DMA: Στο στόχαστρο της ΕΕ η Big Tech με νέους σαρωτικούς αντιμονοπωλιακούς κανόνες

Συμφωνία επιτεύχθηκε χθες μεταξύ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και των κρατών μελών της ΕΕ σχετικά με την πράξη για τις ψηφιακές αγορές (DMA), μια εξέλιξη που χαιρετίζει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Ο κανονισμός, που συμφωνήθηκε λίγο περισσότερο από ένα χρόνο μετά την πρότασή του, είναι από τις πρώτες πρωτοβουλίες αυτού του είδους για τη συνολική ρύθμιση της δύναμης των μεγάλων διαδικτυακών πλατφορμών.

Βασικός στόχος του νέου καθεστώτος είναι να αποτραπεί η κατάχρηση της θέσης στην αγορά από τους τεχνολογικούς γίγαντες και η προστασία των μικρότερων ανταγωνιστών από τέτοια φαινόμενα. Ο νόμος Digital Market Act θα τεθεί σε ισχύ από τον ερχόμενο Οκτώβριο

Η Αντιπρόεδρος για μια Ευρώπη Έτοιμη για την Ψηφιακή Εποχή κ. Μαργκρέιτε Βεστάγκερ, δήλωσε σχετικά: «Αυτό που θέλουμε είναι απλό: Δίκαιες αγορές και στην ψηφιακή. Τώρα κάνουμε ένα τεράστιο βήμα προς τα εμπρός για να φτάσουμε εκεί – ότι οι αγορές είναι δίκαιες, ανοιχτές και με δυνατότητα αμφισβήτησής τους. Οι μεγάλοι ρυθμιστές πρόσβασης στις πλατφόρμες έχουν αποτρέψει τις επιχειρήσεις και τους καταναλωτές από τα οφέλη των ανταγωνιστικών ψηφιακών αγορών. Πλέον θα πρέπει να συμμορφωθούν με ένα σαφώς καθορισμένο σύνολο υποχρεώσεων και απαγορεύσεων. Αυτός ο κανονισμός, μαζί με την ισχυρή επιβολή της νομοθεσίας περί ανταγωνισμού, θα φέρει δικαιότερους όρους στους καταναλωτές και τις επιχειρήσεις για πολλές ψηφιακές υπηρεσίες σε ολόκληρη την ΕΕ».

Αναδιοργάνωση ψηφιακού χώρου

Από τη μεριά του, ο Επίτροπος για την Εσωτερική Αγορά Τιερί Μπρετόν δήλωσε: «Η συμφωνία αυτή σφραγίζει το οικονομικό σκέλος της φιλόδοξης αναδιοργάνωσης του ψηφιακού μας χώρου στην εσωτερική αγορά της ΕΕ. Θα εργαστούμε γρήγορα για τον ορισμό των ρυθμιστών πρόσβασης με βάση αντικειμενικά κριτήρια. Εντός 6 μηνών από τον ορισμό τους, θα πρέπει να συμμορφωθούν με τις νέες τους υποχρεώσεις. Μέσω της αποτελεσματικής επιβολής, οι νέοι κανόνες θα επιφέρουν αυξημένη δυνατότητα αμφισβήτησης και δικαιότερους όρους για τους καταναλωτές και τους επιχειρηματικούς χρήστες, γεγονός που θα επιτρέψει περισσότερη καινοτομία και επιλογές στην αγορά. Είναι μια σημαντική κοινή προσπάθεια: καμία εταιρεία στον κόσμο δεν μπορεί να κλείσει τα μάτια στην προοπτική προστίμου έως και 20% του παγκόσμιου τζίρου της, εάν παραβιάσει επανειλημμένα τους κανόνες».

Αντιμονοπωλιακές ρυθμίσεις

Το DMA θα ισχύει για ρυθμιστές πρόσβασης («gatekeepers»), δηλαδή εταιρείες που δημιουργούν σημεία συμφόρησης μεταξύ επιχειρήσεων και καταναλωτών και μερικές φορές ελέγχουν ακόμη και ολόκληρα οικοσυστήματα, που αποτελούνται από διαφορετικές υπηρεσίες πλατφόρμας, όπως ηλεκτρονικές αγορές, λειτουργικά συστήματα, υπηρεσίες cloud ή ηλεκτρονικές μηχανές αναζήτησης. Αυτοί οι ρυθμιστές πρόσβασης θα υπόκεινται σε ορισμένες και σαφώς καθορισμένες υποχρεώσεις και απαγορεύσεις. Αυτά καθορίζονται με αναφορά στις πιο αθέμιτες πρακτικές της αγοράς ή πρακτικές που δημιουργούν ή ενισχύουν εμπόδια για άλλες εταιρείες, με γενικό στόχο να διασφαλιστεί η αμφισβήτηση των ψηφιακών υπηρεσιών των gatekeepers.

