεχνική λύση που εφηύρε κάτω από ασφυκτικά στενά χρονικά περιθώρια. Κι όμως, ποτέ δε μας μίλησε ο ίδιος γι’ αυτό. Αντίθετα, μιλούσε για το όραμα του διαστημικού προγράμματος, τη σημασία της ομαδικής εργασίας, την αξία του ανθρώπου.

Το νόημα της ζωής

Ο Δάσκαλος μας ήθελε σκεπτόμενους ανθρώπους, και όχι αριθμολάτρες Μηχανικούς. Και ανάμεσα στα άλλα, μας έλεγε: “Εκείνο που έχει σημασία όταν φύγεις από αυτό τον κόσμο, είναι πόσοι άνθρωποι θα σε θυμούνται με αγάπη”. Και συμπλήρωνε: “Όχι μόνο οι δικοί σου, αλλά και οι άλλοι με τους οποίους συνεργάστηκες, συγκρούστηκες, ήλθες σε επαφή. Αυτό είναι το νόημα της ζωής, προσωπικής και επαγγελματικής”.

Σήμερα πλέον, σε όλες τις Σχολές Διοίκησης σε όλο τον κόσμο μιλούν για ομαδικότητα, ηγεσία, ευαισθησία, ταπεινοφροσύνη. Και είναι αυτές οι αξίες που απαιτούνται για να προχωρήσει η επιχειρηματικότητα, να αποκτήσει ανθρώπινο πρόσωπο, φιλικό στο περιβάλλον και να εστιάσει στο ευρύτερο κέρδος, πέραν του οικονομικού.

Η παρουσία του Αντώνη Κονταράτου, έδωσε και ένα άλλο μήνυμα σε όσους τον παρακολουθούσαν. Το πόσο ένας φωτισμένος Δάσκαλος μπορεί να αλλάξει τη ζωή των μαθητών του. Αντίστοιχα το σημαντικό βαθμό που ένας φωτισμένος ηγέτης σε ένα μεγάλο Οργανισμό, ή μια μικρή επιχείρηση μπορεί να επηρεάσει θετικά την απόδοση, τη σκέψη και τη ζωή των ανθρώπων που διοικεί. Και αυτή η επήρεια επεκτείνεται πέραν των εσωτερικών ορίων της επιχείρησης. Στους πελάτες, τους προμηθευτές, την κοινότητα όπου αυτή δραστηριοποιείται. Μικρή ή μεγάλη. Τοπική ή και παγκόσμια. Πολύ περισσότερο τώρα που δεν υπάρχουν πλέον τείχη να σταματήσουν τη ροή της πληροφορίας. Για καλό ή για κακό.

Ο Σταμάτης Παππάς, MEng/MBA, είναι Σύμβουλος Επιχειρήσεων