Eurobank – Υψηλότερο το πραγματικό ΑΕΠ της Ελλάδας σε σχέση με πριν την πανδημία

Η ελληνική οικονομία ανακάμπτει με έντονους ρυθμούς. Η επίδοσή της το 2ο τρίμηνο 2021 την ταξινομεί σε ένα σύνολο 9 κρατών μελών της ΕΕ-27 με πραγματικό ΑΕΠ υψηλότερο σε σχέση με τα προ πανδημίας επίπεδα, αναφέρει η Eurobank στην έκδοσή της «7 ημέρες οικονομία».

Μετά τον αρχικό αιφνιδιασμό του 2ου τριμήνου 2020, τα νοικοκυριά, οι επιχειρήσεις και οι ασκούντες την οικονομική πολιτική επέδειξαν προσαρμο-στικότητα στις νέες συνθήκες που δημιούργησε η πανδημία και οι προσδοκίες βελτιώθηκαν. Ση-μαντικό ρόλο στην πορεία ανάκαμψης και στην ενίσχυση του οικονομικού κλίματος διαδραμάτι-σαν η εφεύρεση του εμβολίου και η δημιουργία του Ταμείου Ανάκαμψης. Ο μεν πρώτος παρά-γοντας αποτελεί ένα από τα βασικά εφόδια για την καταπολέμηση της πανδημίας, ο δε δεύτερος, αναμένεται να διαδραματίσει πρωταγωνιστικό ρόλο στη μεσομακροπρόθεσμη αναπτυξιακή πο-ρεία της ελληνικής οικονομίας την επαύριον της υγειονομικής κρίσης. Παρά ταύτα, η καλύτερη του αναμενομένου επίδοση της ελληνικής οικονομίας, τόσο ως προς το μέγεθος της ύφεσης το 2020 όσο και ως προς το μέγεθος της ανάκαμψης το 1ο εξάμηνο 2021, συνοδεύτηκε από πολύ υ-ψηλά δημοσιονομικά ελλείμματα και αύξηση του δημοσίου χρέους. Η μετάβαση της οικονομίας από το 2023 στο μονοπάτι της δημοσιονομικής πειθαρχίας από το μονοπάτι της δημοσιονομικής χαλάρωσης, χωρίς μεγάλο κόστος για την ανάπτυξη, αποτελεί μεγάλο στοίχημα για τους ασκού-ντες την οικονομική πολιτική.

Έπειτα από την απότομη και βαθιά συρρίκνωση της εγχώριας οικονομικής δραστηριότητας το 2ο τρίμηνο 2020, δηλαδή κατά τη διάρκεια του πρώτου lockdown, το πραγματικό ΑΕΠ στην Ελλάδα κινήθηκε ανοδικά για 4ο τρίμηνο στη σειρά στο διάστημα Απριλίου-Ιουνίου 2021. Σύμφωνα με τα εποχικά διορθωμένα στοιχεία των εθνικών λογαριασμών της ΕΛΣΤΑΤ, ο πραγματικός ρυθμός μεγέθυνσης διαμορφώθηκε στο 3,4% και 16,2% σε τριμηνιαία και σε ετήσια βάση αντίστοιχα. Το εν λόγω αποτέλεσμα αναμένεται να οδηγήσει σε αναθεώρηση επί τα βελτίω των εκτιμήσεων επί-σημων οργανισμών για τον πραγματικό ρυθμό μεγέθυνσης το 2021. Ήδη η κυβέρνηση, διά στό-ματος του Πρωθυπουργού στη ΔΕΘ, αύξησε την πρόβλεψή της στο 5,9% από 3,6% προηγουμένως.

Όπως παρουσιάζεται στο Σχήμα 2, ο ρυθμός αύξησης του πραγματικού ΑΕΠ στην Ελλάδα το 2ο τρίμηνο 2021 ήταν από τους μεγαλύτερους ανάμεσα στα κράτη μέλη της ΕΕ-27. Για τις περισσό-τερες χώρες, ο ετήσιος ρυθμός μεγέθυνσης ήταν αρκετά υψηλός, λόγω της επίδρασης βάσης του 2ου τριμήνου 2020. Συγκεκριμένα, σε 20 χώρες της ΕΕ-27 η ετήσια αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ ήταν διψήφια (μέσος όρος 14,4% YoY) και στις υπόλοιπες υπερέβη το 7,0% (μέσος όρος 8,9% YoY).