Ταυτόχρονα, η DMA θα δημιουργήσει έναν αποτελεσματικό μηχανισμό επιβολής που θα διασφαλίζει την ταχεία συμμόρφωση με ακριβείς υποχρεώσεις.

Το DMA αποτελεί μέρος της φιλόδοξης μεταρρύθμισης του ψηφιακού χώρου μαζί με τον νόμο για τις ψηφιακές υπηρεσίες, με στόχο τη διασφάλιση ενός ασφαλούς και υπεύθυνου διαδικτυακού περιβάλλοντος. Συνολικά, αυτό το πακέτο θα θεσπίσει ένα ολοκληρωμένο σύνολο νέων κανόνων για όλες τις ψηφιακές υπηρεσίες, συμπεριλαμβανομένων των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, των διαδικτυακών αγορών και άλλων διαδικτυακών πλατφορμών που λειτουργούν στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Αυτό αποτελεί βασικό στοιχείο της ευρωπαϊκής ψηφιακής στρατηγικής για να καταστεί η Ευρώπη κατάλληλη για την ψηφιακή εποχή.

Το DMA θα συμπληρώσει την επιβολή της νομοθεσίας περί ανταγωνισμού σε επίπεδο ΕΕ και σε εθνικό επίπεδο. Οι νέοι κανόνες δεν θίγουν την εφαρμογή των κανόνων ανταγωνισμού της ΕΕ και των εθνικών κανόνων ανταγωνισμού όσον αφορά τη μονομερή συμπεριφορά.

Τι πρέπει να κάνουν και τι να αποφεύγουν οι ρυθμιστές πρόσβασης;

Με την πράξη για τις ψηφιακές αγορές θεσπίζεται σειρά υποχρεώσεων τις οποίες θα πρέπει να εφαρμόζουν οι ρυθμιστές πρόσβασης στην καθημερινή τους λειτουργία για τη διασφάλιση δίκαιων και ανοικτών ψηφιακών αγορών.

Ορισμένα παραδείγματα επιτρεπόμενης συμπεριφοράς:

Θα υπάρχουν συγκεκριμένες καταστάσεις κατά τις οποίες οι ρυθμιστές πρόσβασης πρέπει να επιτρέπουν σε τρίτους να αλληλεπιδρούν με τις υπηρεσίες του εκάστοτε ρυθμιστή πρόσβασης·

Οι ρυθμιστές πρόσβασης πρέπει να παρέχουν στις εταιρείες, που διαφημίζουν στην πλατφόρμα τους, πρόσβαση στα εργαλεία μέτρησης επιδόσεων του ρυθμιστή πρόσβασης και τις απαραίτητες  πληροφορίες ώστε οι διαφημιστές και οι εκδότες να διενεργούν τη δική τους ανεξάρτητη επαλήθευση του αποθέματος διαφημίσεων τους που φιλοξενούν οι ρυθμιστές πρόσβασης·

Οι ρυθμιστές πρόσβασης πρέπει να επιτρέπουν στους επιχειρηματικούς χρήστες τους να προωθούν τις προσφορές τους και να συνάπτουν συμβάσεις με τους πελάτες τους εκτός της πλατφόρμας του ρυθμιστή πρόσβασης·

Οι ρυθμιστές πρόσβασης πρέπει να παρέχουν στους επιχειρηματικούς χρήστες τους πρόσβαση στα δεδομένα που παράγονται κατά τις δραστηριότητές τους στην πλατφόρμα του ρυθμιστή πρόσβασης.

Ορισμένα παραδείγματα απαγορευμένης συμπεριφοράς:

Οι ρυθμιστές πρόσβασης δεν μπορούν πλέον να εμποδίζουν την απεγκατάσταση προεγκατεστημένου λογισμικού ή προεγκατεστημένων εφαρμογών από τους χρήστες·

Οι ρυθμιστές πρόσβασης δεν μπορούν να χρησιμοποιούν δεδομένα που έχουν λάβει από τους επιχειρηματικούς τους χρήστες για να ανταγωνιστούν με τους εν λόγω επιχειρηματικούς χρήστες·

Οι ρυθμιστές πρόσβασης δεν επιτρέπεται να περιορίζουν την πρόσβαση των χρηστών τους σε
υπηρεσίες που οι τελευταίοι ενδέχεται να έχουν αποκτήσει εκτός της πλατφόρμας τους.