Πετρέλαιο: Οι κυρώσεις φέρνουν καθορισμό τιμών και σε άλλα νομίσματα;

Η επιβολή μαζικών κυρώσεων στη Ρωσία και στο πετρέλαιό της λόγω της εισβολής στην Ουκρανία κάνει όλο και περισσότερες πετρελαιοπαραγωγές χώρες να εξετάζουν την τιμολόγηση του «μαύρου χρυσού» και σε άλλο νόμισμα πλην του δολαρίου. Εάν αυτό τελικά υλοποιηθεί σε εκτεταμένο βαθμό θα πρόκειται για σημαντική διαφοροποίηση από πανίσχυρους παίκτες στην εν λόγω αγορά, περιλαμβανομένων χωρών της  Μέσης Ανατολής αλλά και της Κίνας, υπονομεύοντας την κυριαρχία που απολαμβάνει σήμερα το αμερικανικό νόμισμα στον τομέα αυτό. Οι προοπτικές για τιμολόγηση του πετρελαίου ή άλλων μορφών ενέργειας όπως το φυσικό αέριο σε άλλο νόμισμα θα χρειάζονταν σε κάθε περίπτωση χρόνο για να γίνουν, αλλά οι συζητήσεις δείχνουν τις ανησυχίες που προκαλούν οι κυρώσεις σε άλλες περισσότερο ή λιγότερο ισχυρές οικονομίες.

Τι κλίμα επικρατεί

Οι νέες δηλώσεις του υπουργού Εξωτερικών του Κατάρ, Μοχάμεντ μπιν Αμπντουλραχμάν Αλ-Θάνι, είναι ενδεικτικές του κλίματος που επικρατεί. Ο ίδιος μιλώντας στο CNBC ανέφερε ευθέως ότι η σύγκρουση στην Ουκρανία και οι γεωπολιτικές της συνέπειες ωθούν πλέον κάποιες χώρες να εξερευνήσουν νέους τρόπους τιμολόγησης του πετρελαίου αντί για δολάρια. Ο Αλ-Θάνι παραδέχτηκε ότι οι οικονομικές συνέπειες του πολέμου στην Ουκρανία πλήττουν σκληρά ορισμένες χώρες, τις οποίες απέφυγε μεν να κατονομάσει αλλά το μήνυμα είναι το ίδιο.

«Ειλικρινά μιλώντας, κοιτάξτε τι συμβαίνει και τη δυναμική γύρω μας αυτή τη στιγμή. Είμαι βέβαιος ότι υπάρχουν πολλές άλλες χώρες που είναι δυσαρεστημένες με αυτό που συνέβη και τις συνέπειες της ουκρανορωσικής κρίσης, ειδικά τις οικονομικές συνέπειες» (…) «Και θα αναζητήσουν και θα εξερευνήσουν παράλληλο σύστημα [τιμολόγησης του πετρελαίου] … που θα τους επιτρέψει να υπάρξει αντιστάθμιση τουλάχιστον οικονομικά. Καθώς λοιπόν ζούμε μια μετάβαση, αυτή η μετάβαση δεν θα είναι μόνο μια πολιτική μετάβαση, αλλά είναι και μια οικονομική μετάβαση», ανέφερε ο ίδιος στο CNBC.

Η παρέμβαση αυτή από τον Αλ-Θάνι γίνεται λίγες μόνο ώρες μετά από αποκαλύψεις της μεγάλης αμερικανικής εφημερίδας Wall Street Journal ότι η Σαουδική Αραβία βρίσκεται σε επαφές με την Κίνα για να τιμολογηθεί το πετρέλαιο που αγοράζει η δεύτερη από την πρώτη σε γουάν και όχι σε δολάρια.

Οι συνομιλίες και το πλήγμα

Μια τέτοια κίνηση θα έπληττε την κυριαρχία του δολαρίου των ΗΠΑ στην παγκόσμια αγορά πετρελαίου και θα σηματοδοτούσε μια νέα στροφή από τον κορυφαίο εξαγωγέα αργού στον κόσμο, προς την Ασία σχολίαζε η αμερικανική εφημερίδα.

Οι συνομιλίες με την Κίνα για την τιμολόγηση συμβολαίων πετρελαίου σε γουάν είχαν διακοπεί για χρόνια, αλλά έχουν επιταχυνθεί φέτος καθώς οι Σαουδάραβες εμφανίζονται όλο και πιο δυσαρεστημένοι από δεσμεύσεις δεκαετιών των ΗΠΑ να υπερασπιστούν το βασίλειο οι οποίες δεν εκπληρώνονται, ανέφεραν οι ίδιες πηγές.

Οι Σαουδάραβες είναι δυσαρεστημένοι για την έλλειψη υποστήριξης των ΗΠΑ για την παρέμβασή τους στον εμφύλιο πόλεμο της Υεμένης και για την προσπάθεια της κυβέρνησης Μπάιντεν να συνάψει συμφωνία με το Ιράν για το πυρηνικό του πρόγραμμα. Σαουδάραβες αξιωματούχοι δήλωναν επίσης προβληματισμένοι από την απότομη αποχώρηση των ΗΠΑ πέρσι από το Αφγανιστάν. Για αυτό το λόγο έχουν μεταξύ άλλων αρνηθεί να συμμετάσχουν στις κυρώσεις που έχει επιβάλλει η Δύση στη Ρωσία. Το ίδιο έχουν κάνει κι άλλες πετρελαιοπαραγωγές χώρες όπως τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.

Σήμερα η Κίνα αγοράζει περισσότερο από το 25% του πετρελαίου που εξάγει η Σαουδική Αραβία. Εάν οι πωλήσεις αυτές τιμολογούνται σε γουάν θα ενίσχυαν τη θέση και το στάτους του κινεζικού νομίσματος στην αγορά. Οι Σαουδάραβες εξετάζουν επίσης το ενδεχόμενο να συμπεριλάβουν συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης σε γουάν, γνωστά ως petroyuan, στο μοντέλο τιμολόγησης της Aramco.

Την περασμένη εβδομάδα, ο Gal Luft, εκ των επικεφαλής του Ινστιτούτου για την Ανάλυση της Παγκόσμιας Ασφάλειας (Institute for the Analysis of Global Security), σχολίασε στο CNBC ότι οι σκληρές οικονομικές κυρώσεις των ΗΠΑ θα μπορούσαν να ωθήσουν χώρες μακριά από το δολάριο για την τιμολόγηση του πετρελαίου. Οι κυρώσεις περιλαμβάνουν ουσιαστικά το πάγωμα των αποθεματικών της κεντρικής τράπεζας της Ρωσίας και την αποσύνδεση της Ρωσίας από το διατραπεζικό σύστημα ανταλλαγής μηνυμάτων, το γνωστό ως SWIFT. «Από τη μια πλευρά, επιβάλλονται κυρώσεις δεξιά και αριστερά. Από την άλλη πλευρά, θέλουν οι χώρες να αγοράσουν τα ομόλογά τους και να χρηματοδοτήσουν το χρέος τους. Αυτό δεν είναι ένα βιώσιμο σενάριο», είπε ο Luft.