Υπό το πρίσμα της προσέγγισης της δαπάνης, ήτοι της ζήτησης, η τριμηνιαία ενίσχυση του πραγματικού ΑΕΠ στην Ελλάδα το 2ο τρίμηνο 2021 προήλθε από τις επενδύσεις (21,6% QoQ), με τη συνιστώσα των αποθεμάτων να έχει τη μερίδα του λέοντος σε αυτό το αποτέλεσμα. Συγκε-κριμένα, η μεταβολή των αποθεμάτων αυξήθηκε κατά €1,3 δις και οι επενδύσεις παγίων κατά €0,2 δις (σε τρέχουσες τιμές). Το εν λόγω αποτέλεσμα δύναται να ερμηνευτεί από τις προσδοκίες των επιχειρήσεων για αυξημένη ζήτηση στο μέλλον. Επιπρόσθετα, μπορεί να οφείλεται και σε λόγους προφύλαξης, είτε για την αντιμετώπιση πιθανών εξάρσεων της πανδημίας είτε για την κάλυψη έναντι πιθανών αυξήσεων στις τιμές ενδιάμεσων αγαθών (π.χ. πρώτες ύλες). Η δημόσια κατανάλωση, για πρώτη φορά από το 4ο τρίμηνο 2019 κινήθηκε πτωτικά (-0,7% QoQ), με την κυ-βέρνηση να συγκρατεί τις δαπάνες εξαιτίας του ανοίγματος της οικονομίας, ενώ και η ιδιωτική κατανάλωση κατέγραψε ελαφρά πτώση (-0,4% QoQ). Το τελευταίο αποτέλεσμα δεν ήταν αναμε-νόμενο, καθότι στο 2ο τρίμηνο 2021, και συγκεκριμένα τον Μάιο 2021, ξεκίνησε η σταδιακή άρση των περιοριστικών μέτρων του δεύτερου παρατεταμένου lockdown. Επιπρόσθετα, στο ίδιο διά-στημα, ο δείκτης όγκου λιανικού εμπορίου ενισχύθηκε σε τριμηνιαία βάση κατά 6,4% από 4,0% το προηγούμενο τρίμηνο. Τέλος, οι καθαρές εξαγωγές παρουσίασαν μικρή πτώση, με την αύ-ξηση των εξαγωγών (2,9% QoQ) να υπολείπεται της αντίστοιχης των εισαγωγών (5,0% QoQ).

Σε σύγκριση με τα προ πανδημίας επίπεδα, δηλαδή το μέγεθος του πραγματικού ΑΕΠ το 4ο τρίμηνο 2019, η οικονομική δραστηριότητα στην Ελλάδα το 2ο τρίμηνο 2021 ήταν ενισχυμένη κατά 0,7% (6,7% Εσθονία, 2,1% Λιθουανία, 1,9% Ρουμανία, 0,9% Λετονία, 0,8% Δανία, …, -2,5% Ευρωζώνη, -3,8% Ιταλία, -4,6% Πορτογαλία, -4,8% Τσεχία, -6,7% και -6,8% Ισπανία). Συνεπώς, όπως παρουσιάζεται στο Σχήμα 3.1, η ελληνική οικονομία το 2ο τρίμηνο 2021 κάλυψε τις απώλειες, σε όρους πραγματικού ΑΕΠ, που προκάλεσε η υγειονομική κρίση ειδικά το 2ο τρίμηνο 2020. Η εν λόγω επίδοση ήταν αποτέλεσμα της ενίσχυσης της δημόσιας κατανάλωσης, των επενδύσεων και των καθαρών εξαγωγών αγαθών που υπε-ραντιστάθμισε, έστω και οριακά, τη συρρίκνωση της ιδιωτικής κατανάλωσης και των καθαρών εξαγωγών υπηρεσιών.